Mijn Voice

Wat een heerlijke week; eindelijk konden de praatprogramma’s gevuld worden met andere deskundigen in plaats van die over Corona. Verandering van spijs doet tenslotte eten.

Nu serieus: wat een narigheid. Na alle aankondigingen had ik niet de behoefte om ook nog dat programma 'Boos' uit te zitten. De belangrijke stukken komen in allerlei andere programma’s toch wel langs.
Heel aandoenlijk vond ik John de Mol. Dat hij een oproep deed naar jonge vrouwen om toch vooral hun mond open te trekken, want heus er is hulp…..en op die manier weer het probleem bij de vrouwen neerlegde.
Ik geloof echt dat hij het meende en dat hij bij zichzelf overtuigd was dat hij zich goed en integer opstelde. Dat is namelijk het probleem bij veel mannen.
Ze kunnen niet anders kijken.
In dat brein zit iets wat omgezet moet worden. Dat is nog niet iedereen gegeven.
Kennelijk hadden de vrouwen uit zijn bedrijf dat net zo geïnterpreteerd, gezien de grote advertentie in het AD met de tekst: ‘Beste John, het ligt niet aan de vrouwen’.

Zo kom ik weer op de man/vrouw verhoudingen.
Eva heeft door de eeuwen heen veel schuld gekregen. Zij was de eerste die ongehoorzaam was. Paulus zegt dat ook ergens beschuldigend. Tenminste: zo voelt dat.
Ik vond het ook altijd raar dat Adam daarop werd aangesproken.
Ik heb het ook leren zien als een compositoire reden: de eerste Adam en de tweede Adam enzo.
Maar nu zie ik ook iets anders.
Mijn visie op dat verhaal uit Gen 3: wanneer God de mens roept en vraagt wat hij gedaan heeft begint Adam, dus nu echt de mannelijke mens, meteen met de schuld afschuiven op Eva.
Misschien vond God dat wel veel erger dan het ongehoorzaam zijn op zichzelf.
 
Zie het patroon: geboden overtreden………….de schuld afschuiven.

Nu begrijp ik ook dat koning David een man naar Gods hart was ondanks dat hij zo ongeveer alles heeft gedaan wat God verboden had.
Hij erkende zijn schuld.
Bij zijn overspelige relatie gaf hij niet de schuld aan Bathseba maar (oké, na wat haken en ogen, het kwam niet direct uit hemzelf) aan zichzelf.
Terwijl ik verschillende dominees in preken heb horen zeggen dat Bathseba ook niet deugde om onder de ogen van David te gaan baden. Yeah…. Zo diep zit dat speciale kronkeltje.
Helaas is dat schuld afschuiven op de vrouw maar door gegaan, eeuwenlang. Vrouwen is aangeleerd om zich maar schuldig te voelen. Voortdurend is dat bevestigd; tot het een deel van onze identiteit is geworden.

Maar wellicht gaat het nu veranderen. In mijn bewuste vrouwenleven is de Me-too beweging een eerste golf, dit is een tweede. En waarschijnlijk zal het door verschillende golven weer dóórschieten wat ook weer ongemakkelijk zal worden.  These-antithese-synthese
Om dan te eindigen in een rechtvaardig evenwicht.

Ik weet het: een ongenuanceerd bericht maar om dingen helder voor het voetlicht te krijgen moet dat soms.
En er is ook nog  een wereld van misbruikte jongens die nog opengebroken moet worden. Want dat zal vast niet voorbehouden zijn geweest aan de RK kerk.

I have a Dream.

31-01-22
nog een toevoeging die voor mij ook weer veelzeggend is:
gisteravond hoorde ik in een preek over Simeon en Anna in de tempel (Lukas 2) dat Simeon zo blij was toen hij door de Heilige Geest, in de baby Jezus herkende. Want ja, sinds vierhonderd jaar was er geen profeet meer opgestaan dus dit was een geweldig moment.
Terwijl ‘naast’ hem de profetes Anna stond die daar al tig jaren in diezelfde tempel kwam.
Dus……met welke ogen lees je?

 

Don’t look Up

Een film van Netflix van het afgelopen jaar.  Geschreven en geregisseerd Adam McKay.
Hoofdrolspelers zijn o.a. Leonardo di Caprio, Cate Blanchet, Jennifer Lawrence, Meryl Streep en Ariane Grande.
Een satirische film over het einde van de wereld.

Twee astronomen: dr. Randall Mindy en dr. Kate Dibiasky ontdekken dat  er een komeet van pakweg twaalf kilometer doorsnee op de aarde af komt suizen die het leven op aarde onmogelijk zal gaan maken.
Ze nemen hun verantwoordelijkheid om het wereldkundig te maken wanneer de president van Amerika niet lijkt te luisteren maar worden door weinig mensen serieus genomen.
Iedereen heeft het te druk met zichzelf en de waan van de dag. Mensen denken niet na en verbeelden zich dat ze alles onder controle hebben. En dat wordt met glashard sarcasme in beeld gebracht.

“Dit is een volwassen wereld” verklaart de president van Amerika (een over-de-top rol van Meryl Streep) terwijl ze een sigaret opsteekt vlakbij een tank met iets heel brandbaars.

Soms wist ik niet of ik lachen of huilen moest. Het wordt vaak hilarisch in beeld gebracht maar tegelijkertijd is de herkenbare oppervlakkigheid om koud van te worden.
Het type ‘Elon Musk’ komt voorbij met z’n invloeden en ik moest ook denken aan de boeken van Dave Eggers.

Af en toe komen er mooie shots langs van ongerepte natuur om het verschil te accentueren en om ons in herinnering te brengen waar dit vreemde soort; mens genaamd, mee bezig is.
Het einde had eerder gemoeten want de laatste shots zijn raar en mijn inziens totaal overbodig.
Veel aangrijpender in z’n eenvoud zijn de laatste shots van de familie Mindy om de tafel waar ook Kate met haar vriend is aangeschoven.
Hoe waardevol is het gewone gezinsleven wat in onze tijd helaas steeds specialer aan het worden is.

 

Waterspiegel

 

If I were a Painter
I would paint my Reverie
 

What’s in a Name

Een bekende uitspraak van Shakespeare uit de tragedie over Romeo en Julia. De achterliggende gedachte is dat wanneer een roos anders zou heten ze toch dezelfde geur zou verspreiden.

Vaak gaat dat inderdaad op; wanneer ik een andere nickname zou gebruiken zou ik op dezelfde manier blijven schrijven.
Anders ligt het met de naam van God; het tetragammaton. JHWH.
Onuitsprekelijk.  Ik heb geleerd dat het betekent: Ik zal zijn die Ik zijn zal.
Het zal best waar zijn maar ik vond het nogal gecompliceerd. Mij helpt het beter wanneer ik het hou bij ‘Ik ben’.
Het werkwoord ‘zijn’;
een Zijnde,
een bewustzijn,
een Bewust Zijnde.
Hij kan geen andere Naam hebben.

'Zijn is de ziel...'

Daar zijn wij naar geschapen. Over een zelfbewustzijn bij dieren zijn de meningen nogal verdeeld. Ze hebben het in ieder geval niet in dezelfde mate als de mens die welbewust, met een vooropgezet plan, iemand voor de lol in de maling kan nemen, bedriegen of erger.
Dat geeft mij meteen weer de overtuiging dat zoiets niet door aardbewoners bedacht kan worden.

Het Alles

Geschreven door Dave Eggers in 2021 toen de Coronapandemie een feit was.
Het is een vervolg op 'De Cirkel' maar is goed apart te lezen.

In het voorwoord: ‘Dit is een roman, dus fictie. Niet alles wat erin wordt beschreven is werkelijk gebeurd, hoewel veel ervan waarschijnlijk wel staat te gebeuren. In dat geval wordt het vanzelf non-fictie.’
Mae Holland uit de Cirkel is opgeklommen tot de hoogste regionen van het bedrijf wat door groei en fusies een bedrijf is geworden waar geen ontkomen meer aan is en nu ‘the Every’ heet. ‘Het Alles’.
De Engelse vertaling klopt beter want bij The Every werken ‘Everyones’.

In dit boek is Delany Wells de hoofdpersoon. Opgegroeid in een boswachtersgezin komt ze in aanraking met The Every en ziet de kwalijke kanten van het bedrijf. Ze neemt zich voor om er te gaan werken en de boel van binnenuit op te blazen. Dat doet ze door het ontwerpen van zeer controversiële apps die voortdurend de privacy verder inperken en waarvan ze verwacht dat het grote protesten zullen gaan oproepen waardoor het bedrijf zal imploderen.
‘Controle, data en schaamte als gedragsverbeteraars. Daar komt alles wat ze doen uiteindelijk op neer.’
En wat verder: ‘Het niet erg geheime doel [..] was vanaf het allereerste begin geweest om menselijk gedrag niet alleen te volgen en te beïnvloeden, maar ook te dicteren.’
Of Delany erin slaagt, zelfs wanneer Wes en Argarwal, een ouddocente van Delany die steeds maar blijft waarschuwen, door The Every worden opgeslokt…..dat vertel ik niet.

Het is weer een boek wat goed is ter bewustwording. Welke mogelijke effecten heeft AI? (Artificial Intelligence) Want het gekke is dat men overal slaafs mee instemt. Het leven wordt namelijk gemakkelijker door alle aanpassingen, er is minder corruptie, minder criminaliteit en een grotere transparantie. Je hoeft zelf minder na te denken en alert te zijn want je telefoon helpt je bij alles.
Die kikkers weer hè, die langzaam gestoofd worden.
Pararellen genoeg met de wereld tijdens een pandemie.  Ik heb zelfs al mensen horen smeken om een lock- down. Dat gaat zelfs mij als introverte, echt te ver.
‘Is er misschien naast het ingeboren verlangen naar vrijheid ook een instinctieve behoefte aan onderwerping?’
Een vraag van Erich Fromm als een voorwoord in het boek waar ik dan toch weer niet goed raad mee weet. In mijn omgeving zie ik velen die een autoriteitsprobleem hebben. Echt een probleem; standaard de hakken in het zand zetten en de ander verwijten dat ie niet goed nadenkt. Dan ben je ook niet vrij.
‘Standaard-anti’ is ook een vorm van niet nadenken.
Bij verder zoeken las ik dat Fromm daar ook een boek over heeft geschreven: ‘De angst voor vrijheid’. Moet ik ook eens lezen.

Ik denk dat hiermee het dilemma wel duidelijk wordt. Het gemakkelijkste is om je maar te laten meevoeren op de smoesjes van terrorismebestrijding en het uitbannen van enge ziekten. Niemand kan het daarmee oneens zijn.  
Het andere gemakkelijke is om standaard te protesteren waardoor dat ook zijn zeggingskracht verliest.

Ingebouwde leugendetectors, Eye tracking, een persoonlijke CO2 footprint; het komt allemaal ter sprake in het boek en je moet er niet aan denken dat het allemaal realiteit zou kunnen worden.
Het blijft eng en toch ook wel weer fascinerend om de ontwikkelingen in onze maatschappij te volgen.

 

Zondagavond

 Amen. Ik heb gepreekt. Nu moet ik wel gaan schelden
            en razen op die dwazen in mijn koude kerk,
die zich bebeitlen laten met wat ik vertelde
            met de gelaten slaafsheid van een stenen zerk. 

Kan ik het helpen dat ik alles niet kan zeggen?
            Maar voelen jullie dan niet iets van het geweld
van wat de duurste dominee niet uit kan leggen
            en wat geen moeder aan haar kinderen vertelt? 

Van pure heerlijkheid is het niet uit te spreken,
            kon ik maar onder aan de preekstoel bij de trap
een hand aan Jezus geven en Hem laten preken,
            en zeggen: pas op ’t deurtje, want de ruimte is wat krap. 

Ik zie de hele nacht die lege kerkgezichten
            waar ’t Woord op afstoot naar mijn lege hart retour.
en in de consistorie bij de nieuwsberichten
            zeggen wij God, de koster en elkaar bonjour. 

De vrede ligt op sterven onder de genade.
            ’t Portaal ligt vol vertrapte psalmen en de preek
ligt nu bij stukjes en bij beetjes in de paden,
            de kostersvrouw kijkt rond: het wordt een drukke week. 

