De God die leeft

Geschreven door Francis A. Schaeffer (1912 – 1984) in 1968.
Amerikaans theoloog, filosoof en predikant. Oprichter van de l’Abri gemeenschap in Zwitserland.
Wij kennen de ‘abri’ als bus- of tramhaltes. Het is iets waar je kunt schuilen. Dat is dan ook de bedoeling van deze gemeenschappen.

Best boeiend om de hersenspinsels van deze visionair te lezen en te kijken of hij een beetje in de juiste richting zat met zijn ideeën. Hij schreef dit in de koude-oorlog-jaren. Ik had wel eens zijn naam horen vallen maar mij nooit in zijn schrijfsels verdiept. Ik was te druk met mensen redden van hun verstopte darmen, galwegen en ergere dingen.
Op de eerste bladzijde wordt het probleem meteen uit de doeken gedaan: de verandering in opvatting van de weg naar kennis en waarheid is het allerbelangrijkste probleem waarmee de christenen van deze tijd (1968) geconfronteerd worden. Een stortvloed van wereldlijk denken en de moderne theologie hebben de kerk kunnen overweldigen omdat de leiders het belang niet inzagen van het bestrijden van foutieve vooronderstellingen. Ze vochten op verkeerde gebieden, verdedigden oude stellingen en bleven daardoor achter.

Schaeffer volgt een lijn die begint bij de filosofie die via kunst –muziek- algemene cultuur eindigt bij de theologie. Hij noemt dat de lijn van de wanhoop. Boven de lijn leeft de mens in aanvaarding zonder logica, onder de lijn heerst de wét van de logica. Deze lijn gaat trapsgewijs naar beneden omdat Schaeffer denkt dat het begin van het probleem het duidelijkst ligt in de filosofie bij Hegel; een manier van denken waarbij alles wordt gerelativeerd, het dialectisch denken: these-antithese-synthese. In de theologie moeten we antithetisch blijven denken. Iets is waar of niet waar, geen compromissen.
Daarna bespreekt hij deze manier van denken bij de kunst, de muziek, de algemene cultuur en tenslotte bij de theologie.
Schaeffer pleit voor een eenheid van ‘bovenlijns’ geloof en ‘onderlijnse’ kennis. Als ik het goed begrijp dus het tegenovergestelde van waar ik in geloof: het NOMA principe. Maar ja, ik schrijf dit ook 45 jaar later. Duidelijke argumenten voor zijn standpunt kan ik er niet zo uitfilteren.

Hij komt tot de conclusie dat de theologie en bijbels christendom nu twee verschillende dingen zijn met slechts hetzelfde ‘termenapparaat’.
Zelf heb ik bij het bestuderen van de geschiedenis van de kunst ontdekt dat vooral na de Verlichting de kunst zich losmaakte van de religie en de kunstenaar van de kerk. Langzamerhand komt er dan een ander aspect van de kunst naar voren: het betekenis geven aan eigen ervaringen en emoties. Onder invloed van het individualisme wordt het van belang de eigen waarnemingen en ervaringen te uiten. Of deze nu positief of negatief; stichtend of brekend, mooi of lelijk zijn is niet meer belangrijk. De uiting is het belangrijkste. De impressionisten zijn daarin baanbrekend geworden.
Zo schetst Schaeffer ook de ontwikkeling in de theologie. De continuïteit binnen de kerk berust in principe op een inhoud die gekend kan worden. De moderne theologie heeft echter geen plaats voor inhoud, maar veel meer voor ervaringen. Daarin zoekt zij haar continuïteit. Maar wat moeten we met enkel ervaringen wanneer de inhoud niet (meer) gekend kan worden?
Hierdoor wordt een illusie van communicatie in stand gehouden, gebruik makend van religieuze woorden met hun connotaties.
Zoals Picasso die met de, tot het uiterste doorgevoerde abstractie de communicatie blokkeerde.(p.36)

De laatste paar hoofdstukken zijn gewijd aan gesprekken met ongelovigen. Dat is wel interessant want in onze kerk zijn we ook bezig met de apologetiek. Schaeffer pleit ervoor om de ongelovigen te confronteren met zijn/haar innerlijke tegenstrijdigheden die hij/zij onvermijdelijk heeft en de consequenties daarvan en hem/haar daarna te wijzen op het christendom.
Ja hallo, denk ik dan, ik ben zelf een vat vol tegenstrijdigheden. Dat wordt pingpongen. Schaeffer heeft zeker nooit gediscussieerd op een atheïstenforum.

Toch nog iets opmerkelijks op p.161 waar een student de opmerking maakt: ‘Als we u goed begrijpen zegt u dat er aan evangelisatie een beschouwing over de waarheid en de kaders, waarin we denken en spreken, moet voorafgaan’.
Dezelfde vraag stelde ik kort geleden onze dominee: ‘Doen wij niet iets verkeerd?
Ik hoor/lees in de artikelen over ‘missionaire kerk zijn’ nooit iets over apologetiek.’
Schaeffer denkt inderdaad dat voorafgaand aan het christen worden, diegene een juist begrip moet hebben van de objectieve waarheid.
In onze tijd is dat toch lastig wanneer evangelische groeperingen oproepen om je hart aan Jezus te geven, halleluja, amen en iedereen zijn /haar eigen waarheid heeft en daarin gerespecteerd wil worden.
45 jaar na dato al vind ik hem hier en daar te simplistisch. Zoals hij bijvoorbeeld de evolutietheorie benadert. (p. 103) Maar dat is ook een onderwerp wat vooral de laatste jaren een ontwikkeling heeft doorgemaakt.
Er staan veel leerzame dingen in.
Juist ook door de lijnen die hij weet te trekken.



Kijk! Het hele boek staat op internet

Een uitspraak van mijn oudste zoon om eens even over na te denken:

"Er bestaan maar weinig mensen die de beste versie van zichzelf zijn."

.......en dan niet te snel met het hiernamaals aankomen.

Kerst feest

Een kerstplaatje.
De wijzen uit het oosten bij de pasgeboren Jezus.
Een schilderij van de Chinese christen schilder He Qi .
Hij schildert allerlei Bijbelse tafereeltjes op een eigen kenmerkende manier.
Nu eentje hier. Gewoon omdat ze zo feestelijk veelkleurig zijn.

Samen dansen in de kerk

Geschreven door Almatine Leene in 2013.
Ondertitel: Als mannen en vrouwen op God lijken.

Almatine is theologe en schreef haar dissertatie over de positie van de vrouw in de kerk. Ze komt zelf uit de GKV daar was/is het not done om als vrouw op de kansel te gaan staan. Een commissie die in opdracht van deze kerken de afgelopen jaren onderzoek deed naar de vrouw in het ambt komt tot een andere conclusie (2013). Het advies is gericht aan de generale synode van Ede, die begin volgend jaar bijeenkomt en een besluit moet gaan nemen.
Almatine maakte deel uit van deze commissie .........alles hangt weer met elkaar samen.

Dit boekje is een populaire uitgave van haar dissertatie op 11 maart in het Zuid Afrikaanse Stellebosch. Het is heel gemakkelijk leesbaar en erg veel nieuwe dingen ben ik niet tegengekomen maar dat komt, denk ik, omdat ik mijzelf al jaren verdiep in deze materie.
De titel is wel aardig gekozen. Zelf ben ik opgevoed met de idee dat dansen niet voor christenen is. Dus samen dansen en dan nog in de kerk nota bene, is dan wel een prikkelende titel.
Wat ik heel mooi vond is de vergelijking die zij trekt tussen de Goddelijke Drie-éénheid en de mannen en vrouwen in de kerken.
Zoals de Goddelijke Drie-éénheid om elkaar danst: de ene keer is de Eén leidend en een ander keer de Ander. (Tim Keller?) Maar altijd in harmonische relatie tot elkaar en zo mogen mannen en vrouwen in kerken ook ‘dansen’.
De ene keer is de één leidend, een andere keer de ander zodat er een mooi, relationeel geheel ontstaat.

Omdat God liefde is kan Hij niet alleen zijn. Liefde is relationeel. Mooi.
Minder vind ik haar argument voor de drie-eenheid omdat God in Genesis in het Majesteitsmeervoud spreekt. Dat is altijd zo’n forumvraagje/antwoord. Maar dat majesteitsmeervoud/Pluralis majestatis stamt uit Romeinse wetteksten.
Wel ben ik met haar eens dat de drie-eenheid één van de beste typeringen van God is die we hebben en waarschijnlijk doen we Hem daar ook mee tekort. Alles wat je meer zegt dan “JHWH – Ik ben” zal Hem beperken. (p 50)

Ook de vraag of God manlijk of vrouwelijk is komt aan de orde en ook daarin ben ik het met haar eens: God staat boven de geslachten.
Jezus dus ook. Om die reden denk ik dat Jezus nooit is getrouwd ondanks alle conspiracy theorieën. Hij zou dan teveel in de manlijke rol zijn gedrukt. Dan klopt het niet meer.
Nog iets: ook Almatine vraagt zich af naar welke wet Paulus verwijst in 1 Kor 14 : 34 maar zij kan het ook al niet vinden. Volgens haar verwijst Paulus naar een Griekse wet die het vrouwen verbood hun mannen de les te lezen tijdens vergaderingen.
Ben ik gelukkig toch niet de enige die zo af en toe vastloopt in de Bijbel.

Gerelateerd aan gelijk(w)aardigheid

Deïsme

Toch nog maar 'een Achterberg' omdat ik zijn nuchterheid in geloofszaken zo aansprekend vind. Hier is het God die ons niet nodig lijkt te hebben terwijl aan het eind Christus lijkt in te grijpen. Maar ook dát was van te voren al geregeld.

Deïsme

De mens is voor een tijd een plaats van God.
Houdt geen gelijkteken nog iets bijeen,
dan wordt hij afgeschreven op een steen.
De overeenkomst lijkt te lopen tot
deze voleinding, dit abrupte slot.

Want God gaat verder, zwenkend van hem heen
in zijn miljoenen. God is nooit alleen.
Voor gene kwam een ander weer aan bod.

Wij zijn voor hem een vol benzinevat,
dat hij leeg achterlaat. Hij moet het kwijt,
al de afval, met zijn wezen in strijd.

Sinds hij zich van de schepping onderscheidt
gingen wij dood en liggen langs het pad,
wanneer niet Christus, koopman in oudroest
ons juist in zo'n conditie vinden moest;
alsof hij met de Vader had gesmoesd.

Gerrit Achterberg

Mandela

Deze week, op 5 december, overleed Nelson Mandela. Hij werd 95 jaar oud.
Hij wordt alom geroemd en geprezen.
Een turbulent leven heeft hij wel gehad en ik heb ook bewondering voor zijn gedrag al moest ik niets van hem hebben vlak na zijn vrijlating. Iemand die zijn vuist opstak........ Dat kon niet veel goeds betekenen.
Die jaren in de gevangenis zullen hem ongetwijfeld veel hebben geleerd.
Als er, al dan niet noodgedwongen rust in je leven komt is nadenken over je leven en over dat van anderen onontkoombaar. Dat kan leiden tot meer inzicht en wijsheid of tot verbittering.
Bij Mandela dat eerste. Daarin staat hij natuurlijk niet alleen. Ik denk zo maar even aan b.v. Bonhoeffer.
Mandela kreeg de kans en mogelijkheden om zijn verworven inzichten ‘en plein public’ uit te dragen en gestalte te geven. Dat is niet iedereen gegeven.
Dat er weer een inspirerende persoonlijkheid is heengegaan mag duidelijk zijn.

Een paar uitspraken van hem die mij wel aanspreken:

‘Vrij zijn betekent niet alleen dat men bevrijd is van zijn ketenen, maar dat men kan leven op een wijze die de levens van anderen respecteert en verrijkt.’

‘Een ware leider legt een besluit niet op, maar zorgt ervoor dat mensen het zichzelf opleggen.'

De gasfitter

Een ballade, gedicht, sonnettend sonnet van Gerrit Achterberg. (1905 – 1962)

Deze stond voor vandaag op de agenda bij de leeskring waarvan ik helaas de eerste ontmoeting (over Mulisch) heb gemist vanwege het lange weekend Drenthe.
Van te voren hebben mijn schoonzus en ik ons erover gebogen. Twee weten tenslotte meer dan één.
Eerst moest ik van schoonzus leren dat er echt over elk woord wordt nagedacht door poëten. Dus elk woord wikken en wegen en zoeken naar een mogelijke betekenis.
Ik ben toch meer van de slobber-de-slobber-letters.
Welbewust hebben we niet eerst gegoogeld om zo te ontdekken wat er in ons eigen brein zou opkomen bij onbevangen lezen.
Dat was nogal wat.

De docent, die echt heel veel wist van Achterberg zat eigenlijk op een heel ander spoor dan ik; op het spoor van de, door de dood onbereikbaar geworden geliefde. Mijn spoor heb ik naderhand via google niet kunnen vinden maar is voor mij zo helder als wat. Maar misschien is het in mijn hoofd net zo chaotisch als bij Achterberg. Of denk ik per–vers.
Ik denk namelijk dat het een gedicht is over zijn verborgen geaardheid. Achterberg was homo (denk ik) en daar worstelde hij verschrikkelijk mee, opgevoed in een groot calvinistisch gezin in een calvinistisch dorp. Toch een onbereikbare liefde maar dan anders.
Het verklaart wel zijn ongemakkelijkheid met vrouwen en misschien zijn psychische instabiliteit.

Wanneer je met dit gegeven in je achterhoofd het gedicht leest wordt het allemaal veel duidelijker. Ik denk niet dat ik het gedicht helemaal mag weergeven, maar het is ook te lang. Hoe vaker ik het lees hoe meer ik ontdek.

Een paar specifieke dingen waarom ik denk aan dat homo zijn en het niet uit de kast willen/durven komen en ik ben me ervan bewust dat ik dan tekort doe aan alle andere scherpzinnige dingen die we natuurlijk ook uitgebreid besproken hebben zoals b.v. het horizontale, het verticale en het ronde en de nodige humor: ‘Zeker weer ruzie met zijn vrouw gehad.’ ( In het 7e)
Maar dat wordt teveel voor een blogberichtje.

In het eerste sonnet : in ‘de appelkoopman lokt u met zijn roep’ zie je de verboden vrucht.
2e : alles wat de gasfitter doet doet hij voorover.
Doodzwijgen – doodstilte onder hamerslagen benadrukt nog weer het foute van een homoseksuele relatie vanuit Achterbergs optiek. Vanuit zijn opvoeding in die tijd.
3e : ‘uitoefening van zijn bestaan’ is een hint naar existentie, zijn zíjn
‘en kan van overspel geen sprake wezen’ …..wil ie ook niet, overspel met een vrouw.
4e: de verschijnselen spreken van een orgasme?
5e : thuis gekomen krijgt hij weer die drang. Beschreven als een oproep door de directeur. Hij moet naar dezelfde straat. Ook volgens de docent verwijst ‘het uit de grond gerezen flatgebouw’ naar een fallus.
6e : de conciërge (= geweten) van het flatgebouw slaapt, doet niets. Die zou hem kunnen helpen. Dat zou dan wel de directeur, de innerlijke drang, (het kwaad) de kop kosten.
7e : hij gaat toch op pad, voelt zich opgelaten wanneer een bekende hem ziet in een wijk waar een ander type mens woont ‘bij ander licht’.
8e : hij twijfelt maar de deur gaat voor hem open d.m.v. een daghit die hem ‘naar boven wijst met een vage spot’.
9e : hierin vind de ommekeer plaats: ‘God is het gat’ en zijn wereld stort in. ‘Verdieping na verdieping valt omlaag’. Mooi beeld van de lift.
10e : Hij komt nog wel boven ‘bij heren van alle natie, tong en ras’ maar gaat onverrichterzake weer naar beneden waar de - ‘staat aan mijn voet een zak met vuile was’ - confrontatie met zijn zonden plaats vindt.
11e : doel niet bereikt….’moet er een vacuüm zijn ingeslopen. Daar komt geen enkel ambacht aan te pas’…....nee, dat was Gods werk. Een andere, persoonlijke directeur van een om zijn as gedraaide gasfabriek die veel milder is? Tweeslachtigheid van de mens?
12e : hij moet op het matje komen bij het Chr. Vakverbond en belijdenis van zonden afleggen aan alle ‘gas- en waterfitters’. Hoe duidelijk wil je het hebben?
‘Het hoofdbestuur [..] deelt mede dat één van hen de reglementen schond door met zijn instrumenten op te treden op alle plaatsen waar hij zich bevond……’

13e : en 14e zijn geschreven door een toeschouwer en vertelt hoe het de gasfitter verder is vergaan. Hij zit in een ouwe mannenhuis als een kindse vent. Hij krijgt steeds op zijn ‘sodemieter’, een verwijzing naar Sodom. Omdat hij, de fitter op het eten vit. Mooie woordspeling.
14e sonnet beschrijft prachtig zijn dood en begrafenis.
‘Hij rust in God. De aarde dekt hem toe.’

Voor mensen die het gedicht niet kennen of er niet naast hebben liggen is dit alles waarschijnlijk abracadabra. Het zij zo.

Eigenlijk moet ik ook wel om mezelf lachen. Ik heb me nog nooit echt verdiept in Achterberg en verbeeld me nu dat ik hem beter doorgrond dat alle kenners bij elkaar. Terwijl dit één van zijn moeilijkste gedichten schijnt te zijn.
Zou Achterberg zich in zijn graf omdraaien of plezier hebben wanneer hij dit zou lezen?

Wijsheden uit het apocriefe boek Jezus Sirach, die mij aanspreken:

vijfde hoofdstuk
10 Wees standvastig in je denken, verdraai je woorden niet.
11 Wees meteen bereid tot luisteren, maar neem de tijd voor je antwoord.
12 Antwoord een ander alleen als je iets verstandigs te zeggen hebt;
heb je dat niet, houd dan je mond.
13 Spreken kan zowel tot eer als schande leiden, een mens komt door zijn tong ten val.
14 Verwerf je geen naam als roddelaar, leg voor jezelf geen hinderlaag met je tong.
Een valsaard wordt immers te schande gemaakt, wie met dubbele tong spreekt treft een vernietigend oordeel.

Redenen om te geloven

In de Nieuwe Koers nr. 7 staat een artikel van Herman Wegter over geloven.
Hij voert vijf redenen aan om niet meer te geloven:

Omdat de Bijbel een raar boek is
Omdat christenen geen leuke mensen zijn
Omdat er nog steeds geen enkel bewijs is voor het bestaan van God
Omdat al die christelijke clichés mijn neus uitkomen
Omdat God al die ellende toestaat

Behalve de eerste kan ik ze wel onderschrijven; vooral de vierde en vijfde.
Ik vind de Bijbel echter een prachtig boek.
Vervolgens komt hij tot een bekentenis waarom hij dan toch nog gelooft. Daarop kwamen bij de redactie zoveel reacties binnen dat de volgende vraag van de redactie van de Nieuwe Koers in mijn postvak zat:
“Wat is uw reden om te geloven”

Mijn antwoord:

Het feit dat ik mijzelf zo’n vraag kan stellen is voor mij al een reden om te geloven in een Grote(re) Geest (God) die dit mogelijk gemaakt heeft. Iemand die deze hele kosmos vanuit een beginpunt aanstuurt en tot een doel gaat komen want waarom zou God doelgerichtheid in de mens leggen en het zelf niet gebruiken?
Ik geloof ook in dat doel omdat ik in de mensen om mij heen zoveel potenties zie die ze in dit korte leven niet kunnen waarmaken. Waarom zou God de mens zoveel mogelijkheden geven wanneer ze niet allemaal op de één of andere manier tot ontplooiing zouden kunnen komen? Het aardse leven is hiervoor veel te kort.
Verder heb ik een diepe hang en verlangen naar harmonie en volmaaktheid.
Zou God ons behoeftes geven terwijl daar geen vervulling voor zou zijn? (vrij naar C. S. Lewis)
Omdat dit voor mij een soort van basis geeft geloof ik ook dat het Boek dat over Hem gaat waarheid bevat.
Ondanks dat wij het verbruid hebben (kijk om je heen) biedt Hij een ontsnappingsmogelijkheid in Jezus Christus.
Dat geeft hoop en perspectief.
Dat geloof is door God gegeven.

Ik zou het natuurlijk veel meer over verlossing en verzoening moeten hebben, maar dit kwam gewoon het eerst in mij op.

Of ik het ga insturen weet ik nog niet.

21-11-2013
Toch maar ingestuurd....
onder mijn officiële naam.

If people are good only they fear punishment and hope for reward, then we are a sorry lot indeed.

Albert Einstein (1879 - 1955)
natuurkundige en uitvinder


Als mensen alleen goed zijn om straf te ontlopen of beloning te ontvangen dan zijn we een treurig lot beschoren.

Zwammen

Tijdens een wandeltochtje door de bossen van Drenthe stuitte ik op een paar paddenstoelen die ik nog nooit heb gezien.

Na verschillende sites met paddenstoelen doorgekeken te hebben ben ik tot de conclusie gekomen dat ik een heel nieuw soort heb ontdekt.....
Zo heb ik ze gedoopt tot Cathy-tulazwammen.
Vogelspin was namelijk de associatie die bij me opkwam.





Oké...voor wie de echte naam weet..... ik hou mij aanbevolen.

Drenthe

Meneer Cathy was toe aan wat rust. Oké, weekendje Drenthe geboekt.
Het was leuk; veel gefietst en gewandeld en plots bedacht ik me dat we ons dichtbij het Drents Museum in Assen bevonden waar de dode zeerollen te zien zijn. (tot 05-01-2014)
Voor de maandag was er storm voorspeld, van wandelen of fietsen zou niets terecht komen en zo had ik binnenbreins besloten dat het museum een mooi, educatief alternatief zou kunnen zijn.

Helaas, ik was vergeten dat Anno Domini 2013 op Zondag in Nederland er van alles open is en op Maandag van alles gesloten. Kunnen we dan nu niet definitief de shabbat naar de maandag verplaatsen?? Zo raak ik van de leg.
Dus helaas voor mij en tot grote vreugde van meneer Cathy bleef de deur van het museum gesloten. Was ik zo dichtbij…………

Volgens meneer Cathy stelde ik me aan. Ik had toch van die dode dingen nog niet zo lang geleden in Amman, Jordanië gezien?
Daar lagen er enkele in het Nationaal Museum wat we hebben bezocht. De hondjes mogen ook wat van de kruimels die van de tafel vallen: Jordanië mag ook een beetje mee profiteren van de vondsten uit Qumran. (1947-1956)
Eigenlijk had hij wel gelijk.
Zou het in Assen erg veel verschillen van deze attributen die ik dáár vrijelijk mocht fotograferen en die ik zelf toch niet kan lezen?

God bewijzen

Geschreven door Stefan Paas en Rik Peels, uitgegeven in 2013.
Ondertitel: argumenten voor en tegen geloven.
Zulke boeken trekken altijd heel erg mijn aandacht omdat ik mij jaren geleden op de apologetiek heb gestort en alle nieuwe uitgaven die daar betrekking op hebben opslurp. Maar zo langzamerhand lees ik niet veel nieuwe dingen meer.

De titel bevreemde mij. God bewijzen. Dat kan niet. God hoort vooral bij de metafysische werkelijkheid en bewijzen zijn attributen die bij de fysische werkelijkheid/ wetenschap horen.
Misschien is dit net zo’n poging als ‘Wij zijn ons brein’ van Swaab.
Een stellige titel waarbij je al vraagtekens hebt maar die je toch nieuwsgierig maakt en de kooplust prikkelt.


Het boek is opgedeeld in vijf flinke hoofdstukken die weer zijn onderverdeeld en gelukkig allemaal een conclusie hebben. Prettig voor mijn seniorenbrein.
In de proloog komt het al aan de orde: het is belangrijk om redelijke argumenten, geen bewijzen, te hebben waarom je gelooft.

Hoofdstuk 1 en 2 betogen dat het heel redelijke is om te geloven en dat je daar eigenlijk geen argumenten voor op tafel behoeft te leggen; dat de ongelovige maar moet aantonen waarom het niet redelijk zou zijn. Paas en Peels leggen de ‘bewijslast’ bij de atheïst met het voorbeeld van een stofzuigerverkoper. Wanneer je als gelovige een goede stofzuiger hebt zal een stofzuigerverkoper moeten aantonen dat ie niet deugt of dat zijn stofzuiger beter is dan de mijne.
Of dat gaat werken betwijfel ik intuitief. Wij hebben iets moois aan te bieden, waarom zouden we dat simpelweg niet doen? Als het heel natuurlijk is om te geloven – en dat geloof ik ook - moeten we oppassen om niet al te veel in de verdediging te schieten.

Lezende weg verbeelde ik mij dat ik dingen herkende van het vrijdenkersforum waar ik een tijdje lid ben geweest en waar ook Stefan Paas eens pogingen deed de goegemeente aldaar iets zinnigs bij te brengen.
Het 3e hoofdstuk is het langste en betoogt waarom de argumenten tégen het bestaan van God niet overtuigend zijn.
In het 4e hoofdstuk wordt een leven zonder God besproken en in het 5e de argumenten vóór het bestaan van God. Voor mij als gelovige was dat het minst interessante maar dat geven de schrijvers ook aan: gelovigen zouden het kunnen overslaan. (Behalve de uitleg van het ontologische Argument van Anselmus, de weerlegging van Immanuel Kant en de weerlegging daar weer op. Par 5.8 Ik geloof dat ik het nu echt begin te snappen.)

Het 4e hoofdstuk vond ik meest boeiend. Daarin wordt een poging gedaan verder door te denken over een wereld zonder God en een Goddelijke moraal.
Ze halen Nietzsche aan, die ik zie als een sterk, visionair HSP-er (High-Sensitive-Person) met zijn ‘God is dood’ verhaal. Door de secularisering onderschatten we het gapende, moraalloze gat dat onder onze beschaving ligt.
Wat gaat het opleveren wanneer we niet meer teren op de Joods Christelijke beschaving/ moraal en zelf de regels moeten gaan bepalen?
Je hebt dan in mijn ogen sowieso een autoriteitsprobleem.
Natuurlijk zijn er de basale regels van het gezonde verstand, bij P&P de ‘onderbouw’ genoemd. Maar hoe lang zijn de regels voor de steeds wisselende ‘bovenbouw’ houdbaar. Het is een terechte vraag die in het boek gesteld wordt.
‘Hoelang kunnen mensen blijven geloven in waarden die in hun eigen ogen niet meer zijn dan culturele constructies’. (p 266)
Zo geloof ik ook dat in de kern een leven zonder God eenzaam, doelloos, hoop-loos en waarden-loos is.

Volgens mij was het Voltaire die zei: Als God niet bestond zou men hem moeten uitvinden.

Geld is de wortel?

Jammer, jammer, jammer. Gemiste kans voor de christenheid in Nederland.
Ds. (?) Jan van de Bosch kent zijn Bijbel niet.

Hij maakte de uitglijder bij de Pauw en Witteman uitzending van 29-10-13.
Tijdens een discussie met Marike Stellinga over de crisis bij de Rabobank interrumpeerde hij met de opmerking dat in het Boek dat hij zegt dagelijks te lezen, staat dat geld de wortel is van alle kwaad.

Nee Jan, geld is niet de wortel van alle kwaad. Marike reageerde keurig: het is de smeerolie van de wereldeconomie.
Geldgierigheid is een wortel van alle kwaad. (1 Tim 6: 10)

Het kwaad zit niet in muntstukken/briefjes of financieel plastic. Dat kan helemaal niet. Dat is dood materiaal en heeft geen moraal.
Het kwaad zit in het morele wezen dat mens heet.

uitzending gemist
Terug te zien op ongeveer 13.40

De rest van het programma heb ik gemist; ben in slaap gevallen.

Stijltje pik

Er zijn van die dingen in het leven die iedere keer je pad kruisen. Zo heb ik ooit van mijn zus een tip gekregen van een vrolijke kunstschilder: Gerdine Duijsens.
Zij schildert inderdaad op een manier dat je er vrolijk van wordt. Bij veel van haar schilderijen krijg ik inwendig de slappe lach. Het is een beetje Fiep Westerdorp ,de tekenaar van Jip en Janneke, maar dan voor volwassenen.
Jip en Janneke zijn bijna altijd ‘en profile’ afgebeeld maar je kunt je voorstellen dat wanneer ze ‘en face’ getekend of geschilderd worden ze er enigszins uitzien als de figuren van Gerdine.

Regelmatig loop ik met mijn dochter door de ’Woonstore’ en laat ik daar nu hetzelfde type schilderijen zien hangen. Maar dan van Theo Broeren.
Hoe zit dat. Wie heeft het van wie ‘gepikt’. Dat bleef maar in mijn achterhoofd hangen.
Wat een heerlijke uitvinding is het internet dan weer. Gewoon jezelf de tijd gunnen om erachter zien te komen.
En jawel: Een bericht in een regionaal krantje schept duidelijkheid:
“eerlijk duurt het langst; Kunstenaar Gerdine Duijsens wint in hoger beroep rechtszaak tegen diefstal gedachtengoed en verplettert copycat Theo Broeren uit Oss”

Maar dan in juni van dit jaar een persbericht van het tegenovergestelde.

Je zou je penselen toch aan de wilgen hangen?
Als ik het allemaal goed begrijp is er toegeslagen in de tijd dat de man van Gerdine overleed en zij even niet in staat was om te werken.
Gerdine liet het er niet bij zitten, klaagde Theo aan en kreeg in eerste instantie gelijk. Ze kon aantonen dat zij eerder was met die stijl. Theo moest dokken. Die arme Theo kon toen niet meer slapen. Ach, ach.
Helaas besliste de Hoge Raad weer anders.
“Stijl is niet te beschermen, de auteurswet geeft geen exclusief recht aan degene die in de volgens hem kenmerkende stijl werkt”, besloten de rechters van dit hoogste rechtscollege. Ook niet als hetzelfde materiaal wordt gebruikt of als er wordt gewerkt in ‘dezelfde methode die een bepaald artistiek effect oplevert.'

Het opent wel perspectieven…..wie zal ik eens gaan na-apen om mezelf te verrijken?
Nee, ik ben toch te trots om me tot zoiets te verlagen. Blèèèèh……
Zijn schilderijen blijven maar fijn in de ‘Woonstore’ hangen.
Ze zullen mij niet meer tot inwendig grinniken kunnen verleiden.

Vanwege het copyright waag ik me niet aan een voorbeeldplaatje.
De geïnteresseerde kijkt zelf:

Gerdine Duijsens
Theo Broeren

Paddenstoelen

"Ze doen zich aan je voor vanzelf-
sprekend, op het moment van
verwachting zich vlezig onder-
scheidend van vergeeld blad."


een dichtregel uit een gedicht van Anna Enquist.

Hemel en hel

Geschreven door de IJslander Jón Kalman Stefánsson in 2007.
Het werd in het Nederlands vertaald in 2010. Ik las de derde druk uit 2013.

Ik kan me niet herinneren dat ik ooit moe ben geworden van een boek. Deze keer werd ik het.
Er staan zoveel mooie zinnen in dat het eigenlijk teveel is. Net zoals je je woonkamer of tuin volzet met eyecatchers. Hondsmoe word je daarvan. In een tuin heb je nietszeggend groen nodig om de blikvangers tot hun recht te laten komen. Zo moet dat denk ik ook in een boek.
Desalniettemin is het een mooi boek dat helaas op ongeveer twee derde inkakt. Je zou kunnen zeggen dat je vanuit de hemel in de hel belandt maar dat is vast niet de bedoeling. Door dat laatste deel moest ik me echt heen slepen.
Ik begrijp daar ook de bedoeling niet van. Is het een opmaat voor volgende boeken? (ja dus) Of gewoon een verkeerd ingeschatte spanningsboog?

Alle mensen in het boek hebben een naam behalve de hoofdpersoon: De Jongen.
Deze jongen maakt mee hoe zijn beste vriend, Bardur indirect overlijdt aan een boek. De Jongen neemt het als taak op zich om dat boek (Paradise Lost van Milton) terug te brengen bij de rechtmatige eigenaar. Daar verzandt het verhaal, naar mijn mening, in teveel bij-verhalen. De Jongen verliest in zijn vriend het Paradijs waar ze beiden met hun gevoel voor proza en poëzie in leefden, maar dat hij in een hel belandt kan ik ook weer niet zeggen.
Het verhaal speelt zich af rond 1885 want Emile Zola heeft net een roman gepubliceerd. (P 24)
De (atmos)sfeer uit het IJslandse van de eind negentiende eeuw is een sfeer van hard werken, ijzige kou, nattigheid en een rauwe natuur. Die drong zelfs tot mijn botten door. Heel knap gedaan.

Dan toch maar even een paar van die prachtige diepzinnige zinnen:
‘Ons bestaan is een niet-aflatende zoektocht naar oplossingen, want wie soelaas, geluk zoekt probeert al het slechte verre te houden. Sommigen begeven zich op een lange, moeilijke zoektocht en vinden het misschien nooit, behalve een doel, bevrijding of troost in de zoektocht zelf en wij, de anderen, bewonderen hun doorzettingsvermogen, maar we hebben zelf genoeg problemen met puur overleven en nemen dan liever Chinees levenselixer in plaats van te zoeken, maar we vragen constant wat de kortste weg naar geluk is en we vinden het antwoord in God, de wetenschap, brandewijn, Chinees levenselixer.’

‘Wie sterft verandert ogenblikkelijk in een verleden. Het doet er niet toe hoe belangrijk een mens was, hoeveel goedheid en wilskracht hij bezat en hoe ondenkbaar het leven zonder hem is: de dood zegt tik ik heb je, het leven verdwijnt in een fractie van een seconde en de mens verandert in een verleden. Alles wat met hem is verbonden wordt herinnering die je poogt niet te vergeten, want vergeten is verraad. Vergeten hoe hij koffie dronk, Vergeten hoe hij lachte. Hoe hij opkeek. En toch vergeet je. Het leven eist dat. Je vergeet onverbiddelijk en dat kan zo’n pijn doen dat je hart steekt.’

En dan ook nog mooie passages over ‘woorden’ en het (on)belang daarvan, maar dat leest een ieder maar zelf.

Inzicht

Eens….heel lang geleden, ben ik tot de conclusie gekomen dat het ultieme doel dat God met ons leven heeft is om tot inzicht te komen en te leren wat Liefde is.
Dat staat allemaal in een eerder blogje .
Vorige week werd ik, terwijl we nota bene met het boek Prediker bezig waren geconfronteerd met verzen uit de Colossenzen brief.
Tot mijn stomme verbazing staat het daar gewoon zwart op wit!
Altijd overheen gelezen.
Naardense vertaling:
'opdat hun harten bemoedigd worden en zij in liefde samengevoegd blijven
en komen tot alle rijkdom van het volledige inzicht, tot kennis van het geheimenis van God,Christus, in wie alle schatten van de wijsheid en kennis verborgen zijn.'

Tot alle rijkdom van het volledige inzicht, tot kennis van het geheim van God, Christus
Dat is niet mis. Ook nog heel inspirerend om voor te leven. Voor mij dan.
Heeft de schrijver van deze brief het van de Griekse wijsgeren (Aristoteles in het andere blogje) overgenomen of was het in die tijd een algemeen denken?
Dan zijn we er wel ver vanaf geraakt.
Zelf ben ik grootgebracht met de abstracte kreet dat ons doel is om tot eer van God te leven. Wat dat dan precies inhield is mij nooit zo duidelijk geworden en is het nog steeds niet.
Tot inzicht komen en wijsheid verkrijgen is voor mij veel concreter. Misschien komt het allemaal wel op hetzelfde neer, Christus kennen, in wie alle wijsheid en kennis verborgen zijn maar deze woordkeus is directer en land bij mij een stuk beter.
Het wonderlijke is dat de concordantie van de Statenvertaling het woord ‘inzicht’ helemaal niet kent, meestal is het vertaald met ‘verstand’ maar wanneer je het intikt in de concordantie van de HSV .......dan gaat er een wereld open!
'Geef mij inzicht, dan zal ik Uw wet in acht nemen'.........Prachtig toch? Dat gaat naar mijn gevoel dieper dan alleen verstand. Er zijn zoveel mensen met verstand; IQ. Inzicht heeft te maken met IQ en EQ.

Zo vraag ik mij af of Eva daar ook al naar verlangde; dat inzicht.
Dat zij daarom naar die verboden vrucht reikte. Toch werden Adam en Eva gestraft terwijl God het kennelijk wél wil dat wij allen tot inzicht komen.
Greep ze te snel vooruit door tegen het gebod in te gaan? Maar wat is de dimensie ‘tijd’ voor Iemand als God, die daar buiten staat?
Is het theologisch verantwoord om de nadruk meer te leggen op de vormende (‘straffende’) hand van God in plaats van op de overtreding zelf en het geheel meer te zien in kosmische, evolutionaire leerprocessen die uiterst langzaam gaan?

Voorlopig valt er weer genoeg te denken.

Liekens, Spong, Staaij

Alfabetische volgorde.

Met kromme tenen heb ik gisteravond weer naar Pauw en Witteman gekeken. Maar langzamerhand ontspanden ze weer: van der Staaij for president!!
Wat eraan vooraf ging: de datingsite Second Love heef een reclame waarin gehuwde mensen worden opgeroepen om buiten je huwelijk te daten. Dat is in tegenspraak met morele correctheid (geen wettelijke correctheid!)vinden de SGP-jongeren en hebben daarom een klacht ingediend bij de Reclamecode commissie (niet de rechter), die vervolgens is afgewezen.
De SGPartij kwam vervolgens met een, in mijn ogen, ludieke actie: dan moet er bij die reclame een disclaimer/waarschuwing komen net als bij tabak en drank. Iets van: ‘Let op, vreemdgaan dupeert kinderen’.

Het programmaleiding van Pauw en Witteman vond toen dat Kees van de Staaij wel eens in debat zou kunnen gaan met seksuologe Goedele Liekens en advocaat Spong om zijn disclaimer te verdedigen.
Spong was nodig omdat mw. Liekens halverwege verzandde in gebabbel over kaartspelletjes. (wat je toch niet echt verwacht van die bijdehandte tante) Eerst beweert ze dat ze niets heeft met onderzoeken; later beweert ze dat er geen onderzoeken bestaan die uitwijzen dat kinderen getraumatiseerd worden door vreemdgaan van de ouders.
Maar wat ging Spong ook voor gaas.
Hij kwam er niet uit toen van de Staaij aankaartte dat ‘trouw’ zijn aan elkaar toch nog steeds in het Burgerlijk wetboek stond. Spong kwam niet verder dan: waar bemoeit u zich mee als overheid,recht op privacy bla, bla.......
Zo raakten die morele en wettelijke correctheid weer eens door elkaar.

Een walgelijke steek onder de gordel en ad hominem van Spong aan het adres van van der Staaij was wel: “nu weet ik wel dat uw partij een reputatie heeft in het schenden van mensenrechten”
Op de opmerking van van der Staaij dat Spong nog niet positiefs had gezegd over ‘trouw’ antwoordde hij: “nee, waarom zou ik”.
Klaar ben je met zulke mensen in de samenleving.

Wat debatteren betreft kunnen Liekens en Spong nog heel veel leren van van der Staaij. Kees bleef heel kalm en strak bij het onderwerp terwijl de beide anderen teveel niet relevante zijwegen insloegen.
Overduidelijk een gebrek aan goede argumenten.
Om het verder dan nog maar niet te hebben over de badinerende grimassen van Liekens en Spong.
Lichaamstaal is ook altijd een boeiende aangelegenheid.
En je merkt dat mensen bomvol vooroordelen/religiestress zitten over de SGP- clan; oftewel het gelovige deel der natie.

Ik heb het idee dat de SGP er na deze uitzending weer een flink aantal stemmen bij krijgt. Ik ga het ook overwegen. En ik denk ook dat Kees niet meer wordt uitgenodigd bij P&W. Stel je voor dat de SGP een grote partij gaat worden......*grinnik*

Terug te kijken op
uitzending gemist
op 1.56 en 35.35

Kleinzoon

Ik moet het even over mijn kleinzoon hebben.

Hij is nu bijna negen maanden en dol op muziek. Maar ja, welk kind is dat niet?
Eén keer per week ben ik oppas oma en hebben we allebei plezier.
We zitten af en toe samen achter de piano, hij beukend met die kleine knuistjes en dan gieren van de lach.

De afgelopen keer was hij wat verkouden, tanden enzo.......en heb ik het pianoconcert van Grieg opgezet. Hij zag mij rommelen bij de cd-speler en plotseling kwam daar dat tromgeroffel en die (piano)muziek.
Grote ogen, mij aankijken, weer terug naar de cd-speler, lachen en doodstil luisteren. Zijn verrukte oogjes verhuisden om beurten naar de cd-speler en naar mij.
Zo hebben we samen een half uur lang muisstil zitten luisteren.

Zal hij een musicus of een intens genietende luisteraar worden?
Maakt niet uit, we hebben ze allebei nodig.

De Procedure

Geschreven door Harry Mulisch in 1998. Ik las de zesde druk uit 2001 voor de tweede keer.
Ik herinnerde me van die eerste keer eigenlijk alleen het verhaal van het scheppen van de Golem door twee Joodse rabbijnen. Vroeger vrat ik vaak letters om de letters, nu heb ik ‘m met wat meer belangstellig gelezen; ook omdat we dit boek gaan behandelen op een leeskring waarvoor ik me heb ingeschreven.

Van Mulisch heb ik ook Siegfried, Twee vrouwen, Het theater, de brief en de waarheid, en de Ontdekking van de hemel gelezen.
Hoe hij zijn thema’s verzint verbaast mij ieder keer weer. Al begrijp ik van dit boek wel dat hij is geïnspireerd door de ontdekking van het DNA (Watson en Crick)en de vier letters waarmee dit wordt weergegeven. De mens bestaat uit vier letters (ACTG) en ook de Schepper van de mens heeft vier letters, het Tetragammaton.

Deze keer gaat het erom(zoals ik het zie): wie leven weet te scheppen zal daar een prijs voor moeten betalen.
Boven het hele boek hangt de uiterste nihilistische consequentie van Nietzsches uitspraak: God is dood.
Wij hebben de Schepper van leven vermoord of zullen het doen.

Het boek bestaat uit aktes en stukken (een proces/procedure) Akte A: het spreken; Akte B: de zegsman en Akte C: het gesprek.
In de eerste Akte wordt door twee rabbijnen in de zestiende eeuw te Praag een poging gedaan om door het spreken (scheppen door het woord) met behulp van het Kabbalistische werk; de Sefer Yetsirah leven te verwekken; een Golem. Dat blijkt een visioen te zijn van de wetenschapper in Akte B.
In Akte B schrijft een wetenschapper Victor Werker en ook schepper van leven (de eobiont) zijn ervaringen en bevindingen aan zijn dochter Aurora die een intra uterine dood is gestorven. Zijn werk uit het laboratorium is meer levensvatbaar.
In Akte C raakt Victor in gesprek met zichzelf en anderen om tot inzicht te komen en dat komt hij, alles valt als een Gordiaanse knoop uiteen maar………

Er zit nog veel meer in verborgen zoals de naam Victor. Dat is één van de namen van Harry zelf. Hij is ook schepper. (Dat het slechts kunst was, was verborgen door kunst. Ovidius) Van veel dingen heb ik wel het gevoel dat er meer achter zit maar ik kan niet alles duiden. Wie weet komt dat nog tijdens het bespreken.

Een paar mooie citaten en een impliciete tip voor kunstenaars wanneer Viktor zijn moeder beschrijft: “Zij heeft talent en zij is productief, maar echt creatief is zij niet, zij schept geen eigen wereld; haar talent kan zij alleen gebruiken om de bestaande wereld te verdubbelen.”
Mulisch laat Victor Werker, wanneer ie in Amerika is, zeggen:
“Als ik stedenbouwkundige was, zou ik nooit een rechte straat tekenen, want alleen een bocht omarmt je als een moeder. In de middeleeuwen hebben ze dat beter begrepen. Maar in een Amerikaanse stad kijk je op elk kruispunt in vier windrichtingen de stad uit. Of andersom gezegd: op elk kruispunt razen de onmetelijke afmetingen van dit continent op je af.”
En:
“Het is toch niet mijn verdienste, dat ik op dingen kom waar een ander niet op komt! Mijn verdienste is hoogstens dat ik niet te beroerd ben de tijd en de moeite te nemen om ze uit te werken, - en eigenlijk zelfs dat niet, want vermoedelijk is dat een erfenis van mijn vaders militaire discipline, die het ook weer van iemand anders had. Ik ben geneigd te zeggen, dat niemand zich ooit ergens op mag beroemen, - maar dan kom ik in moeilijkheden: in dat geval hoeft ook niemand zichzelf ooit iets te verwijten. Misschien mogen alleen anderen iemand roemen of prijzen, dan wel verwijten of straffen.”

Mooi vind ik het altijd wanneer mensen op ideeën komen die anderen daarvoor al bedacht hadden en uit dat oeroude Boek komen:
Laat u een vreemde prijzen, en niet uw mond; een onbekende, en niet uw lippen.
Spreuken 27:2
Of zoals mijn moeder placht te zeggen: ‘eigen prijzen doen geen wijzen.’

Science is organized knowledge. Wisdom is organized life.

Immanuel Kant
Duits filosoof (1724 - 1804)

Peace

Vorige week las ik het al op verschillende sites; nu las ik het in het ND: een reformatorische scholengemeenschap in Kampen heeft drieduizend zelfgecreëerde schoolagenda’s vernietigd omdat er ergens een foto stond met een jongetje dat een T-shirt droeg met het peace teken.
Verontrustte ouders informeerden de schoolleiding over dit ‘occulte’ teken, want tijdens keizer Nero stond dit teken voor vervolging en marteling van christenen.
Inmiddels zijn de agenda´s vernietigt.

Ik heb er wel moeite mee: hoever moet je gaan? Wanneer ik een mooie mestkever aan een ketting om mijn hals draag kan mij de betekenis die de Egyptenaren er vroeger aan gaven toch niet schelen?
Wanneer ik mijn saffiertjes draag geloof ik echt niet dat het mijn vermoeidheid verdrijft en mijn zenuwen versterkt.

Welke betekenis geef je er zélf aan is volgens mij de cruciale vraag.
Wanneer het peace teken je herinnert aan Nero die christenen vervolgt zou je kunnen overwegen om het niet te gebruiken maar wanneer het je herinnert als vredesteken van de ‘ban de bom’ tijd: wat is daar mis mee?
Bommen zijn niet fijn.
Wanneer een kerstboom mij herinnert aan domme heidenen die een boom vereren ( Jer 10 ) en ook nog eens een vreselijke sta-in-de-weg is: waarom zou ik zo’n ding dan in huis halen? Begrijp mij goed, het kan geen kwaad en ik zal er niemand om veroordelen want het is een dood ding. Het wordt pas twijfelachtig wanneer je er betekenissen aan wenst te geven en leg je eigen gevoel en regels niet aan iemand anders op!

Ik begrijp het allemaal wel. Ik heb ook een tijd gehad, zeker na het lezen van ‘het domein van de slang’ van W.J. Ouweneel, dat ik ook achter elke boom een demon zag staan die me wel eens zou kunnen ‘besmetten’.
(Er bestaat ook een boeiende, aangrijpende film hierover met Denzel Washington. Even opzoeken..........gevonden: Fallen uit 1998)
De fout was dat ik meer waarde ging hechten aan al die ‘occulte’ zaken dan aan mijn relatie met God. Nu ben ik er veel meer van overtuigd dat ik bij Hem in veilige Handen ben.
Het leeft een stuk relaxter moet ik zeggen.

Genoeg hierover. De agenda’s zijn vernietigt maar wat zouden ze toch met dat jongetje hebben gedaan?

Deze vond ik in de krant. Ik weet niet of het een onderdeel is van een groter geheel, ik kan het nergens vinden maar het is zó mooi:



Vandaag
een dominee gehoord
die Jezus
in een preek tijds
heeft vermoord.


Jaap Zijlstra


Ik plaats het ook maar niet op zondag........onze dominee zou nog denken..........

Boeken, boeken, boeken....

Via een ander blogje kwam ik op de site van uitgeverij Atlas.

Manifest van De Club van Echte Lezers

Een Echte Lezer las op school wél alle boeken op de leeslijst.
Een Echte Lezer verlaat nooit een boekhandel zonder een boek gekocht te hebben.
Een Echte Lezer kijkt altijd in andermans boekenkast.
Een Echte Lezer weet meer.
Een Echte Lezer heeft nooit genoeg boeken.
Een Echte Lezer kan niet inslapen zonder nog een paar pagina’s te lezen.
Een Echte Lezer kan niet stoppen met lezen, ook al wordt het echt veel te laat.
Een Echte Lezer valt regelmatig met boek nog in de hand in slaap.
Een Echte Lezer leest een goed boek soms expres langzaam omdat het anders zo snel uit is.
Een Echte Lezer geeft boeken cadeau.
Een Echte Lezer leeft in een grotere wereld.
Een Echte Lezer leest desnoods de shampooflessen onder de douche.
Een Echte Lezer geeft altijd een boek als kraamcadeau (je kunt tenslotte niet vroeg genoeg beginnen).
Een Echte Lezer zet zijn boeken op volgorde. Alfabetisch. Chronologisch. Of autobiografisch-chronologisch. En niet op kleur.
Een Echte Lezer gebruikt een boekenlegger en gruwt van ezelsoren.
Een Echte Lezer heeft een boekenplankje in de wc.
Een Echte Lezer bezoekt zelfs op het zonnige vakantieadres de plaatselijke boekhandel.
Een Echte Lezer ruikt aan een boek en wappert ermee.
Een Echte Lezer heeft altijd te weinig kastruimte.
Een Echte Lezer vindt het boek beter dan de film.
Een Echte Lezer begrijpt meer.
Een Echte Lezer leest een goed boek gerust nog een keer.
Een Echte Lezer las als kind met een zaklantaarn stiekem onder de dekens.
Een Echte Lezer had alle bibliotheekboeken allang uit voordat het tijd was om ze terug te brengen.
Een Echte Lezer heeft discussies met andere Echte Lezers: mag je strepen in een boek of absoluut niet?
Een Echte Lezer vindt boeken weggooien net zoiets als je hond in vakantietijd dumpen op een parkeerplaats.
Een Echte Lezer verlaat nooit het huis zonder een boek.

Wanneer je jezelf herkent als echte lezer kun je jezelf opgeven als lid en geniet dan weer allerlei voordeeltjes.

Zelf ben ik geen echte lezer *grinnik* want op mijn toilet is geen boekenplankje maar een magnetisch bord met allerlei berichten en uitspraken en tijdens vakanties kom ik niet in boekwinkels; ik fotografeer ze.

Links is in de oude synagoge van Safed,Israël en rechts in zomaar een straatje in Sevilla.

Madrid, vlakbij het 'Parc de Retiro' 2015

                                                     
                                                    Een boekenwinkeltje in Limoges, Frankrijk.

 
Een boekenstalletje in Rome.

Flatliners

Een film uit 1990; regisseur Joel Schumacher.
Hoofdrollen door allemaal bekenden: Kevin Bacon, Julia Roberts, Kiefer Sutherland (zoon van Donald), William Baldwin(broer van Alec) en Oliver Platt die veel meer lengte heeft dan ik in mijn hoofd had.
Ik las pas iets over deze film en warempel kwam hij afgelopen zaterdagavond/nacht op TV.
Het gaat over een aantal medische studenten die BDE’s gaan opwekken (a flat line) bij zichzelf.
Ze hebben de know how en middelen om dat te doen en kunnen elkaar ook weer ‘terughalen’. Ze willen als echte wetenschappers nu wel eens weten of er echt iets is ‘aan de overkant’.
Religie en filosofie hebben gefaald dus nu is het de beurt aan de wetenschap.

Alles wordt voorbereid en de bedenker, Kiefer Sutherland is degenen die ‘mag’. Na hem willen de anderen echter ook en wordt het opbieden wie het langste ‘weg’ durft. (in een prachtig Art Nouveau/Art Deco decor)
Uiteindelijk gaan ze allemaal een keer behalve Oliver. Alles wordt op film vastgelegd voor de eventuele eeuwige roem.

Helaas blijkt het niet alles rozengeur en maneschijn aan de andere kant. Wat ze in eerste instantie allemaal verzwijgen is dat ze last krijgen van hallucinaties die te maken hebben met (vermeende) fouten uit hun verleden.
Kevin Bacon is de eerste ( en atheïst) die direct de koe bij de horens vat; de persoon op wie het onrecht betrekking had opzoekt en vergeving vraagt.

Het onderwerp is intrigerend; wie wil nu niet eens weten of er echt iets is, met bewijzen gestaafd.
O.a. Pim van Lommel en Dick Swaab deden/doen daar ook aan mee.
Wie heeft gelijk? Zijn de overeenkomstige ervaringen van mensen met een BDE slechts een chemisch proces in de hersenen? (Swaab) of is er toch meer? (Lommel)
Ook de film blijft inhoudelijk een hulpeloze poging.

Als ik alles met mijn Hollandse boerenverstand overweeg dan zullen we het nooit weten tenzij we zelf de lijn overgaan. Er is nu eenmaal nooit iemand teruggekomen van áchter die definitieve lijn.
Daarom blijft het, ook wetenschappelijk, speculeren.
Ik gelóóf er wel in. Omdat ik de God van de Bijbel die erover spreekt betrouwbaar acht; omdat Jezus is opgestaan.
Ik zie ook hoe mensen een groot potentieel in zich mee dragen voor allerlei dingen waar ze in dit korte leven vaak niet aan toe komen. Zou dat potentieel er voor niets zijn?
Maar hoe dat dan vorm krijgt weet ik niet, ook al probeer ik er soms een voorstelling van te maken.
Meestal draait het uit op een wat meer paradijselijke voortzetting van dit leven.
Maar of dat klopt of toch totaal anders is zal ik ook dán pas weten.


04-09
Vanmiddag, toen ik languit aan het Nederlandse strand (jawel!) lag, lag ik nog na te mijmeren over deze film.
Ik vergat een aangrijpend moment te melden wanneer Kevin Bacon als atheïst zijn excuses aanbied aan God en meteen in verontwaardigd verzet komt wanneer het er op lijkt dat Kiefer Sutherland - die voor de tweede keer 'weg' is - komt te overlijden.
Soms ben ik jaloers op mensen die het oneens zijn met God zo durven te uiten.
Ik denk dat ik vroeger te bang gemaakt ben met hel en verdoemenis om zo voluit het leven te durven leven.

Dit zijn de namen

Geschreven in oktober 2012 door Tommy Wieringa. Ik las de twaalfde druk van mei 2013.
Dit boek werd bekroond met de Libris Literatuurprijs 2013. Dit is mijn eerste boek van hem.
‘Uit de vlakte duikt een groep verwilderde vluchtelingen op. Ze veroorzaken angst en onrust in de stad’. Zo begint de samenvatting op de achterflap. Maar dan ben je al op driekwart van het boek! De hoofdpersoon, commissaris van politie, Pontus Beg (Pontius P: gerechtsdienaar?) ontrafelt de geschiedenis helemaal niet. Dat doet de schrijver.
De titel ‘Dit zijn de namen’ is naar mijn idee een verwijzing naar Exodus/Uittocht. Maar de meeste vluchtelingen hebben geen naam. Ze worden aangeduid als ‘de Afrikaan’, ‘de vrouw’, ‘de man uit Asjchabad’. Ik denk dat het verwijst naar een universeler verband. De naamloze vluchtelingen die hun heil proberen te zoeken in een ‘beloofd land’ wat niet bestaat.
"Ze kwamen met ontelbaren……"

Twee verhaallijnen, de vluchtelingen en de ontwikkeling van Pontus lopen naast elkaar tot ze elkaar kruisen en gezamenlijk verder gaan.
Zoals dat vaak gaat met boeken waar je een hoog gespannen verwachting van hebt: het viel wat tegen.
Het weinige wat ik wel boeiend vond was de poging om de oorsprong van een religie te beschrijven: het bijgelovig betekenis geven aan samenvallende gebeurtenissen.
Maar het blijft voor mij een armzalige poging.
Het verband wat Wieringa via Pontus probeert te leggen tussen de botten van Jozef en het hoofd van de Afrikaan bevreemde mij. Ik probeer het wel te begrijpen maar het klopt gewoon niet.
Noch de joodse religie is op zo’n manier begonnen, noch een andere van de openbaringsgodsdiensten. Religies die beginnen op een manier die Wieringa beschrijft worden vroeg of laat doorgeprikt.

---------------- De botten van Jozef geven naar mijn mening iets heel anders aan: omdat men in de ‘oude wereld’ dacht dat de identiteit in de beenderen zat sjouwde men met Jozefs beenderen om zo zijn identiteit te bewaren onder zijn eigen volk. Jozef is een type van Jezus. Zoals later de beenderen (identiteit) van Jezus aan het kruis niet werden gebroken maar ‘heelhuids’ werden bewaard voor de opstanding en de gang naar het beloofde land/ hemelvaart.--------------------*

Het vinden van een nieuwe identiteit door Pontus die zijn Joodse wortels ontdekt, vond ik wel mooi. Het geeft hoop omdat hij nu tot een exclusief volk behoort. Hij studeert hard op de Joodse teksten: ‘Christen kon je worden, moslim net zo, joods niet. Nooit helemaal. En voor het overige deel lieten ze je verdomd hard werken. Net zo lang tot je vroom of geleerd was, en dan hielden ze dat begeerde laatste beetje voor zichzelf. Daarin stak het onrecht, maar hij baadde in het warme licht van uitverkorenheid.’
Uitverkorenheid leidt tot jaloezie bij anderen, zo zat ik te bedenken. Is dat de basis van het antisemitisme? Dan zegt het meer over de antisemiet dan over de Semiet.

Het gaat niet over verlossing zoals de achterflap beweerd, het gaat over hoop. Het is hoop waarmee de vluchtelingen op pad gaan. Hoop op een ander land en een beter leven. Dat houdt hen overeind. Hoop geeft de baby van de enige vrouwelijke overlevende; hoop ontvangt Pontus van de laatste rabbijn uit het stadje en geeft Pontus weer door aan de jongen die het overleeft door hem naar het wél bestaande beloofde land Israël te sturen.
In het ‘voorjaar’.
Het jaargetijde van de hoop.
Wat is een mens zonder hoop.

Wieringa kan (filosofisch) schrijven.
“Gevoelens waren voor gelukkige mensen”
en “dat hij ergens bij hoorde, dat was de ontroering” en
“Er is geen haast” zei de rabbijn. “Het enige goede antwoord is het antwoord op het goede moment. Het komt vanzelf.”
Mooi is de gedachte van Confucius die ook ergens ter sprake komt:
“Confucius, zei Diniz, zou als hij het voor het zeggen zou hebben in een land, als eerste het taalgebruik verbeteren. Want als het taalgebruik niet juist is, dan is wat wordt gezegd niet dat wat bedoeld wordt. En als wat gezegd wordt niet is wat men bedoelt, komen er geen werken tot stand. Komen de werken niet tot stand, dan gedijen de kunst en de moraal niet. Gedijen deze niet dan is er geen juiste rechtsspraak. Als er geen juiste rechtsspraak is, dan weet de natie niet wat te doen. Daarom moet men geen willekeur dulden in het woordgebruik. Dat is waarop alles aankomt.”


* 01-09
Ik ben nog even op zoek geweest naar de bron hiervan maar die kan ik niet meer vinden.
Zelf geloof ik hierin omdat het zoveel dingen verklaart. Tot er natuurlijk een beter argument komt voor het gedoe met beenderen.

SGP en een vrouw

Een driewerf houzee voor Lilian Janse, die de kieslijst van de SGP in Vlissingen gaat aanvoeren bij de komende gemeenteraadsverkiezingen.
Ik wens haar kracht, wijsheid en sterkte van boven toe.

Om nog maar eens te refereren aan een eerder blogje : ze zal het nodig hebben.

Krijg ik gelijk met mijn ‘ SGP-mannenprobleem’ dat door P.F. Bouter aan het einde in de brochure 'Mannelijk en vrouwelijk schiep hij hen’ wordt aangekaart omdat deze keuze is gemaakt bij een gebrek aan enthousiaste mannen?

“Er zijn aanwijzingen dat de man in een cultuur van gelijkheid geneigd raakt zijn roeping te verwaarlozen om hoofd te zijn. Waar vrouwen in de kerkenraad komen, blijken geregeld mannen minder bereid te zijn er in te gaan. Er ontstaat een zekere terugtrekkende beweging. Een eerherstel van de man en het mannelijke lijkt nodig te zijn. Juist om het gezag in de kerk aanwezig te laten zijn.”

Vul voor kerkenraad, gemeenteraad in en voor kerk, gemeente et voilà.
Er is geen vrouwenprobleem; bij andere partijen gaat het ook prima. Er zijn mannen in een bepaalde cultuur die problemen hebben met vrouwen.
Ik wens de mannenbroeders succes in het herstellen van hun eer..........

"Indeed, the metaphor of a conflict between science and religion is a late modern myth, carefully cultivated by those who want to promote the suggestion that belief in God is irrational."

Uit ‘Science and Religion: harmony, no conflict’ op 20 augustus geschreven door Emanuel Rutten.
Te vinden via de link rechtsonder. (wijsgerige reflecties)

In eerste instantie dacht ik bij degenen die deze mythe in stand houden aan mensen als Herman Philipse, Daniel Dennet en Richard Dawkins enz. die gelovigen graag als dom wegzetten en religie de wereld uit willen hebben.
Maar, zo realiseerde ik me, helaas zitten mensen die de mythe in stand houden ook in de kerken. Gelovig en wel. Evolutie kan niet, als je daar in gelooft ben je geen christen. Ga maar geen geologie, biologie e.d. studeren want dat is een aanslag op je geloofsleven.
De ergste die ik ben tegengekomen is: ‘evolutie is ook maar(!) een geloof’
Je bent het toch niet zelf die je eigen geloof in stand houdt? Dat is bij alle andere religies zo maar toch niet bij het Christendom?

Raar,......... welk belang hebben christenen daar nu bij?
Daar moet ik langer over nadenken.

Luisteren

In het ND vandaag een ingezonden brief van Henk Jan Kamsteeg, auteur van diverse leiderschapsboeken. Staat er ook bij.

Ik ben in schaterlachen uitgebarsten toen ik die brief las. Welkom in de wereld Anno Domini 2013.
Meneer Kamsteeg vertelt van een dame die bij zijn buren op de camping op bezoek was en heel veel aan het woord was. In haar waterval van woorden zat geen enkele keer een vraagteken, zo constateerde hij.
Ook andere mensen waarmee hij in contact kwam vertelden van alles over zichzelf en vroegen niets aan Henk Jan.
Dat valt niet mee hè, Henk Jan?
Zo ben ik na vijf en twintig jaar (wijk) verpleging ook afgeknapt op de mensheid.
Ik luister niet meer, de mensheid zoekt het maar uit zonder mij. Mijn accu is leeg.
Ooit was ik zo naïef om te denken dat wanneer je in mensen maar genoeg aandacht stopte, het vanzelf wel goed zou komen. Nee dus. Het wordt erger.
Mochten mensen al een vraag stellen dan is dat inderdaad hun manier om een aanleiding te hebben voor hun eigen ellenlange verhalen. Die nergens over gaan. Veel mensen horen alleen zichzelf graag.

Waarom denkt u dat facebook en twitter zoveel succes hebben?
Iedereen schreeuwt, niemand luistert.
We zitten in een ont-luisterende wereld terwijl iedereen gehoord wil worden.

Daarom ben ik een blogje begonnen om mee te schreeuwen in het grote koor al kun je natuurlijk ook een kanarie nemen. Of een hond. Die 'luisteren' ook wel.
Zo kan ik tenminste mijn gedachten ordenen en mijn ei kwijt want er zijn er bar weinig die kunnen luisteren en geïnteresseerde vragen stellen, empatisch luisteren zoals u dat noemt. Mijn computer kent het woord niet eens; er blijft een rood golfje onder staan.
Ik ging er altijd van uit dat wanneer mensen echt geïnteresseerd zijn ook vragen stellen. Niet dus. Over het algemeen is men alleen geïnteresseerd in zichzelf.
De mensen uit mijn omgeving die wel kunnen luisteren koester ik.
De rest zal me nog langer een zorg zijn. Het heeft soms eenzaamheid tot gevolg maar ook dat heb ik liever dan…….

Tip voor Henk Jan:
ruim in uw boeken over leiderschap een plekje in voor aanwijzingen over dat empatisch luisteren.
Met grote uitroeptekens erbij.
Misschien…..een volgende generatie……..


/sarcastische modus uit

In de veelheid van woorden ontbreekt de overtreding niet,
maar wie zijn lippen inhoudt, is verstandig.
Spreuken 10:19

De Gelovige Geest

op zoek naar de biologische en psychologische wortels van religie
Geschreven door Michiel van Elk, psycholoog en neurowetenschapper. Jaar van uitgave 2012.
Dit boek werd mij aangeraden door een meelevende oom, maar het heeft ruim een half jaar geduurd voor ik het werkelijk heb gelezen.
Michiel is opgegroeid binnen een charismatische pinksterbeweging maar heeft het geloof vaarwel gezegd. Hoe meer hij ontdekte, hoe minder hij kon geloven. Maar hij knapte ook af op het fundamentalistisch atheïsme en neemt nu een agnostisch standpunt in.
Des te meer waardeer ik zijn genuanceerde betoog al prikkelt het mijn brein minder. Geen pro en geen contra, gewoon klinisch doet hij uit de doeken hoever de stand van zaken is in het neurologisch onderzoek. Veel is gebaseerd op onderzoeken van anderen die allemaal netjes achterin staan en hij geeft daar zijn kritische commentaar bij.


Waarom geloven mensen, waarom gelooft de één gemakkelijker dan de ander. Is er een verklaring voor religieuze/ mystieke ervaringen? Is er wetenschappelijk bewijs voor wonderlijke genezingen? Bestaan telekinese, precognitie, waarzeggerij en reïncarnatie?
Waar komt religie vandaan, wat is terrormanagement? Hoe zit het met kinderen die van jongs af aan een intuïtief idee hebben over religie en over leven na de dood? (Jesse Bering)
Bestaat het god-gen, de relispot. Wat is het belang van rituelen, hoe zit het met Pascal’s Wager en nog veel meer.
Wat gebeurt er bij dit alles in het brein.

Dat onderzoek naar religie en het brein belangrijk is, is evident. “Want”, zo zegt hij in de epiloog,” wat, als God gereduceerd kan worden tot hersenactiviteit of wanneer de wetenschap juist ontdekt dat er een hogere macht is?”
Het heeft allebei vergaande gevolgen.
Onderzoekers gaan er vanuit dat óf religie is een evolutionair bijproduct en levert geen evolutionair voordeel óf het is een evolutionair aanpassing want het levert wél voordeel.
Dat alles is echter oncontroleerbaar. De verklaringen hangen af van het wereldbeeld van de onderzoekers.
Of er een hogere werkelijkheid bestaat is niet af te leiden uit neurologisch onderzoek. Wij zijn niet ons brein. (daar is ie weer)
In zijn laatste zin nuanceert hij het belang van onderzoeken eigenlijk weer: “Het genieten van een berglandschap, een zonsondergang of een uitvoering van een muziekstuk gaat ook gepaard met hersenactiviteit, maar dit doet niet af aan de betekenis die zo’n ervaring voor ons heeft. Het zelfde geldt voor religie.”

Tree of life

Schrijver en regisseur is Terrance Malick. Uit 2011.
Hoofdrollen voor Brad Pitt en Sean Penn
Vorige week opgenomen en nu gekeken.

Een verwarrende, complexe film, ik moet hem nog een keer zien. Maar vooruit: een eerste poging.
Tree of life: de levensboom. Deze staat vanuit de ‘Christian view’ aan het begin en aan het einde; in Genesis en in Openbaringen.
Van cruciale betekenis is volgens mij de (sarcastische) tekst uit Job 38 die aan het begin verschijnt waar God zegt: 4 ‘Waar was u toen Ik de aarde grondvestte? Maak het bekend, als u echt inzicht hebt. 5 Wie heeft haar afmetingen bepaald? U weet het immers wel. Of wie heeft het meetlint over haar uitgespannen? 6 Waarop zijn haar pijlers neergezonken? Of wie heeft haar hoeksteen gelegd, 7 toen de morgensterren samen vrolijk zongen, en al de kinderen van God juichten?’
Wanneer je dit niet oppikt snap je er volgens mij helemaal niets van.

Zo begint de film met korte beelden van de moeder als klein meisje. Zij heeft geleerd dat er twee wegen zijn door het leven: de weg van de natuur die op zichzelf gericht is en de weg van de gratie(grace) die zichzelf niet zoekt en minachting en buitensluiting accepteert. Deze tweedeling is de hele film op de achtergrond aanwezig. Haar man (Brad Pitt) is ‘de natuur’ en zij heeft de weg van de gratie gekozen want dan overkomen je geen ongelukken.
Het heden is dat Texaans gezin dat bericht krijgt van het overlijden van hun tweede zoon. De gevoeligste: de muzikant en schilder. ('grace')
Jack (Sean Penn 'natuur') is de oudste van de drie jongens, de zoeker, de denker en ook de voice over. Hij werkt in en tussen wolkenkrabbers.

De film gaat dan in een gigantische flashback terug naar de grondlegging van de wereld met prachtige beelden van het heelal, erupties van vulkanen en donderende golven. Er komen zelfs prehistorische dieren om de hoek kijken. Evolutie.
Van glanzende wolkenkrabbers naar het oerbegin. Ook zo’n tegenstelling.

Jack loopt al van kinds af aan met grote levensvragen rond en krijgt geen antwoord. Hij neemt waar en verwondert zich. Hij snapt bijvoorbeeld niet dat God een kind in het natuurbad laat verdrinken terwijl Hij er toch iets aan zou kunnen doen.
Tsja, wie snapt dat wél?
Hij gaat ook de weg van de natuur maar ontdekt of krijgt toch inzicht: 'Wanneer bent U voor het eerst tot mij gekomen?' en ‘Hoe ben ik U kwijtgeraakt’ Uiteindelijk komt hij in het hiernamaals terecht. Of is het de geestelijke wereld van de gelovigen waarin je elkaar als gelijk gestemde, begrijpende zielen ontmoet?
In ieder geval ontmoet hij zijn broertjes weer en zijn ouders. Ja ook Pa komt tot inkeer.

Het zijn allemaal korte krachtige beelden en ze prikkelen je tot het uiterste.
Ik hou wel van dit soort films.
De ‘harde schijf’ in mijn hoofd maakt overuren op zoek naar vergelijkend materiaal om zo betekenis te kunnen geven aan datgene wat door mijn ogen naar binnen floept.

De muziek is van de Poolse Zbigniew Preisner (Lacrimosa) die prachtig past bij de evolutionaire beelden en van Smetana (die Moldau)
Zij tillen je uit het alledaagse bestaan en is daardoor ook weer een soort van tegenstem: er is méér, groter en machtiger.

Alles waar ik spijt van heb

Nog in de Claudelmodus:
Geschreven door Philippe Claudel in 1999. Ik las de digitale editie van de eerste vertaalde druk uit 2010.
Oorspronkelijke titel: Quelques-uns des cent regrets
Beetje slecht vertaald naar mijn gevoel: enkele van honderd ‘regrets’ dus niet ‘alles’. Maar het is ook lastig; een titel pakkend vertalen.
‘Voor iedereen die we pijn doen.’ Dat staat er voorin.

Het duurde even voor ik echt goed de draad te pakken had. Het begon natuurlijk weer met slecht weer en overstromingen. Dan kom je al in een depri bui.
Dat bleef ik wel het hele boek door houden. Het is ook geen vrolijk onderwerp: de begrafenis van je moeder met alles eromheen en in jezelf.
Het boek heeft een open einde. Gelukkig maar. Je begrijpt het wel. Daarna hoeft er niets meer worden gezegd of bevestigd.
Halverwege het boek begon ik nattigheid te voelen en werd het vanzelfsprekend spannender.
De hoofdpersoon keert terug naar zijn geboortedorp dat hij op zijn zestiende de rug heeft toegekeerd om redenen die langzamerhand door middel van flashbacks duidelijk worden.
Hij keert terug om als enig kind zijn moeder te begraven. Hij heeft haar in al die jaren niet meer gezien of gesproken. Zijn vader is een foto aan de muur.
De priester, een bijzonder figuur, stelt hem een belangrijke vraag: ‘Heb u u al afgevraagd waarom uw moeder is overleden? Vast niet. [..] Vraag u eerst maar eens af waarom uw moeder is overleden, dan bent u al veel dichter bij haar.’
Uiteindelijk, wanneer hij voor de laatste keer het ouderlijk huis binnengaat en alles wat klaar ligt in ogenschouw neemt vallen de puzzelstukjes definitief op hun plaats……………..en heeft het water zich teruggetrokken binnen de oevers van de rivier en schijnt de zon een beetje.

Eén ding kan ik niet goed plaatsen; een jongetje, een Romatypetje dat in het verhaal hier en daar opduikt.
Is dat een beeld van hemzelf zoveel jaar geleden?

Claudel kan de dingen zo mooi omschrijven, dingen die in mijn eigen geest latent aanwezig zijn weet hij in mooie woorden en zinnen te vangen zoals:
Ik ben aan de andere kant van het leven beland, terwijl ik nog niet eens zo oud ben. Ik ben de drempel overgegaan naar het land waarin je over je schouder kijkt naar wat je niet meer kunt strelen, omdat je weet dat vóór je een assig einde ligt. Hoop heeft plaatsgemaakt voor melancholie. De kleuren zijn vervaald, het gelach en de wangen ook.
Tot voor kort keek ik ook nog vooruit, dat is niet meer want er is weinig aantrekkelijks te zien om me naar te richten en dan ga je als vanzelf achterom kijken. Als christen zou je je moeten uitstrekken naar het hiernamaals maar dat is voor mij toch heel eerlijk gezegd nog wel te abstract. Het is nu een beetje grijs niemandsland.
Deze is ook mooi:
Sommigen draaien op rode wijn of ander drank, anderen op wierook en de geur van waskaarsen, voor weer anderen, misschien het overgrote deel, vormt het verspreiden van gedestilleerde haat en kwaad de nodige brandstof.
Nog één dan:
‘Wat mag het zijn?’ vroeg de waard vriendelijk glimlachend […] Waar kon ik op dit moment om vragen? De wijde wereld, het hazenpad, verlangen naar realiteit, mijn wortels, afscheid, een doodklap of gewoon de ouderdom? Uiteindelijk koos ik voor een jagersplateau en een kwart liter rode wijn.

Een aanrader.

Facebook

Via Facebook, jawel, kwam ik op de site van de Volkskrant met dit bericht.
Nu begrijp ik opeens heel veel meer van dit fenomeen waar al ruim een miljard mensen gebruik van maken.
Zelf ben ik er nog niet zo lang lid van maar ik snapte er niets van. Berichten kreeg ik niet door of pas veel later zodat je als mosterd na de maaltijd nog eens kon reageren. Keek ik mijn startpagina terug dan zaten er opeens berichten tussen die ik niet eerder had gezien.
Het vergalde wel een beetje mijn plezier.
Nu erkent Facebook dat zij bepalen wat ik wel of niet te zien krijg gebaseerd op een algoritme.
Ik word er niet blij van maar begrijp nu wel veel meer.

Dank u Facebook.

Laatste Taboe

Ik vond een blogje van Matthijs Vlaardingerbroek , missionair werker in Den Haag.
Het is mij uit het hart gegrepen.

Ik hou ook niet van zingen. Ik doe het denk ik niet goed; haal verkeerd adem en dan ga ik geeuwen. Dat probeer ik dan te verbergen met verkrampte kaken terwijl de tranen me in de ogen springen.
Wat een gedoe.
Wij zingen tijdens de diensten in onze kerk alleen maar psalmen en wanneer het orgel ook nog een belabberd tempo aanhoud is het helemaal een drama.
Enkele organisten weten mij wel mee te sleuren maar bij de meesten kak ik in. Terwijl ik de tekst vaak wel mooi vind. Muzikaal een preek beantwoorden of emoties vertolken is iets anders dan correct technisch een van dissonanten bol staande riedel spelen.
Bij opwekkingsliederen is voor mij de melodie soms aantrekkelijker dan de tekst. Als er tenminste echt ritmisch wordt gezongen en daar ontbreekt het ook nogal eens aan.
Al met al is het zingen van psalmen, gezangen en geestelijke liederen voor mij geen feestje.

Ooit hoorde ik iemand heel stellig zeggen: ‘een Christen behoort graag te zingen’.
Het Farizeïsme ten top maar het zweet brak me uit. Kennelijk ben ik geen christen. Inmiddels zit ik daar niet meer zo mee.

Een paar maanden geleden op een gemeenteavond met als onderwerp ‘de psalmen’ heb ik het één keer durven zeggen naar aanleiding van een vraag dat ik thuis nooit naar psalmen e. d. luister, maar meestal naar classic FM. Naar teksten luister ik meestal niet en de melodie vind ik te simpel.
Er werd niet op gereageerd. Men weet er geen raad mee, ja het is een taboe.
Ik ben blij te lezen dat er meer zijn. Het voelt een beetje als uit de kast komen.
Ook dat eeuwig zingen in het hiernamaals heeft mij nooit kunnen be ‘koren’. Ik moet er niet aan denken. Ik hoop dat de Heer een groot orkest heeft. Dan heeft Hij vast heel veel violisten nodig.
Hij heeft vast ook wel piano’s en misschien heeft Hij ook wel een kleihoekje en een grote tuin zonder slakken en luizen waar alles groeit en bloeit met geuren en kleuren zoals de afgelopen warme dagen en een bibliotheek.....
Vind ik allemaal leuk.
Ik ben echt de moeilijkste niet als ik maar niet hoef te zingen.
...........en keukenkastjes schoonmaken.

Toeval bestaat niet. We noemen zo een gevolg van een oorzaak die we niet zien.

Voltaire (1694 - 1778)
Frans schrijver, essayist, filosoof en vrijdenker

Het Onderzoek

Geschreven door Philippe Claudel in 2010.
Oorspronkelijke titel: L’Enquête. Ik las de digitale editie die gebaseerd is op de tweede druk van 2011.
Ik las al eerder Meuse l’Oubli en Grijze Zielen

Een Kafkaiaans aandoend verhaal met een vleugje ‘Wonderland’ van Lewis Carroll en een snuifje ‘Techno’ van Aldous Huxley.
De hoofdpersoon is De Onderzoeker en moet de zelfmoorden onderzoeken die in Het Bedrijf (het leven, de wereld) plaatsvinden. Het zijn er namelijk opvallend veel en nader onderzoek is nodig.
Hij komt echter in een stad terecht, waar het natuurlijk weer regent en sneeuwt, die hij niet begrijpt, de logica is ver te zoeken en niets is meer wat het lijkt. ‘Was logica niet slechts een zuiver mathematisch idee, een soort van vooronderstelling die nooit empirisch was bewezen?’

Hij heeft dan de keus om zich eraan over te geven of er tegenin te manoeuvreren. Hij is een mens die graag zoveel mogelijk mensen te vriend houdt en dat maakt alles wel gecompliceerd.
Er tegenin gaan probeert hij wel maar dat heeft zulke gevolgen dat hij ervoor terugschrikt om door te zetten. Hij verliest zijn grip op de wereld om hem heen tot uiteindelijk zijn ‘elastiekje’ breekt en hij zijn hotelkamer aan gort slaat.
Het wordt hem vergeven en hij wordt op de juiste koers gezet: de groene lijn volgen.
Wat heerlijk duidelijk.
Zo beland hij bij de Psycholoog die hij stug als man blijft zien ook al is het een vrouw.
Daar ontdekt hij dat hij zijn naam niet meer weet en dat hij zijn identiteit ontleent aan zijn werk.
Dat vond ik wel grappig. Dat ontdek ik ook in de wereld om mij heen al weten de meeste mensen hun naam nog wel. *grinnik* Ik heb alleen een naam.

Uiteindelijk ontmoet hij, wat hij denkt dat hij is, de Oprichter (God), de Schaduw die hij steeds al was tegengekomen als foto aan de muur of op een sleutelhanger. Maar de Oprichter/Schaduw weet niet wat hij heeft opgericht: “Ik wil het horen uit de mond van een mens: wat heb ik opgericht? [..] U had een opdracht, een rol, een doel en ook als u denkt dat u dat doel niet bereikt hebt, dan weet u nog steeds wie u bent en waarom; maar wie ben ik eigenlijk? Ze hebben me een bezem in handen gedrukt, ik kan me niet herinneren wanneer, maar het slaat in elk geval nergens op. Wat is mijn functie? Wat heb ik volgens u opgericht?”
Maar voordat de Onderzoeker antwoord kan geven lost hij op en is er niets meer. Niets.

