Just because I'm quiet........... doesn't mean I don't have a lot to say

vrijdag 11 oktober 2013

Hemel en hel

Geschreven door de IJslander Jón Kalman Stefánsson in 2007.
Het werd in het Nederlands vertaald in 2010. Ik las de derde druk uit 2013.

Ik kan me niet herinneren dat ik ooit moe ben geworden van een boek. Deze keer werd ik het.
Er staan zoveel mooie zinnen in dat het eigenlijk teveel is. Net zoals je je woonkamer of tuin volzet met eyecatchers. Hondsmoe word je daarvan. In een tuin heb je nietszeggend groen nodig om de blikvangers tot hun recht te laten komen. Zo moet dat denk ik ook in een boek.
Desalniettemin is het een mooi boek dat helaas op ongeveer twee derde inkakt. Je zou kunnen zeggen dat je vanuit de hemel in de hel belandt maar dat is vast niet de bedoeling. Door dat laatste deel moest ik me echt heen slepen.
Ik begrijp daar ook de bedoeling niet van. Is het een opmaat voor volgende boeken? (ja dus) Of gewoon een verkeerd ingeschatte spanningsboog?

Alle mensen in het boek hebben een naam behalve de hoofdpersoon: De Jongen.
Deze jongen maakt mee hoe zijn beste vriend, Bardur indirect overlijdt aan een boek. De Jongen neemt het als taak op zich om dat boek (Paradise Lost van Milton) terug te brengen bij de rechtmatige eigenaar. Daar verzandt het verhaal, naar mijn mening, in teveel bij-verhalen. De Jongen verliest in zijn vriend het Paradijs waar ze beiden met hun gevoel voor proza en poëzie in leefden, maar dat hij in een hel belandt kan ik ook weer niet zeggen.
Het verhaal speelt zich af rond 1885 want Emile Zola heeft net een roman gepubliceerd. (P 24)
De (atmos)sfeer uit het IJslandse van de eind negentiende eeuw is een sfeer van hard werken, ijzige kou, nattigheid en een rauwe natuur. Die drong zelfs tot mijn botten door. Heel knap gedaan.

Dan toch maar even een paar van die prachtige diepzinnige zinnen:
‘Ons bestaan is een niet-aflatende zoektocht naar oplossingen, want wie soelaas, geluk zoekt probeert al het slechte verre te houden. Sommigen begeven zich op een lange, moeilijke zoektocht en vinden het misschien nooit, behalve een doel, bevrijding of troost in de zoektocht zelf en wij, de anderen, bewonderen hun doorzettingsvermogen, maar we hebben zelf genoeg problemen met puur overleven en nemen dan liever Chinees levenselixer in plaats van te zoeken, maar we vragen constant wat de kortste weg naar geluk is en we vinden het antwoord in God, de wetenschap, brandewijn, Chinees levenselixer.’

‘Wie sterft verandert ogenblikkelijk in een verleden. Het doet er niet toe hoe belangrijk een mens was, hoeveel goedheid en wilskracht hij bezat en hoe ondenkbaar het leven zonder hem is: de dood zegt tik ik heb je, het leven verdwijnt in een fractie van een seconde en de mens verandert in een verleden. Alles wat met hem is verbonden wordt herinnering die je poogt niet te vergeten, want vergeten is verraad. Vergeten hoe hij koffie dronk, Vergeten hoe hij lachte. Hoe hij opkeek. En toch vergeet je. Het leven eist dat. Je vergeet onverbiddelijk en dat kan zo’n pijn doen dat je hart steekt.’

En dan ook nog mooie passages over ‘woorden’ en het (on)belang daarvan, maar dat leest een ieder maar zelf.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten