De Graaf van Monte Cristo

Om de andere week hebben we met ons orkest een Zoombijeenkomst om de banden niet te laten verslappen. De huishoudelijke mededelingen worden besproken en ieder van ons stuurt haar/zijn mooiste muziek(fragmenten) door naar de  dirigent die daar dan een Kahoot – trendy naam voor een quiz - van brouwt. Ik heb natuurlijk het derde deel uit de tweede symfonie van Rachmaninov al eens ingestuurd, een deel uit het pianoconcert van Ravel en het Warschau concerto van Addinsell.

Mijnheer dirigent is nu al beter op de hoogte van mijn muzikale voorkeur dan mijnheer Cathy.

Maar naar aanleiding daarvan ging ik na denken over het mooiste boek wat ik ooit heb gelezen. Dat is een stuk lastiger.
Een favoriet muziekstuk, daar kan ik rustig honderden keren naar luisteren zonder dat het me verveelt. Een boek lees je geen honderd keer al kan ik me wel herinneren dat ik in de derde klas lagere school – nu vijfde groep basisschool – vaak hetzelfde boek uit de kast ging halen wanneer we ‘stil’ mochten lezen. Het heette ‘Vleugellam’; de schrijver weet ik niet meer al vermoed ik dat het C. Th. Jongejan- de Groot was.

Wanneer ik mijn boekenkast langsloop zie ik zoveel moois. Umberto Eco gooit hoge ogen,  net als Dostojewski, Tolstoi, Grossman en Mercier maar het boek van Alexander Dumas: ‘Le Comte de Monte Cristo’ staat toch nóg wat hoger op de ranglijst.
Over het waarom loop ik nu al dagen te denken. Want het is al jaren geleden dat ik het heb gelezen. Het gaat over liefde, vriendschap, bedrog, vergeving, wraak, eenzaamheid, intens geluk, geduld, moed, doorzettingsvermogen, wijsheid, jaloezie, rancune, rijkdom en armoede.
Eigenlijk alles wat de verhalen uit de Bijbel ook zo boeiend maakt. Alles wat zo herkenbaar menselijk is. Best knap wanneer je dat in één boek kunt proppen.
Dus: na de Bijbel is dit het mooiste boek voor mij. Zodra er een ander boek mij te binnen schiet zal ik het hier melden.

De film die van dit boek is gemaakt, ligt ook in huis. De Franse wel te verstaan, met Gerard Depardieu in de hoofdrol. Die Amerikaanse edities zijn niet te pruimen.
En dan de muziek bij de film. Prachtig. Om bij te smelten. Van Bruno Coulais.
Hij is de Franse variant van Morricone, Williams en Zimmer.

Iemand zei eens: de filmmuziek is de hedendaagse klassieke muziek. Zit best wat in denk ik.
Ik weet niet hoe de vroegere componisten hun muziek bedachten. Misschien hadden ze beelden in hun hoofd.
De verschillende seizoenen zijn inspiratiebronnen gebleken als ik denk aan ‘De vier jaargetijden’ van Vivaldi, ‘Frühlingsrauschen’ van Sinding, ‘Winterdromen’ van Tsjaikovski en Les Partineurs van Waldteufel.
Allerlei natuurverschijnselen inspireerden de ‘klassieken’; ‘Mondscheinsonate’ van Beethoven, ‘Moonlight Serenade’ van Glenn Miller. Bloemenwalsen van Tsjaikovski en Gustav Lange.
‘De Hebriden’ van Tsjaikovsky werd hem ingegeven door een geheel andere natuur te zien en ervaren dan hij gewend was.
Emoties waren ook een inspiratiebron: Nocturnes zijn bekend van Chopin, Field en Mozart.
Maar misschien ‘kregen’ ze alleen een melodietje in hun hoofd wat verder al dan niet uitgebreid werd verwerkt.
Bij de filmmuziek zijn de beelden voorhanden, ook al zijn ze van een ander. De sfeer is bekend en daarop wordt muziek gecomponeerd die heel bepalend kan zijn.
Het lijkt meer doelgericht. Maar of het daardoor ook gemakkelijker wordt om te componeren geloof ik niet.

 

Lijdensweg

Onderdeel van de statiën  van Jezus op Zijn sterfdag. Het heeft vele kunstenaars geïnspireerd tot het maken van mooie kunstwerken.
Gefotografeerd ergens in een kerk in Jeruzalem. 
 

Zoon van de vader

Tijdens het lezen van het boek 'Barabbas' van Pär Lagerkvist vroeg ik mij al af wat toch die naam kon betekenen.
Want het is toch wel opmerkelijk dat de betekenis ‘zoon van de vader’ is. Hij staat tegenover de Zoon van de Vader.

Fijn is het dan te merken dat meer mensen daarnaar zoeken en tot ontdekkingen komen.
Ook in het N.T. is het van belang naar diepere lagen te zoeken. Wat schemert er door die verhalen heen? Welke lijnen kunnen we trekken en wat is de bedoeling?

Gisteren hierover een preek die ik in mijn eigen woorden en associaties samenvat:
Barabbas, zoon van vader is iemand – een Zeloot?-  die streed voor een koninkrijk wat opkomt uit deze wereld. Het zichtbare. Misschien was zijn vader ook wel zo’n revolutionair.
In het bewuste hoofdstuk van Johannes achttien spreekt Jezus tegen Pilatus over Zijn koninkrijk. De Zoon van de Vader strijd voor een Koninkrijk van een heel andere orde. Een orde die niet zichtbaar is en van boven komt.

Vervolgens wordt aan het volk gevraagd wie ze kiezen. Wat kiezen zij (en wij)?
Instinctief kiezen we voor het zichtbare. Zeker wanneer er ook nog eens op je wordt ingepraat. Dan weet je tenminste wat je hebt en waar je aan toe bent. Duidelijkheid; daar houden we van.
Tot zover heel kort samengevat waar de preek over ging.

Maar wat er bij mij ook naar boven komt – mede door het boek 'Leviticus' van Sacks -  zijn die twee bokken uit Leviticus 16 bij Yom Kippoer. De ene is zondoffer en de ander verzoeningsoffer. Wanneer je dat vergelijkt dan wordt Barabbas, het zondoffer  ‘de woestijn’  ingestuurd en Jezus wordt geofferd als verzoeningsoffer.

Al gaat het in het boek van Sacks natuurlijk niet over Jezus en Barabbas. De evangelisten echter, wisten wél van de geitenbok voor de Heer en de geitenbok voor Azazel.
Maar bij de evangelisten sterft Jezus wel weer  op het moment dat het Pesachlam werd geslacht. Is dat een gevolg van de kruisbestuiving tussen Paulus en de evangelisten? Want Paulus noemt in 1 Korinthe 5:7 Jezus een Pesach lam. Ook al hoort dat bij een heel ander feest dan Grote Verzoendag. Pesach is het feest van de bevrijding.
Er zijn ook veel overeenkomsten tussen Jezus en het Pesachlam: volmaakt, mannelijk, volgroeid, niet breken van de botten ect. (Ex. 12 en Num. 9)
Yom Kippoer en Pesach
Grote Verzoendag en het feest van de Bevrijding.
Samengevoegd eigenlijk best mooi.

 

Voorjaar

Het licht vlaagt over ’t land in stoten,
wekkend het kort en straf geflonker
der blauwe wind-gefronsde sloten;
het gras gloeit op, dooft uit, is donker.
Twee lamm’ren naast een stijf grauw schaap
staan wit, beddrukt van jeugd in ’t gras…
Ik had vergeten hoe het was
en dat de lente niet stil bloeien,
zacht dromen is, maar hevig groeien,
schoon en hartstochtelijk beginnen,
opspringen uit een diepe slaap,
wegdansen zonder te bezinnen.

 M. Vasalis (1909 - 1998)

  

Spreuken

‘De wijze spreekt over ideeën, de intelligente over feiten en de domme over eten’.
Zo schreef ik eens.

Dat heb ik altijd aangenomen als een chinees gezegde maar bij zoeken op het www kom ik alleen weer bij mijn eigen site terecht. Grappig, zou ik hem dan zelf bedacht hebben?
Ik kan het me niet herinneren maar dan vraag ik er per direct patent op aan.

Op Pinterest staan veel van dit type citaten:
“Great minds discuss ideas; average minds discuss events; small minds discuss people”
“Grote geesten praten over ideeën, de wat kleinere over gebeurtenissen en de kleine geesten over mensen.”
(Ik zou hem bijna naar Den Haag sturen)

Wordt wel toegeschreven aan Eleanor Roosevelt of Socrates maar ook dat is niet zeker.
Die twee; ach....zit ook bijna geen verschil tussen.  /sarcasm

De ‘echte’ is van Henry Thomas Buckle 

“Men and women range themselves into three classes or orders of intelligence; You can tell the lowest class by their habit of always talking about persons; the next, by the fact that their habit is always to converse about things; the highest, by their preference for the discussion of ideas.”
“Mannen en vrouwen verdelen zich in drie klassen of orden van intelligentie; Je kunt de laagste klasse onderscheiden door hun gewoonte om altijd over personen te praten; de volgende, door het feit dat het hun gewoonte is altijd over dingen te praten; de hoogste, door hun voorkeur voor het bespreken van ideeën. "

“Smart people learn from everything and everyone, average people from their experiences, stupid people already have the answers.”
"Slimme mensen leren van alles en iedereen, gemiddelde mensen van hun ervaringen, domme mensen hebben de antwoorden al."

Wordt ook aan Socrates toegeschreven maar daar is geen bewijs van gevonden.

Zo staan er op Pinterest heel veel mooie uitspraken die aan allerlei mensen worden toegeschreven,  bij voorkeur bekende acteurs of schrijvers waar vervolgens geen enkel bewijs voor is.
Wat een vreemd verschijnsel is dit. Welk doel dient het?
En als zelfs Pinterest niet meer te vertrouwen is wat moeten we dan nog in dit ondermaanse?  /sarcasm

 

 

 

Onbelangrijke zaken?

Een paar ‘onbelangrijke’ zaken die door mijn hoofd spoken.

Als eerste het gedoe rond een dominee in mijn dorp. Even in het heel Kort (door de bocht) :
Hij heeft vorig jaar een brief geschreven aan het gemeentebestuur. Die is ‘gelekt’.  Ophef.
Het programma ‘BOOS’ van BNNVara heeft daar kortgeleden een item aan gewijd met uit het verband gerukte quotes.
Nu doen allerlei geruchten de ronde bij heterofobe homo’s dat alle homo’s uitgebannen dienen te worden.
Maar dat staat helemaal niet in de brief. Je zou er BOOS om worden.
Die brief heb ik en daar staat:
“Het leven in prille aanvang verdient alle bescherming. De praktijk van euthanasie moet ophouden, de zondag niet langer ontheiligd, de roepende zonden die tegen de scheppingsorde indruisen, dienen uitgebannen.”
Het gaat over zonden en niet over zondaren. Want dan zouden we namelijk allemaal 'uitgebannen' dienen te worden. Praktisch gezien best een probleem. Hij bedoelt hier dan ook 'elimineren'. Die zonden , niet de zondaren. 

Die suffe ‘opkloppers’ weten kennelijk het verschil niet.
Ik ben beslist geen fan van deze dominee en ik neem het hem ook zeer kwalijk dat hij het gesprek niet is aangegaan. Gewoon, om deze escalatie te voorkomen.
Maar er wordt hem nu onrecht aangedaan.

Nog iets wat hem zeer kwalijk wordt genomen is een uitspraak uit een preek en als racistisch bestempeld. “En van de bosjesmannen, ja dat zijn geen mensen. Die zijn zwart. Die ook hoor, die moren.”
Die preek heb ik ook een stukje beluisterd*; helemaal is echt teveel gevraagd en hij drukt zich ongelukkig uit maar hij zei feitelijk dat ook Bosjesmannen in de hemel konden komen. Daar is echter behoorlijk in geknipt omdat het dat journaille beter uitkwam.
Het gewraakte stuk ging over Psalm 87 en over mensen die in de hemel zijn en ik citeer grofweg:
‘Uit alle natiën en tongen, dus uit alle naties, geslachten en volken, die staan voor de troon en voor het Lam.[..] Dus uit Nederland, Engeland, Schotland, de Oekraïne en de Baptisten. Ja laat ik die ook maar noemen, maar wel de rechtzinnigen. (waarbij ik zachtjes moest grinniken)
Nou, de Indianen slaan we maar over…nee, daar ook van en van de Bosjesmannen, nou ja, dat zijn geen mensen, die zijn zwart……die ook hoor! De moren, ja die zijn er ook.”

Een ieder mag nu zelf haar/zijn conclusies trekken.
Fact checking is een schone bezigheid.

30 maart 2022: Na allerlei rechtszaken die tegen deze dominee waren aangespannen is hij vandaag ontslagen van verdere rechtsvervolging. Zijn uitspraken zijn gedaan in het kader van religie en waren niet onnodig grievend.
Gelukkig maar.

 

Mijn volgende ‘onbelangrijke  zaak’ is het al veel besproken interview van Oprah Winfrey met prins Harry en Meghan. Ze waren allemaal helemaal ondersteboven van een opmerking uit koninklijke kring over de vraag naar de huidskleur van de toekomstige Archie.
Dat kan ik niet factchecken maar ik kan me zo voorstellen dat zoiets uit een geintje wordt gezegd. De roodharige Harry met de donkere Meghan is tenslotte een bijzondere (mooie) kleurencombinatie.
Tweede zoon Cathy is blond met bruine ogen. Hij is getrouwd met een blonde vrouw met bruine ogen. Ik was heel nieuwsgierig naar mijn kleinkinderen. Alle drie zijn ze heel blond met bruine ogen. Prachtig!
Maar zelfs Oprah vergat haar journalistieke vaardigheden om kritisch door te vragen en was onthutst alleen al bij de hint naar het R- woord. Nu wordt het weer zo opgeblazen. 
Nu is 'the Firm' bepaald geen underdog en ik heb 'The Crown' ook gezien maar ik probeer de zaken toch wel graag eens vanuit een andere kant te bekijken. 

Wat Meghan helaas haar leven lang met zich mee zal dragen en wat zich tegen haar kan keren is het feit dat ze actrice was.

* oudste zoon had juiste de preek en meer precieze tijd van de uitspraken voor me opgezocht.
 

De Bourgondiërs

Ondertitel: Aartsvaders van de Lage Landen. Geschreven door Bart van Loo (1973) in 2019.
Wanneer je geïnteresseerd bent in geschiedenis dan is dit boek een aanrader. Een stevige pil die vlot leest maar het is wel prettig wanneer je niet echt onbekend bent met de materie want anders raak je verdwaald in de vele namen.

Prettig ook dat ik het boek van Barbara Tuchman vorig jaar heb gelezen en verschillende modules heb gevolgd aan de Erasmus academie.
Een korte samenvatting van de belangrijkste koppen want hier ging natuurlijk het een en ander aan vooraf. Van Loo neemt een uitgebreide aanloop. De naam Rollo van de Noormannen kwam voorbij. Stichter van Normandië.
Die kende ik uit de Netflix serie ‘Vikings’.
De naam van de geschiedschrijver Froissart kende ik ook al van Tuchman.

Filips de Stoute/ Philippe le Hardi alias Philippe II de Bourgogne  (1342 – 1404) is de jongste broer van de Franse koning. Hij was geen troonopvolger van de Franse troon maar kreeg van zijn vader Jan II (de Goede), Bourgondië toebedeeld. De reden: Filips stond op jonge leeftijd zijn vader bij in de slag bij Poitiers en was samen met hem gegijzeld door de Engelsen. Dat staat allemaal in Tuchman’s boek.
De Bourgondische tak is dus een zijtak van het koninklijke huis 'Valois'.
Deze Filips had last van expansiedrang en trouwde uit economische perspectieven met Margaretha van Male. Zij was een rijke koopmansdochter en bracht zo het rijke Vlaanderen onder Bourgondische invloed.
Het ‘royale Bourgondische leven’ vindt in hem zijn oorsprong want hij hield wel van een feestje.
Zijn zoon Jan zonder Vrees/ Jean sans Peur alias Jan I van Bourgondië  (1371 – 1419), breidde de zaken uit en keek niet op een mensenleven.  Hij vermoorde zijn grootste rivaal en neef, de hertog van Orléans wat hem zelf later de kop kostte.
Hij trouwde met Margaretha van Beieren en kreeg een stuk of elf kinderen waaronder Filips de Goede, die hem zou opvolgen.
Deze Filips de Goede/ Philippe le Bon alias Filips III van Bourgondië (1396 -1467) staat op de cover van het boek. Hij was o.a. de stichter van de orde van het Gulden Vlies.
Hij is drie keer getrouwd en bij zijn laatste vrouw, Isabella van Portugal werd zijn opvolger geboren. Verder had hij een leger aan Bastaardkinderen.
Filips de Goede was voorzichtiger in het uitbreiden van zijn imperium. Hij sloot – vanzelfsprekend – strategische huwelijken en Bourgondië werd het rijkste gebied van West Europa. Hij hield van feesten en ook van kunst. De Vlaamse Primitieven kregen bij hem de ruimte. Omdat hij voortdurend rood stond was hij ook voortdurend op zoek naar inkomsten. Het gebied van de Lage Landen, onder het bewind van zijn nicht Jacoba van Beieren was reuze interessant. Dat pikt hij dan ook in.
Zijn zoon, Karel de Stoute/ Charles le Hardi alias Karel van Bourgondië (1433 – 1477) was weer een echte krijgsheer. Een beetje zoals zijn opa Jan zonder Vrees. De belastingen werden steeds hoger en hoger vanwege  de militaire strapatsen en toen Karel bij het beleg van Nancy om het leven kwam schoot de vlam in de pan. Hij was getrouwd met Margaretha van York en hun enig kind en dochter Maria van Bourgondië, (1457 – 1482) stond voor een moeilijke taak. Ze lag als rijke erfgename heel goed in de huwelijksmarkt en trouwde met Maximiliaan van Oostenrijk, uit het huis Habsburg om een tegenwicht te bieden aan de Franse koning.
Ze heeft geen bijnaam; verschil moet er zijn.
Als vorstin van de Nederlanden kwamen wij zo zonder de macht van de Habsburgers.
Helaas overleed Maria jong, na een val van haar paard (1482) en was haar zoontje Filips de Schone/Philippe le Beau alias Filips I van Castilië (1478 – 1506) de opvolger onder regentschap van zijn vader Maximiliaan. 
Hij trouwde met Johanna van Castilië (de waanzinnige) en ze  kregen zes kinderen waaronder de kroonprins, de latere Keizer Karel V. (1500 – 1558)

Hij was telg uit het huis Habsburg door zijn opa Maximiliaan en door zijn moeder Johanna heerser over het Spaanse Rijk.  Onder zijn zoon Filips II van Spanje (1527 -1598) werd het inmiddels beruchte 'pronkstuk' de 'Acte van Verlatinghe' getekend in 1581 en werd Nederland onafhankelijk. 
Dan wordt het voor mij minder interessant. De Nederlandse geschiedenis boeit me gewoon niet.

Via Wiki is nog een overzicht te vinden van dit alles.
Het leuke van van Loo is dat hij behalve humor ook de kunst erbij betrekt. Zo zat ik te lezen met de laptop binnen handbereik om de genoemde oude meesters en hun kunstwerken meteen op te zoeken.
Dan blijft alles wat beter hangen.

Ook leuk dat ik Christine de Pisan weer tegenkwam. Hofschrijfster van Filips de Stoute en Jan zonder Vrees. Eén van de allereerste vrouwen die leefden van de pen.
Ze nam het op voor vrouwen die hun bezittingen minstens even goed konden beheren als hun mannen. Ze moesten wel want veel mannen vertrokken naar het slagveld en keerden vaak niet terug. Ze kreeg daarna - natuurlijk-  van alles over zich heen.
Gelukkig kunnen we concluderen op deze internationale vrouwendag dat we sinds die tijd toch enige vooruitgang hebben geboekt. Evolutie is iets van de lange adem. Maar het komt goed.

PS: de Franse namen heb ik er zelf bij gezocht. Omdat ik die leuker vind.