Dat Gij de hemel scheurdet en de nette kleren,
            scheur al die maskers en de muren en het dak!
laat hier eens dalen heel de heerlijkheid des Heren,
            alsof de glazen zee door al haar dijken brak! 

Laat me alsjeblieft met rust! Kan niemand dan begrijpen,
            dat preken leven is en sterven tegelijk,
en dat ik bij het amen in mijn arm moet knijpen
            of ik nu droom, dat ik zo arm ben en zo rijk? 

Mijn bidden is veel wijder dan de twee gebeden,
            waarin mijn bijna-bidden met mijn bidden spot.
En zo moet ik dan maar voor jullie plaats bekleden,
            gaapkoppen, slaapkoppen, domkoppen, kinderen van God. 

Mijn armen zijn te zwaar voor ’n zwaar-geladen zegen.
            en voor die grote Bijbel is mijn hart te klein.
Och Here Jezus, Jezus, Jezus houd mij tegen, -
            ik spring de preekstoel af, de kerk wordt een ravijn. 

Gij hebt de engel der gemeente willen schrijven,
            en Zelf hebt Gij het ondertekend met een snik:
“Houd je maar kalm, Ik zal het ook wel blijven.
            en houd maar veel van deze mensen – zoals Ik”.

 

Okke Jager (1928 – 1992)

Dit gedicht kwam ik tegen tijdens het opruimen van mijn kamer. Een beetje nostalgisch in deze tijd.
Wellicht snakken dominees er weer naar om een volle kerk met wit gepleisterde graven/ stenen zerken te kunnen zien om zich erover te kunnen opwinden. 

gedeelte van een schilderij van Marius van Dokkum.

Eleonore van Aquitanië

Geschreven door Guus Pikkemaat (1929 – 2018) in 2008.

Een heerlijke dikke pil van bijna 600 pagina’s over een vrouw die haar stempel heeft gedrukt op West-Europa.
Eleonore/Alienor leefde van 1122 – 1204 en was tijdens haar leven koningin van Frankrijk want ze trouwde met Louis VII en werd ook nog eens koningin van Engeland, vanwege haar tweede huwelijk met Henry II uit het huis Plantagenet.

Haar naam kwam voorbij tijdens modules Europese geschiedenis en mijn belangstelling was gewekt. Ik had eerder nog nooit van haar gehoord.
Maar wat was dit boek een tegenvaller.

Ja, het klopt dat over vrouwen weinig in de geschiedenisannalen is opgetekend. Ze waren niet interessant genoeg ook al runden ze vaak de business wanneer de echtlieden weer eens op oorlogspad of kruistocht gingen. We weten niet eens haar exacte geboortedatum.
Maar wanneer een boek voornamelijk gaat over haar echtgenoten Louis VII, Henry II en haar zoons Richard Leeuwenhart en Jan zonder Land dan vraag ik me echt af waarom je haar naam op de cover durft te zetten.
Het is een keurig beschreven feitenrelaas over de politieke manoeuvres en wendingen in die vroege middeleeuwen zonder een greintje fantasie.
Nee, dan de boeken van Hilary Mantel. Die zijn een stuk prettiger om te lezen.
Bij Pikkemaat voelde ik bijvoorbeeld geen enkele emotie bij de moord op Thomas Beckett.
Ongetwijfeld vult Hilary met haar fantasie dingen in maar het grote geheel beklijft dan toch veel meer dan dit gortdroge relaas.
Omdat ik niet graag een boek halverwege opzij leg heb ik me gedwongen om het uit te lezen.
Nu filteren waarom Eleonore zo belangrijk is geweest.

Ze werd opgevoed door een vader die zijn dochters serieus nam. (Behalve dan bij het opschrijven van haar geboortedatum) Zulke vaders zijn kostbaar. Ik heb er ook één gehad. Ik moet ook denken aan Christine de Pisan die ook zo’n vader had wat in die tijd heel bijzonder was.

Ze groeide op aan een hof met veel aandacht voor kunst en cultuur en bleef daar tijdens haar leven heel veel aandacht aan besteden. Bernard de Ventadour is een bekende naam die leefde aan dat hof. Een troubadour.
Het grote rijk Aquitanië erfde zij van haar vader en werd daarmee een interessante huwelijkspartner. Door haar huwelijk met Louis VII werd een nog groter rijk gerealiseerd wat weer uiteenspatte na haar scheiding want zij nam haar domeinen mee het volgende huwelijk in met Henry II. Zo ontstond het Angevijnse rijk. Haar twee dochters bleven achter bij Louis.
Deze Henry II bleef echter leenheer van de Franse koning en was tijdens zijn leven voortdurend in conflict met Louis VII.

Eleonora bleef macht uitoefenen in ‘haar’ rijk en het huwelijk leek in de eerste jaren best goed ondanks dat zij tien jaar ouder was. Ze kreeg nog acht kinderen maar niet allen bleven in leven. Drie dochters werden succesvol uitgehuwelijkt aan belangrijke Europese heersers.
Van de vijf zonen zijn Richard Leeuwenhart (Coeur de Lion/ Lionhearted), de uiteindelijke erfgenaam en Jan zonder Land (Jean sans Terre/ John Lackland) de belangrijkste.

Ze was populair bij haar volk, hield van de schone kunsten en de hoofse liederen waar het hof van Aquitanië om bekend stond. Aan haar hof werd de jeugd van de aristocratie onderwezen.  Haar invloed was dus heel indirect.
Henry was minder geliefd, had regelmatig ruzie met zijn zoons die dan weer hulp zochten bij Louis VII. Eleonore koos steeds de kant van haar zoons wat haar niet in dank werd afgenomen.
Henry vond het op een gegeven moment nodig om haar in Engeland gevangen te zetten/huisarrest te geven voor zestien jaren. Pas bij zijn dood gelaste zoon Richard haar vrijlating. Ze was inmiddels rond de acht en zestig. Ze nam de honneurs voor hem waar in Engeland en Frankrijk toen hij mee ging met de derde kruistocht. (1189 – 1192)
Zelf was ze mee geweest op de tweede kruistocht (1147 -1149) en had haar ogen goed de kost gegeven.

Onder haar bewind kreeg La Rochelle stadsrechten en een burgemeester.
Vele andere steden werden door haar begunstigd; natuurlijk met de verwachting van loyaliteit ten opzichte van haar en haar zoon.
De ‘code maritime’ werd opgesteld om zeelieden te beschermen tegen de willekeur van een kapitein of een reder.
De namen van de schepen moesten in de ankers worden gegraveerd zodat ze te herkennen waren. Een eerste vorm van registratie.
Vrouwen werden toegelaten tot de grote zalen die eerder een mannendomein waren.
Nadat ze door zoon Richard weer was vrijgelaten zorgde ze ervoor dat in Engeland uniforme gewichten en maten werden gebruikt voor de handel in granen, vloeistoffen en textiel. En er werden munten met een vaste standaard in gebruik genomen.
Verder stichtte ze nog een hospitaal in Surrey en werd ze luidkeels bezongen door de rondreizende troubadours.

Het beste contact bleef ze houden met haar zoon Richard, die erfgenaam was van de delen in Frankrijk en koning van Engeland. Helaas stierf hij zonder erfgenaam en ging alles over op zijn jongere broer Jan zonder Land die opeens Jan met Land werd.
Eleonore is om en nabij de tachtig geworden en heeft op Eleonore Plantagenet van Castilië  en Jan zonder Land na, haar kinderen overleefd.
Dat er heel veel nazaten van haar rondlopen moge duidelijk zijn. Keizer Otto IV van het Heilige Roomse Rijk was een kleinzoon.

De eindeloze twisten tussen de Capets en de Plantagenets leken weer bijgelegd toen een kleindochter, Blanche trouwde met Louis VIII.
In 1204 overleed deze oermoeder van veel Europese vorstenhuizen.  
Eleonore is begraven in het klooster Fontevraud bij haar man Henry II en zoon Richard.

Niet alles is even zeker, elke geschiedkundige kijkt weer anders tegen de geschiedenis aan; legt andere accenten en trekt andere conclusies.
Zo kwam ik deze scriptie tegen van een leerling van de universiteit van Gent.