Stop met redelijk zijn

Zeer aansprekende titel van een boek van Eleanor Gordon-Smith. (1989)
Ondertitel: 'waarom je met argumenten niets verandert'.
Een Australische filosoof/ schrijver/ radiomaker die dit boek schreef in 2019. Zij heeft onderzocht hoe vatbaar mensen zijn voor redelijke argumenten.
Zelf dacht ik ook altijd dat wanneer je maar genoeg goede argumenten je kunt aanvoeren voor jouw standpunt, de ander dan wel luistert en overstag gaat voor jouw mening.
Nee dus. Eigenlijk wist ik dat wel maar wilde daar niet aan. Zus Cathy die ooit in de ban was van Vrieswijk luisterde toen niet naar onze  redelijke argumenten en doet dat weer niet nu ze in het  - in mijn ogen - verkeerde algoritme zit van de Coronaconspiracy.

 
Zelf roep ik altijd wel dat ik gevoelig ben voor goede argumenten maar dan zit het venijn in dat ‘goede’. Ze zijn meestal niet goed genoeg om mij van mening te doen veranderen. Want de maatstaf voor dat ‘goed’ ben ik zelf.
Toch denk ik dat goede argumenten wel een zetje kunnen geven aan een denkproces. Dat merk je dan niet meteen maar is voor de lange adem.

Eleanor was ook zo. Ondersteun je analyse met bewijzen en iedereen gaat overstag. Toch?
Aan de hand van verschillende casussen die zich afspelen in Sydney probeert ze te ontdekken hoe dat nu zit: de relatie tussen rede en emotie. Waardoor laten we ons nu het meest leiden? Alles gelardeerd met haar eigen filosofische bespiegelingen.
Zo ging ze het gesprek aan met mannen die haar nafloten en probeerde hen te overtuigen dat vrouwen dat niet waarderen. Mislukt. Hoe komt dat? Ze zat notabene ooit in de finale van debaters in Qatar.
Aan haar debateer techniek kan het niet hebben gelegen.
Waarom verlaat iemand de veiligheid van een religieuze groepering; waarom blijven vrouwen bij een man die hen slaat? Alle redelijke argumenten voor een andere beslissing ten spijt.
Wat herinner je je precies. En klopt dat wel. Is dat te beïnvloeden?

Wat is dat eigenlijk: redelijkheid. Wanneer er genoeg bewijzen zijn? Maar wat is eigenlijk een bewijs? Er zijn zoveel zaken die we aannemen op goed vertrouwen zonder een greintje bewijs.
In hoeverre speelt de emotie een rol bij het nemen van beslissingen? Nou, een hele grote volgens Gordon- Smith. Groter dan we denken en ooit zullen toegeven.
Daar was Pascal ook al van overtuigd gezien een quote in het boek: ‘Mensen komen vrijwel altijd tot hun overtuigingen op basis van wat ze aantrekkelijk vinden, en niet op basis van feiten.’
Emotionele beslissingen nemen is dan niet iets ‘vrouwelijks’. 
Wat ik ook maar even gezegd wilde hebben.

En dan is er nog de vraag of dat we, wanneer we rationeel beslissingen nemen, nog wel ethisch verantwoord bezig zijn.  Ook best een vraag die je altijd in het achterhoofd moet houden lijkt mij.
Mensen maken hun eigen ‘narratief’; hun eigen verhaal met de persoon die ze willen zijn. Maar is die interne verhalenverteller wel betrouwbaar? Je creëert namelijk je eigen bewijzen en belandt in een cirkelredenering.
Naar mijn ervaring doen sommigen dat zodanig sterk dat je aanvoelt dat ze eigenlijk niet echt zijn. Niet ‘authentiek’. Lastig omgaan.
Kun je van narratief veranderen? Het kan volgens de ‘Alex’ in het boek. Het kost wat moeite maar een bevredigende persoonlijke ontwikkeling doormaken mag toch wel wat kosten?

Er staat zoveel in het boek om over na te denken; een aanrader.