Lachen

Een bericht op nu.nl dat mij in schaterlachen deed uitbarsten:

Turkse vicepremier wil niet dat vrouwen publiekelijk lachen

"Vrouwen zouden niet moeten lachen in het openbaar." Dat zei de Turkse vicepremier Bülent Arınç maandag tijdens een toespraak over moreel verval in Turkije.
Tijdens de toespraak benadrukte Arinç het belang van goede zeden van mannen en vrouwen. Volgens hem moeten vrouwen beseffen dat lachen in het openbaar volgens de islam onrein is. [ ]
"Waar zijn onze meisjes, die blozen, hun hoofd buigen en hun ogen afwenden als we ze recht aankijken, daarmee uitgroeiend tot het symbool van kuisheid", vraagt Arinç zich hardop af.
Arinç: "Kuisheid is zó belangrijk. Het is niet alleen een term. Het is een ornament voor zowel vrouwen als mannen. Zij moet kuis zijn. Hij ook. Hij moet geen womanizer zijn en trouw zijn aan zijn vrouw. Hij moet zijn kinderen liefhebben. De vrouw moet weten wat 'haram' is, en wat niet. Ze zal niet lachen in het openbaar. Ze zal niet uitnodigend zijn in haar houding en haar kuisheid beschermen."
Volgens mij staat het niet in de Koran. Volgens mijn Koran concordantie komt ‘lachen’ maar één keer voor en dan in een ander verband. (Sura 80: 39)

Mogelijk worden dit soort dingen in de Ahadith (= meerv; Hadith is enkelv.) genoemd. Dat zijn vastgelegde verklaringen en toevoegingen bij de Koran. Een beetje zoals de Talmoed bij de Joden. De Sunnah is meer de traditie die overgeleverd wordt van ouders op kinderen. De groep die deze tradities hoog in het vaandel hebben zijn de soennieten.

Ik hoop niet dat ik aan dit bericht moet denken wanneer ik in hartje Rotterdam loop; ik zou spontaan weer in de lach schieten. Alsof kuisheid zit in neergeslagen ogen......

Crash MH17 17 juli 2014

Vandaag, 23 juli, een dag van nationale rouw.
Mr Timmermans hield in de VN veiligheidsraad een emotionele speech
Er valt over het gebeuren heel veel te zeggen. Dat wordt in den lande dan ook volop gedaan. Voor mij is de meest voor de hand liggende verklaring (naar Ockham's Razor ) dat een over het paard getilde narcistische grootheid van de separatisten stoerdoenerig een vliegtuig neerhaalt met dat geweldige speeltje van Russische makelij; de gevolgen niet overziend.
Is Poetin daarvoor verantwoordelijk?
Dan is Obama verantwoordelijk voor alle doden die vallen door oorlogsspeeltjes waar op staat: Made in the United States of America.
Minister van Buitenlandse Zaken Kerry zegt dat er 'overweldigend' bewijs is dat Russen medeplichtig zijn aan het drama. Maar wat zegt dat? Eerder (2003 ofzo) beweerde Amerika dat er ‘bewijzen’ waren dat Irak massavernietigingswapens zou hebben en dus een oorlog gerechtvaardigd. Ja, ja....
Wanneer het woord ‘overweldigend’ wordt gebruikt krijg ik argwaan.

Ga er maar aan staan. Ongetwijfeld zullen met deze gebeurtenis allerlei politieke spelletjes worden gespeeld.
Intussen zijn er hele gezinnen weggevaagd en gaten geslagen in veel families en vriendenkringen. Om 16.00 pm worden de eerste slachtoffers verwacht op vliegveld Eindhoven. Om 15.55 zullen alle kerkklokken vijf minuten luiden. Vanavond is in Amersfoort een gebedsdienst, al eerder georganiseerd door de Raad van kerken.

Het verstand te boven

Geschreven door Herman M. van Praag in 2013. Als ondertitel: ‘Beproevingen van een verstandig mens’ en een volgend deel wordt in oktober 2014 verwacht.
Eerder las ik van hem ‘God en Psyche’ uit 2008. Dat gaf mij een aantal eyeopeners waardoor ik mij ging afvragen waarom we als PKN niet meer contacten zoeken met (messiaanse) joden en/of rabbijnen. Het sprak mij zeer aan en dit boek ook. Meneer van Praag is emeritus hoogleraar psychiatrie en neemt deel aan het debat over de vraag of we meer zijn dan ons brein. Ja, ja allemaal in reactie op het controversiële boek van Dick Swaab.
Dat was een inspiratiebron voor velen, voor of tegen. Wel mooi dat er zoveel loskomt aan argumenten en gedachten. Daar kun je als geïnteresseerde leek je voordeel mee doen.
Zo ook met dit werk van van Praag. Helder geschreven, boeiende gedachtegangen – ‘Ik verklaar mij nader’ - en een duidelijke mening waar ik het vaak mee eens kan zijn behalve met zijn idee van een vrije wil. Maar daar kom ik nog op.
Het is een beetje moeilijk een samenvatting te geven; hij behandelt verschillende onderwerpen zoals verstand, vernuft en verbeelding, wat is de geest, zin en zinverlies, zelfdoding en het doden van het zelf.
In ieder geval is het een pleidooi voor ‘wij zijn ons brein +’ en het nut daarvan.

