‘Altijd als hij gestorven was, kwam hij weer terug’
Dat is oom Melnitz. Hij is allang dood en begraven maar die rond de familie Meijer blijft zweven als soort van collectief geweten dat profeteert en commentaar levert.
De gebeurtenissen spelen zich af in Zwitserland, rondom Zürich. ‘Hij hield van dit land waar ze al over honger klaagden als de chocola schaars werd’.
De periode die het verhaal beslaat is van 1871 tot ongeveer 1940. Nee, geen gruwelverhalen over de holocaust. Wel de aanloop.
Het begint met veehandelaar Solomon Meijer met vrouw Golde. Zij hebben één biologische en één aangenomen dochter. Mimi en Chanele.
Op een dag komt er een ver familielid Meijer (Janki) aangelopen direct vanuit de Frans–Duitse oorlog van 1870-1871 en schuift aan.
Hij gaat niet meer weg en trouwt na allerlei toestanden met Chanele.
Janki start een bedrijf in Baden en voor de PR is het wel handig wanneer hij zich voordoet als een ex-gewonde. De zaken beginnen te lopen en de familie breidt zich langzaam uit.
Een zoon bekeert zich tot het Christendom, ook ten faveure van de business. Dat wordt dan wat minder gewaardeerd.
Het wel en wee wordt vlot beschreven met mooie zinnen. Vanwege hun Joodsheid komen ze (natuurlijk) in aanraking met allerlei vormen van antisemitisme en juist omdat het tamelijk onderkoeld en met ironie wordt gebracht spreekt het des te meer aan. Bij mij tenminste.
‘In de moderne tijd wordt alles groter en beter en efficiënter. Zes miljoen nieuwe verhalen, een dik boek waaruit je een generatie lang zou kunnen voorlezen zonder één keer in herhaling te vallen.’
Ook wat er gebeurde ter voorbereiding op de Olympische spelen van 1936 in Berlijn wordt met licht sarcastische ondertoon gemeld. Het totaalbeeld van Duitsland met Hitler aan de macht moest wat opgepoetst worden ‘dus waren op de Kurfürstendamm de stickers met joden ongewenst op de winkeldeuren plotseling niet meer gewenst. In de Stürmerkastjes rond het Olympiastadion hingen geen beledigende karikaturen meer, maar alleen nog foto’s van fier kijkende atleten. Op het strand bij de Wannsee werden de bordjes weggehaald die het zwemmen voor lijders aan huidziektes en Joden verboden. Berlijn maakte zich mooi. Het trok een wit vest aan over het bruine hemd.’
Tussendoor discussies over het ritueel slachten, het sjechten, dat in 1893 in Zwitserland verboden werd.
Achter in het boek staat een verklarende woordenlijst en dat is handig voor degenen die niet zo bekend zijn met joods uitdrukkingen. Ook staat er een geslachtsregister en dat is ook handig wanneer je het boek niet direct helemaal kunt uitlezen en je de weg kwijt raakt tussen al die familieleden.
Gewoon een mooi boek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten