Just because I'm quiet........... doesn't mean I don't have a lot to say

vrijdag 9 januari 2015

Pleidoor voor de psalmen


Geschreven door Tom Wright in 2014, ondertitel: ‘we kunnen niet zonder’.
Ooit las ik ergens dat Wright schrijft onder de naam Tom wanneer hij gemakkelijk toegankelijk wil zijn en onder de naam N.T. Wright wanneer het wat academischer wordt.
Mmmmm…op de wikipagina dus.
Ik lees zijn gemakkelijk toegankelijke werk; vorig jaar las ik van hem 'Gewoon Jezus'.
In dit boek over de psalmen en breekt hij een lans om meer psalmen te lezen en te zingen. Wright is bang dat ze zullen gaan verdwijnen gezien de terugloop van het zingen van de psalmen in de samenkomsten. Hij is niet tegen het schrijven en zingen van nieuwe liederen maar we moeten de psalmen niet vergéten; ze behoren tot de oudste gedichten ter wereld en bevatten een enorme emotionele rijkdom.
Dat beschrijft hij dan verder in het boek waarin de Nieuwe Bijbel Vertaling wordt gebruikt wat op zichzelf al meer verhelderend is en gebruikt hij, net als in ‘Gewoon Jezus’, het sjabloon van ruimte, tijd en materie.

“De psalmen zijn, zo wil ik voorstellen, liederen en gedichten die ons helpen, niet slechts om deze zeer oude en tegelijk relevante levensbeschouwing te begrijpen, maar in feite om er huisgenoot van te worden en vierend mee om te gaan – deze levensbeschouwing waarin Gods tijd, in tegenstelling tot moderne veronderstellingen, en die van ons elkaar overlappen en kruisen, waarin Gods ruimte en die van ons elkaar overlappen en in elkaar grijpen. En zelfs (dit is natuurlijk nog het meest opzienbarend) de puur materiele wereld van Gods schepping wordt ook nog eens gedrenkt, overgoten en overstroomd met Gods eigen leven, liefde en luister. Juist de psalmen zullen ons helpen dit alles te begrijpen.” (p 22)

Laat ik eerst zeggen dat ik Wrights bezorgdheid begrijp. Zeker wanneer je gelooft dat ook de psalmen Goddelijk geïnspireerd zijn, zou het heel jammer zijn wanneer ze steeds meer naar de achtergrond zouden verdwijnen en alleen nog maar worden gelezen/ gezongen door de intelligentsia.
De psalmen zijn een enorme bron van inspiratie en kunnen je boven jezelf uittillen. Ik kan me indenken, dat voor iemand zoals hij, die dagelijks en praktisch alleen maar met de Bijbel bezig is, het psalmenboek een prachtig klankbord, vertroosting en een geweldige manier van lof prijzen is.

Maar………
vorige week, de week voor oud en nieuw heb ik, als doorsnee huisvrouw, af en toe vanuit een vlaag van jeugdsentiment en nostalgie naar stukken uit de top 2000 geluisterd.
Wat mij opviel in verschillende nummers was de passie en intensiteit die eruit klonk, de energie die sommige muzikanten verspreiden. Zo hoor ik zelden psalmen zingen.
Bij begrafenissen en crematies van cliënten met andere levensovertuigingen die ik regelmatig bezocht heb hoor je geen psalmen maar de favoriete muziek van de overledene, die me dan ook prompt kippenvel bezorgde omdat die muziek dan opeens een andere betekenis krijgt. Dat geldt ook voor de klassieke muziek en dat overkomt mij zelden bij psalmen.
De taal van de psalmen is verouderd en we hebben te lang gewacht met hertalen.
Het gat is erg groot geworden ben ik bang. Hoe goed men ook zijn best doet met projecten als ‘Psalmen voor nu’ vertalen is verliezen.
Seculiere songwriters voor de massa zijn allang in dat emotionele gat - van die oude psalmen die niet meer worden begrepen en toch de emotionele behoefte hebben om zich in taal met muziek te uiten - gesprongen. Ja, dat is verarming want de teksten zijn vaak oppervlakkig, maar wel directer en gaan over van alles behalve God maar ook dat past allemaal in het beeld van de ver-dom-ming/ infantilisering van Nederland.

Ooit zag ik een fragment op TV wat altijd in mijn achterhoofd is blijven hangen. Het was een gesprek met een non. Er werd haar gevraagd wat zij het mooiste vond uit de Bijbel en zij antwoordde na lang aarzelen dat het toch de psalmen waren waarnaar zij steeds terugkeerde.
Omdat ik het niet begreep onthield ik het kennelijk.
Nu begrijp ik het nog niet helemaal maar naar mate ik ouder wordt wel steeds beter omdat ik vaker opzoek ben naar ‘wat zing ik nu eigenlijk?’
Voor mij is het zingen van psalmen geen feestje zoals ik al eerder heb betoogd.
Misschien moet ik ze ook meer en beter gaan lézen in plaats van zingen en ook in de Nieuwe Bijbel Vertaling.
Zover heeft Tom Wright (en onze dominee, van wie ik dit boekje kreeg. *glimlach*) me in ieder geval wél gekregen met zijn enthousiaste boek.

Hier de tekst van psalm 100 uit de ‘psalmen voor nu’
(het irriteert mij dan alweer dat ‘hem’ en ‘hij’ niet met een hoofdletter zijn geschreven.)

Juich aarde, heel de aarde, juich voor God.
Ga naar zijn huis en zing een lied voor hem
eerbiedig en uitbundig tegelijk.
Geen ander dan de HEER is onze God.
Hij heeft ons zelf gemaakt, wij zijn van hem.
Wij zijn het volk waar hij voor zorgt:
Een herder is hij die ons als zijn schapen kent.

Ga binnen door de poorten met een lied
waarin hem alle eer gegeven wordt.
Bezing zijn grote daden op het plein.
Bewoners van de aarde: zegen hem
en dank hem voor het goede dat hij doet.
De liefde van de HEER gaat met je mee.
Hij gaat met jou en met je kind en kleinkind mee.


Tekst: René van Loenen
Grondtaalbegeleiding: Koert van Bekkum




Geen opmerkingen:

Een reactie posten