Oorspronkelijk titel: The violent bear it away
Wat blijft hangen is beklemming en in eerste instantie dacht ik: tikkie overdreven. Maar toen ik in het nawoord door Tjerk de Reus las dat ‘grotesk’ een stijlfiguur van deze dame was werd het al wat boeiender. Het draait in deze roman om 4 mannelijke personen in drie generaties.
De oude Tarwater denkt dat hij een profeet is en indoctrineert en doordrenkt zijn kleine achterneefje met zijn religieus fanatisme. Ze leven erg achteraf, het kind gaat niet naar school, leert alles van de oude en kan eigenlijk niet anders dan ook ‘vreemd’ worden.
Plotseling sterft de oude Tarwater en de jonge 13 jarige Francis Tarwater moet hem opvolgen als profeet. De taak, waar zijn oudoom zich voor gesteld zag, het dopen van een gehandicapte jongen van Rayber, een oomzegger van de oude die in de stad woont, moet Francis overnemen. Deze Rayber is ook al eens een tijdje onder de hoede geweest van de oude Tarwater en werd toen ook gehersenspoeld. Gelukkig heeft deze Rayber zichzelf van dit religieus fanatisme weten te bevrijden. Hetgeen hij van zichzelf wel een overwinning vindt. Hij is onderwijspsycholoog geworden.
Deze bevrijding gunt hij de jonge Francis ook die na de dood van de oude bij hem aanklopt. Hij stort zich dan ook met overgave op het 'terugspoelen'. Rayber heeft wel door wat de opdracht van Francis is en probeert er steeds een stokje voor te steken.
Dan is het spannend om te zien wat er gaat lukken: het terugspoelen of het dopen. Halverwege gaat het echter wrikken en kreeg ik de indruk dat Rayber op z’n minst net zo fanatisch en obsessief is als zijn oom alleen in een anti-vorm en lijkt het erop dat de enige ‘normale’ de jonge Tarwater is, die al vroeg voor zichzelf is gaan denken, los van alles waarvan anderen hem proberen te overtuigen. De ‘synthesische’.
Dat het ook weer consequenties heeft moge duidelijk zijn. Genen verloochenen zichzelf niet, zo lijkt het.
De honger van de jonge Tarwater is een intrigerend thema.
De enige kritisch noot wat mij betreft is de verkrachting van Francis vlak voor het einde van het boek. Daar zie ik de noodzaak niet van in. Het verhaal was zonder dit uitstapje net zo sterk geweest. Is het een moralistische noot dat drank en drugs van de duivel zijn misschien? De duivel speelt wel een rol als vriend van Francis en op de laatste pagina raakt Francis toch overtuigd van zijn roeping, maar van wie komt die roeping………
Dat maakt het zo beklemmend.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten