Bonjour tristesse

In mijn vakantie heb ik ook dit boek weer gelezen.
Ja, er staan heel wat ‘ouwetjes’ op mijn e-reader. In het kader van ‘het is warm en de krekels tjirpen’ vond ik het wel passend. Ooit las ik het en ik herinnerde mij de warme zomersfeer. Ik las nu een vertaling uit 2009.
Het is het debuut van Francoise Sagan (1935 – 2004), die het schreef in 1954 op achttienharige leeftijd. Ze was meteen beroemd.
Haar leven is niet echt een voorbeeld maar ik vind het wel heel knap wanneer je zoveel sfeer in je schrijfsels weet te brengen dat het blijft hangen.

Bonjour tristesse: een verwelkoming aan de melancholie of droefheid. Het komt uit een gedicht van Paul Eluard: ‘La vie immédiate’ en is wel ergens op het wereldwijdeweb te vinden.


De hoofdpersoon is Cécile, 17 jaar, die met haar vader Raymond en zijn vriendin Elsa voor twee maanden op vakantie is aan de Côte d’Azure. Moeder is jong overleden. Het boek is vanuit Céciles perspectief geschreven en vanuit een flashback. Ze probeert haar gevoel over alle gebeurtenissen die zijn gepasseerd en waarin zij de hand heeft gehad te beschrijven maar moet zoeken naar de juiste woorden.
Tijdens die vakantie ontdekt Cécile de liefde met Cyril, de vakantie buurjongen van een villa verder.
Maar dan komt een oude vriendin van haar moeder op bezoek: Anne.
Twee vrouwen bij elkaar die om vaders gunsten knokken met daartussen een puberdochter.
Anne weet het zover te brengen dat Elsa vertrekt en dat er trouwplannen ontstaan tussen pa en haar.
Dat zint Cécile helemaal niet, want Anne is wel bewonderenswaardig maar zo strikt in alles. Dat past niet bij het bohemienleventje wat zij met haar vader leidde.
Wat te doen? Cécile bedenkt een plan waarbij Cyril en Elsa betrokken worden.
Maar het loopt uit de hand.
In hoeverre ben je verantwoordelijk voor je daden. Kun je alles altijd overzien? Nee, zeker niet als puber van zeventien/achttien die juist veel vanuit zichzelf denkt. Ik zou dit boek/novelle ook onder de ‘Bildungsromans’ willen scharen; deze jonge dame maakt in korte tijd een emotionele ontwikkeling door.

Ik vraag mij af in hoeverre een mens empatisch vermogen kan ontwikkelen. Dat zal bij iedereen wel anders zijn en sommige mensen ontwikkelen het nauwelijks. Die kunnen zich niet voorstellen welke gevoelens hun acties teweeg kunnen brengen. Cécile realiseert zich op een gegeven moment wel dat ze de acties beter kan stoppen maar haar puberale egoïsme verhindert dat.
Met fatale afloop die zij dan weer niet kon voorzien.
De gesprekken die in het boek worden gevoerd: Sagan moet ze zelf in haar eigen omgeving hebben gehoord of gevoerd op haar leeftijd én hebben genoteerd of onthouden anders kun je ze zo niet beschrijven.
En dat dit boek vijfenzestig jaar geleden de wereld schokte en het de jeugd ontraden werd kan ik me helemaal voorstellen. *grinnik*