Het boek bestaat uit verschillende delen; het eerste deel is een proloog, het tweede is getiteld: ‘Zin en tegenzin’ en het derde deel: ‘Ten hemel schreiend’.
Hoezeer ik het ook met hem eens ben in dit laatste deel – zou ik toch ergens joodse wortels hebben? - het bevreemde mij het meest. Het gaat over de joodse zelfhaat en zelfdestructie. Het is een deel wat naar mijn gevoel los staat van de rest. Zo namijmerend denk ik dat het beter zou zijn om een apart boek over de joodse volksaard te schrijven. Ik zie niet zozeer het verband met het voorgaande deel.
Waar ik het met hem oneens ben is die vrije wil. Maar misschien is het meer een kwestie van definiëren. Volgens Van Praag overschat Swaab de menselijke aanleg dat alles in het brein is vastgelegd. Van Praag noemt dat Brein- fetisjisme. Hij is de mening toegedaan dat de mens een vrije wil heeft maar op pag. 38 erkent hij dat de mens vaak minder rationeel handelt dan we denken. Onbewuste invloeden spelen mee in de besluitvorming. Milieu speelt een rol, biologisch en psychologisch.
Hij geeft voorbeelden uit zij eigen leven waarin hij beslissingen nam. Volgens hemzelf met een vrije wil. Ik geloof er niets van. Hij heeft drie jaar in een concentratiekamp gezeten. Waarom is hij later Psychiatrie gaan studeren en geen Bouwkunde o.i.d.? Ik zie daar een verband. De wilskracht en het doorzettingsvermogen wat hij ten toon spreidde zitten toch echt in zijn genen. En, ik vraag het er maar meteen achteraan: heeft zijn vrouw ook altijd gedaan en kunnen doen wat ze het liefst wilde?
Dingen die buiten de menselijke macht liggen vormen je als mens. Volgens van Praag (en Marc Slors, dat boek moet ik nu echt eens gaan lezen) heb je dan nog steeds een vrije wil, volgens mij vorm je een eigen wil die relatief vrij is. Vrij in relatie tot de keuzemogelijkheden.
Een wil die behoort tot je unieke zelf wat niet in het brein te vinden is maar wat er wel is. Dat is die +

Van Praag vindt een deterministische mensbeeld maar armetierig (pag. 41) Hij gelooft behalve in het brein ook niet in een God die alles voorbestemd. Ik moet daar een beetje om grinniken. Waarom?
Mijn leven is minstens zo spannend als het zijne. Ik weet toch ook niet wat er allemaal voor mij is voorbeschikt en wat er vast ligt en langs welke routes dat gaat? Ik bepaal toch ook gewoon wat ik wil binnen mijn mogelijkheden en op welke manieren ik iets doe? Ik neem toch ook de verantwoordelijkheid voor de keuzes die ik maak? God roept mij t.z.t. ook ter verantwoording en ik kan me daar dan ook niet met allerlei theologische, filosofische argumentatieve hoogstandjes van af maken.
Ik geloof dat het voor God, die alle mensenharten kent, peanuts is om omstandigheden zo in te richten en te sturen dat de mens exact de keus maakt die Hij in petto heeft. Een beetje zoals ook Mulisch beschrijft in zijn ‘Ontdekking van de Hemel’.

Op de cover staat een schilderij van Lodovico Cardi (1559 -1613) en verbeeldt de aartsvader Jacob met zijn droom bij Bethel. Zo richt van Praag een ladder op tussen het rationele en het irrationele. Tussen vernuft en verbeelding. Mooi gevonden.
Nu ben ik alweer nieuwsgierig naar zijn volgende boek.

Concert

Van ons concert op 31 mei zijn wat opnames gemaakt. Ik ben best wel een beetje trots.
Voor een amateur orkest klinkt het lang niet slecht.

De tuinman en de dood

Een Perzisch edelman

Van morgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik,
Mijn woning in: 'Heer, Heer, één ogenblik!

Ginds, in de rooshof, snoeide ik loot na loot,
Toen keek ik achter mij. Daar stond de Dood.

Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant,
Maar zag nog juist de dreiging van zijn hand.

Meester, uw paard, en laat mij spoorslags gaan,
Voor de avond nog bereik ik Ispahaan!' -

Vanmiddag - lang reeds was hij heengespoed -
Heb ik in 't cederpark de Dood ontmoet.

'Waarom,' zo vraag ik, want hij wacht en zwijgt,
'Hebt gij van morgen vroeg mijn knecht gedreigd?'

Glimlachend antwoordt hij: 'Geen dreiging was 't,
waarvoor uw tuinman vlood. Ik was verrast,

Toen 'k 's morgens hier nog stil aan 't werk zag staan,
Die 'k 's avonds halen moest in Ispahaan.'


P.N. van Eyck (1887-1954)


Gedicht over het niet kunnen ontlopen wat van Hogerhand besloten is.
Wat nou... vrije wil?
Een onderwerp wat ook in de film Knowing wordt behandeld.

Hindoeïsme

Het Hindoeïsme is één van de oudste religies van deze aardkloot.
Eigenlijk bestaat hét Hindoeïsme niet. Het is een verzameling van religies zoals bijv. : Bhakti, Jainisme, Sikhisme, en nog veel meer. Het is gewoon hetzelfde als gereformeerd Nederland. Alleen wanneer je er echt middenin zit weet je de precieze verschillen te duiden.
De oudste religieuze geschriften die gevonden zijn, zijn de Rag Veda’s. Zij stammen uit 1700 – 1200 BC. De Bijbel is volgens kenners voor het grootste deel geschreven tijdens de Babylonische ballingschap. Ongeveer 500 BC, ook al zijn er geschriften gevonden van ongeveer 1000 BC.
De Veda’s bevatten mythologische en poëtische schrijfsels over het ontstaan van de wereld , lof aan de goden en gebeden voor het leven.

Het belangrijkste boek van de Hindoes is de Bhagavad Gita, onderdeel van de veel grotere Mahabharata.
Verder is er op het wereldwijde web genoeg over het hindoeïsme en hun goden te vinden.
Een paar dingen die mij zijn opgevallen: het Hindoeïsme kent de oerklank ‘Ohm’.
Hiermee werd de wereld geschapen.

Ik ben dan weer zo vrij om het te vergelijken met het Goddelijke Woord wat wij vertalen met ‘Er zij licht’. Het spreekt intens tot mijn verbeelding dat er mogelijk zo’n oerklank heeft geklonken in dat allereerste begin.
In het begin was er dat Woord.
Toen ik in India was vond ik in een hotel een Bhagavad Gita in mijn nachtkastje en één tekst heb ik opgeschreven. Al bladerend viel mijn oog erop en wat ik las stond mij wel aan: ‘For one who sees me everywhere and sees everything in me, I am never lost, nor is he ever lost to me’. (Gita 6:30 Ik heb ‘m kunnen terugvinden. )

Verder sprak mij het Sikhisme wel aan.
Zij zijn monotheïstisch, geloven in één Schepper, ze zijn vergevingsgezind en – kastenloos! - zeer diaconaal. In de Sikhtempel in New Delhi, waar we blootsvoets en met bedekt hoofd in mochten, produceren ze met behulp van vrijwilligers zo’n twaalf tot veertien duizend maaltijden per dag voor de armen. Gratis!

Ik ben vergeten te vragen hoe ze dat in vredesnaam financieren. Mogelijk door de entreeprijzen van de toeristen. Indrukwekkend was het wel: lange rijen rustig wachtende mensen tot ze aan de beurt waren.
We hadden tijdens onze reis een Sikh bijrijder op de bus. Elke dag keurig in een wit overhemd en donkere pantalon en elke dag een andere kleur tulband. Ik liet mij graag door hem de bus uit helpen.

De meest bizarre uiting van het hindoeïsme was voor mij ‘de levende godin’ Kumari op Durbar Square in Kathmandu. Ik wist van haar bestaan niet af, maar via google is ook weer genoeg te vinden. Het bleek een meisje te zijn van ongeveer 5 jaar. Zij is Kumari totdat ze bloed. Dat kan een snee in haar vinger zijn of de eerste menstruatie; dan is zij Kumari-af en wordt er een nieuwe gekozen. Ze krijgt een kluizenaars opvoeding en onderwijs en zij mag zich op hoogtijdagen vertonen. In een draagstoel want haar voeten mogen de grond niet meer raken. En soms mag zij vanuit haar ‘paleis’ aan de toeristen zwaaien. We hebben geweigerd om te wachten tot zij zich aan ons wilde vertonen. Dat stuitte me zo tegen de borst; wachten op zo’n kind dat op gezette tijden de opdracht krijgt om even naar het publiek te zwaaien.
Helaas kan ik geen Nederlandse wikipagina over haar vinden. Wel een Engelse .
Er staan wel genoeg reisverslagen die haar noemen en het fenomeen uitleggen.
Hier een foto van de ingang van haar paleis.