Het boek fascineerde mij van begin tot eind. Ik kreeg medelijden met de Onderzoeker die zó niet begrepen werd. Wat voel je je dan toch beroerd. Zouden mensen met een psychische stoornis dat vaak hebben? De eenzaamheid waar je in beland, de wereld die ongrijpbaar complex is. De blijdschap wanneer je weer een stukje verder wordt geholpen en je denkt weer grip te krijgen. Vervolgens word die je weer uit handen geslagen.

Claudel kan schrijven. Veel heb ik weer in de notities opgeslagen. Een paar:
“Hij had iets verdwijnends over zich.”

“Zoals de meerderheid van zijn tijdgenoten maakte hij zich op te sterven met een financiële reserve. Hij besefte plotseling hoe belachelijk dat was.”

“Heel vaak proberen we dingen die we niet snappen te vangen met woorden en begrippen die we wél begrijpen. Al zolang de mens zich onderscheidt van de andere soorten heeft hij de wetten van het universum gemeten naar de maatstaf van zijn eigen hersenen en de voortbrengselen daarvan, waarbij hij zich er niet altijd bewust van is geweest hoe nutteloos dat kan zijn. Iedereen weet dat je met een vergiet geen water kunt scheppen. Waarom gaat men er dan altijd vanuit dat de geest wél alles kan bevatten?”

“…terwijl op zijn hoofd en zijn regenjas de regendruppels en sneeuwvlokken stierven.”


Afgelopen zaterdagavond was er een film uit 2011 op TV van Philippe Claudel: ‘Tous les Soleils’.
Een Komedie.
Die heb ik opgenomen maar moet hem nog kijken. Hij is behalve auteur ook scenarioschrijver en regisseur.

Paulus

Ondertitel: Een leven tussen Jeruzalem en Rome.
geschreven door Fik Meijer eind 2012.
Wat zal ik er van zeggen? Het is (Bijbelse) geschiedenis voor volwassenen met een hoog hypothese en aannamegehalte. Wat Paulus gedacht en gevoeld heeft en waaróm hij dingen deed of juist niet, daar kun je over speculeren maar blijft feitelijk onbekend.
Niet dat hij onzin schrijft, hij leeft zich zeer goed in in de persoon van Paulus en weet heel veel over die oude tijd maar wanneer je, zoals ik, in de Refohoek bent grootgebracht dan weet je eigenlijk al wel veel van Paulus en zijn zendingsreizen. Die werden in geuren en kleuren verteld op (zondag)scholen.
Misschien was het bedoeling om het boek voor een breed publiek te schrijven, maar wie zijn er behalve gelovigen/theologen nu geïnteresseerd in Paulus? En juist deze groep kan wel iets steviger kost aan dan deze melk.

Wat we van Paulus weten is dat hij, volgens de Bijbel (Lucas) in Tarsus/Turkije is geboren uit een Joodse ouders, uit de stam Benjamin, gestudeerd heeft bij Gamaliël, brieven heeft geschreven en waarschijnlijk onder keizer Nero in Rome is overleden. Geboortejaar onbekend dus weten we ook niet hoe oud hij was toen hij stierf. Nero regeerde tot 68 AC.
Wel had hij een zus en een neef die in Jeruzalem woonde. Hand 23:16

Ook Meijer gaat ervan uit dat niet alle brieven door Paulus zijn geschreven. Slechts zeven zijn er waarvan met zekerheid kan worden gezegd dat ze van Paulus zijn: Romeinen, 1 en 2 Corinthiërs, Galaten, Filippenzen, 1 Thessalonicenzen en Filemon.
De rest zijn pseudepigrafiën, door volgelingen geschreven onder zijn naam. Dat verschijnsel kende ik al uit het boek van Geurt Henk van Kooten: ’Paulus en de Kosmos’. Heeft niets te maken met bedriegerij. Het werd vaker gedaan om de boodschap kracht bij te zetten.
In onze tijd is dat anders, je hebt dan meteen een proces aan je broek.
De brieven staan niet in de volgorde waarin ze zijn geschreven, maar in de volgorde van grootte en ze zijn allemaal geschreven voordat de evangeliën op schrift werden gesteld.
Meijer gaat ervan uit dat Paulus in ongeveer 4 -6 BC is geboren en volgt hierin Hiëronymus die verschillende keren zegt dat Paulus in Gischala (Judea of Galilea) is geboren. Uit Joodse ouders, die in 4 BC als gevangenen zijn weggevoerd naar Tarsus. Daar heeft papa Paulus op een gegeven moment, naar de toen geldende wetten het Romeinse burgerrecht gekregen wat Paulus weer van hem erfde.
Ten tijde van de kruisiging was Paulus dan al minstens 30 jaar oud.

Daar zit voor mij een probleem. Meijer geeft aan dat de teksten van Hiëronymus niet met elkaar overeenstemmen maar volgt deze wel het hele boek door. Want ‘welk belang had Hiëronymus om van een gangbare opvatting af te wijken’.
Maar waarom zou Paulus liegen wanneer hij zegt dat hij in Tarsus is geboren? (Hand 22:3 )
Het eerst lezen we van Saulus wanneer hij als jongeman (jongeling SV) aanwezig was bij de steniging van Stefanus. (Hand 7: 58, Hand 22: 20) Dat was ruim na de opstanding, pakweg 30 - 33 AC (After Christ) Dan zou hij bij een vroege datering van geboorte al minstens 30 jaar zijn geweest. In die tijd was je dan geen jonge man meer.
Waarom niet als volgt: Joodse ouders, in Tarsus geboren in 15 AC. Die marge geeft Meijer ook aan. (p 46,47)
Raakte daar vertrouwt met het Griekse denken en oreren want in Tarsus waren (filosofische) scholen die de Atheense en Alexandrijnse naar de kroon staken volgens Strabo. (Grieks historicus) Met twaalf jaar ging Saulus naar Jeruzalem voor zijn Bar Mitswa en ging in de leer bij Gamaliël. Dan was hij rond de zestien toen hij op de kleding moest letten bij de steniging van Stefanus.
Dán kan ik me ook voorstellen dat Saulus Jezus nooit in levende lijve heeft ontmoet. Meijer heeft daar een m.i. te vage verklaring voor. (p 69-70)
Saulus is trouwens Hebreeuws, Paulus is Latijn en heeft niet te maken met zijn bekering.

Nog iets opvallends: volgens Meijer was het van Paulus een geniale vondst om een visioen op te roepen, omdat hij er al langer over dacht om zich aan te sluiten bij de christelijke gemeenten. Zo kwam hij op één lijn met de door God uitverkoren apostelen. (p 77).
Hoe waardevol het soms ook is wanneer ongelovigen met een ‘blanco’ blik naar de Bijbelse verhalen kijken, dit gaat mij te ver.
Maar een ieder oordele zelf.

Abortuskliniek/Kerk

In Houten is er sprake van dat naast een kerk een abortuskliniek wordt geopend.
In een eerste opwelling dacht ik : Hoe verzin je het! Dat moet niemand willen!
Maar in een tweede opwelling: is een abortuskliniek naast een kerk erger dan aan het andere eind van de stad?
Nee, natuurlijk niet. Abortusklinieken zijn altijd weerzinwekkend en zouden niet nodig moeten zijn. Ze zijn het ook niet naar mijn overtuiging.
Wanneer er echt sprake is van een noodgeval (per geval bekijken en beoordelen) dan zijn er ziekenhuizen waar vrouwen geholpen kunnen worden. Hypothetisch* zou het in dit land dan mogelijk zijn dat aan de ene kant van de gang wordt gevochten voor een babyleven van 24 weken en aan de andere kant wordt het in de container geplempt.
Waarin een klein land nog kleiner kan zijn.

En laat alstublieft niemand aankomen met allerlei statistieken om recht te praten wat krom is. Die kan ik zelf wel vinden . Wie weet hoeveel daarmee ‘ge – Stapel - t’ is.
Het argument dat ons land positief uitsteekt boven andere landen is een flutargument. Ook het argument dat we bij een antiabortus beleid weer terug zouden gaan naar de breinaaldentechniek is een drogreden (Ad consequentiam).

Een bekende uitspraak van Mahatma Ghandi is: "De beschaving van een volk is te meten aan de mate van respect waarmee ze met hun dieren omgaan."
Met deze respectabele wijsgeer ben ik het in dit geval niet eens ook al vind ik dieren heel belangrijk.
De beschaving van een volk is te meten aan de mate van respect waarmee ze met het zwakkere in hun samenleving omgaan. Ongeboren leven is zwak. (en bejaarden in verpleegtehuizen zijn dat ook!)
Kunnen wij ons dan nog beschaafd noemen?

Vragen zijn er nog steeds.
Wanneer is een mens een mens? Wanneer is leven ‘bezield’? Is dat een klompje van 16 cellen al?
Hebben we iets aan de tekst dat de ziel in het bloed zit?
Doch het vlees met zijn ziel, dat is zijn bloed, zult gij niet eten. Gen 9: 4
Zo zou je kunnen redeneren dat wanneer de bloedsomloop van een foetus ontwikkeld is, je dan van een mensje kunt spreken vijf à zes weken na de bevruchting.
Of houden we voor de zekerheid maar aan dat zodra een eicel en een zaadcel versmelten tot een unieke(!) zygote er sprake is van een minimensje. In wording dan.
Maar dan: wat te denken van alle spontane abortussen? Die God kennelijk toelaat. Zijn dat allemaal levende zielen? Dan wordt het wel erg dringen in de hemel.
Wanneer je rekent vanaf de conceptie worden zelfs de meeste vruchten afgestoten. Zo heb ik eens een atheïst horen zeggen dat God de grootste aborteur aller tijden is.

Het is complexe materie. Voorop staan, behalve eerlijke voorlichting, preventieve maatregelen en hulp aan de moeders. En de mensheid leren dat keuzes en daden gevolgen kunnen hebben die je moet accepteren. Zo kweek je moreel sterke mensen.
Voor de minister van Binnenlandse zaken van Finland, mw. Räsänen heb ik in dit geval respect, zij durft het probleem als hooggeplaatste te benoemen en haar nek uit te steken. Zij voerde als arts geen abortussen uit.
Evenveel respect voor wijlen koning Boudewijn van België die weigerde een, hem ongevallig wetsvoorstel over deze materie te bekrachtigen met zijn handtekening. (1990)

Voortdurend vraag ik mij zelf af of ik niet te gemakkelijk omga met de problematiek van de aanstaande moeders. Maar toch: ik ga ook voor de zekerheid en veiligheid: zolang we niet méér weten over bezieling en /of pijn bij ‘klompjes cellen’; aangetoond door integer wetenschappelijk onderzoek: handen af van ongeboren leven.



*Hypothetisch, want in dit land worden prematuurtjes geboren in de 22e tot 24e week van de zwangerschap in principe niet behandeld. Maar sterke mensjes kúnnen op die leeftijd uit zichzelf overleven.


28-08
Na een gesprek met een goede vriendin wil ik haar opmerking toch ook nog even doorgeven:
"We moeten als mensen in principe kiezen voor het leven en niet voor de dood. Anders gaat het grondig mis"
Daar kan ik het helemaal mee eens zijn.



* U was het die mijn nieren vormde,die mij weefde in de buik van mijn moeder. Ik loof u voor het ontzaglijke wonder van mijn bestaan, wonderbaarlijk is het wat U gemaakt hebt. Ik weet het, tot in het diepst van mijn ziel. Toen ik in het verborgene gemaakt werd, kunstig geweven in de schoot van de aarde, was mijn wezen voor U geen geheim. Uw ogen zagen mijn vormeloos begin, alles werd in Uw boekrol opgetekend, aan de dagen van mijn bestaan ontbrak er niet één.
Hoe rijk zijn uw gedachten, God, hoe eindeloos in aantal....*