Sinds mijn middelbare schooljaren waarin ik voor het eerst werd geconfronteerd met de evolutietheorie hebben de discussies over de verhouding tussen geloof en wetenschap mij niet meer losgelaten.
In het Darwinjaar 2009 ontstonden prachtige polemieken in de pers en op verschillende fora; kwamen er verschillende boeken uit en velen daarvan hebben mij verder geholpen in het denkproces.
De Bijbel beschrijft in het OT de heilsgeschiedenis. Die is m.i. met een andere insteek, een ander doel geschreven dan de 'gewone' wereldgeschiedenis.
Het scheppingsverhaal is een machtige geloofsgetuigenis over wie aan de oorsprong van alles staat.
Met het argument dat wanneer iets begint te schuiven, alles gaat schuiven kan ik helemaal niets. Elk verhaal moet op de eigen merites worden beoordeeld.
Buiten dat: de Bijbel is een boek dat voor het bevattingsvermogen van de mens is geschreven. (accommodatietheorie van Calvijn.) Het is een boek waarin God zich voortdurend naar ons toebuigt en ons wijsheid wil leren, over Zichzelf en over onszelf.
Stel je voor dat de Bijbel het DNA en RNA en wat dies meer zij had beschreven zoals wij dat nu kennen. Dan hadden veel mensen moeten afhaken in de eerste paar duizend jaren omdat de Bijbel een onbegrijpelijk boek zou zijn geweest. En in de duizend jaren die mogelijk na ons komen was het gedateerd geweest.
Hoe schrijf je een boek dat voor alle eeuwen en voor alle soorten mensen geschikt kan zijn; wat de boodschap overbrengt en de mogelijkheid in zich heeft om mensen van alle eeuwen, plaatsen en culturen te inspireren en tot nadenken te stemmen.
Dat kan niet anders dan dat het een boek moet zijn in geloofstaal. Dat is een andere taal dan die van de wetenschap zoals Wittgenstein al concludeerde.
Dat er kracht van uit gaat heeft het Boek zelf door de eeuwen heen wel bewezen. In die zin geloof ik zeker dat het geïnspireerd is door God zelf.
De Bijbel is wáár; maar niet altijd op de manier waarop wij interpreteren. Interpretaties zijn menselijke activiteiten en mogen ter discussie staan.
Daarom is het niet handig om steeds maar te proberen te bewijzen dat de Bijbel toch gelijk heeft. Zoals b.v. de pogingen van Ben Hobrink (‘Moderne wetenschap in de Bijbel’) en Don Batten, David Catchpoole, Carl Wieland en Jonathan Sarfati (‘Hoe bestaat het’)
Van dit laatste boek staat een uitgebreid hoofdstuk voor hoofdstuk commentaar op het blog van Rene Fransen, wetenschapsjournalist van het ND en christen. (www.Sterrenstof en nog iets)
Ik begrijp de goede bedoelingen maar ze werken niet en zeker niet op langere termijn als verschillende takken van wetenschap vorderingen maken. Hou deze werelden, de theologische en de wetenschappelijke voor zover dat mogelijk is, apart. Het NOMA-principe van S.J. Gould. Het is niet waterdicht maar wel werkbaar, zo denk ik.
Aan de andere kant hebben we ook het recht niet om vraagtekens te zetten bij de Joodse geschiedenis. Dat brengt vervolgens een lastig dilemma met zit mee.
Ik wil ook de wetenschap niet 'ophemelen' maar zoeken naar een evenwichtige balans. Ik geloof niet dat geloof en wetenschap elkaars vijanden zijn, eerder dat ze in elkaars verlengde liggen.
In de Times van vrijdag 10-09-‘10 stond een mooie opmerking van Jonathan Sacks, de hoogste rabbijn van Groot Brittanië.
(Ja, ik spaar aansprekende citaten)
"There is a difference between science and religion. Science is about explanation. Religion is about interpretation. Science takes things apart to see how they work. Religion puts things together to see what they mean. They are different intellectual entreprises...
It is important for us to understand the misinterpretation Professor Hawking has made, because the mutual hostility between religion and science is one of the curses of our age, and is damaging to religion and science in equal measure."
Vrij vertaald: Er is een verschil in wetenschap en religie. Wetenschap gaat over uitleg. Religie gaat over interpretatie. Wetenschap haalt dingen uit elkaar om te zien hoe ze werken. Religie brengt dingen samen om te zien wat ze betekenen. Het zijn verschillende intellectuele ondernemingen…
Het is belangrijk om de verkeerde interpretatie die Prof Hawking maakte te begrijpen, omdat de wederzijdse vijandigheid tussen religie en wetenschap een van de vloeken is van onze eeuw, en beschadigen religie en wetenschap in gelijke mate.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten