Intouchables

Onaanraakbaren.
Een Franse film uit 2011 gebaseerd op een waar gebeurd verhaal wat ook in boekvorm is verschenen als ‘Le Second Souffle’ geschreven door Philippe Pozzo di Borgo. Eén van de rijkste mannen van Frankrijk. Gespeeld door François Cluzet.
Regie en scenario: Olivier Nakache en Éric Toledano

Tijd geleden dat ik zo heb gelachen. Maar dat komt denk ik ook doordat ik het particuliere verpleegwereldje van binnenuit ken. In Nederland ken ik trouwens geen situaties waarin een onopgeleid mens tot verpleeghulp wordt gebombardeerd maar misschien kan het wel wanneer je maar genoeg geld hebt.
Zorg dus voor een grote kist met geld onder je bed.

Driss, een ex gevangene (gespeeld door Omar Sy) komt bij een sollicitatieprocedure bij Philippe alleen maar langs voor een handtekening zodat hij een bewijs heeft voor zijn sollicitatie en een uitkering kan aanvragen.
Het loopt allemaal iets anders. Philippe, de verlamde intellectueel in de rolstoel ziet wel wat in Driss en vraagt hem als verpleeghulp.
Er ontstaat een ontroerende vriendschap tussen die twee. Wat is dat heerlijk wanneer je (een) verzorger(s) hebt waar het zo mee klikt. Dat kan misschien alleen maar wanneer het op zo’n onconventionele manier ontstaat. De harten staan open. Je merkt het later wanneer Driss afscheid heeft genomen en Philippe het moet doen met professionals. In de film is dat verschil natuurlijk wat extra aangezet want in real life zijn er heus heel leuke, professionele verpleegkundigen........

De film begint met een race door Parijs en gaat dan in een lange flashback hoe het zo is gekomen. Op een gegeven moment ben je weer op dit beginpunt en gaat het verhaal verder naar het einde. Er zit geweldige humor in het verhaal. Alleen daarom al moet je de film vaker kijken. Wanneer Philippe, de rijke intellectueel, in zijn kapitale huis luistert naar het Ave Maria van Schubert loopt de rest van het personeel met joekels van oordoppen rond.
Een klein themaatje op de achtergrond is de kunst.
‘Waarom interesseren mensen zich voor kunst?’ ‘Het is ons enige spoor op onze doortocht op aarde’.
Driss geeft daar dan weer zijn eigen draai aan zodat je toch weer gaat denken aan de kleren van de keizer binnen de wereld die Kunst heet.

Onaanraakbaren. Volgens Wiki heeft dat te make met Dalits uit India. Een groep die uitgesloten is van het kastenstelsel. Outcasts. Dan heb je weinig fantasie nodig om de titel in relatie tot de film te begrijpen.
Mooie muziek van Ludevico Einaudi die de laatste jaren aardig aan de weg timmert.

Kaïn en Abel

Als kind vond ik het verhaal van Kaïn en Abel best wel verwarrend. Om de één of andere reden werd Kaïn zo boos op Abel dat hij hem doodsloeg.
Waarom werd Kaïn zo boos? Omdat hij dacht dat God het offer van Abel wel accepteerde en het zijne niet. Meesters en juffen van (zondag)scholen legde het dat uit als zou Kaïn niet oprecht offeren en Abel wel. Er zijn van die mooie plaatjes waarop de rook van Abels offer linea recta naar boven kringelt en de rook van Kaïn ’s offer afbuigt. Dat accepteerde ik altijd maar toch bleef het ‘rommelen’.

Kort geleden las ik in een artikel van Lody van de Kamp , die weer put uit een midrasj, over de orde in de schepping. Eerst wordt levenloos materiaal geschapen, daarna de flora en nog later de fauna en nog weer later de mensheid. Deze werelden moeten gescheiden blijven. Daarom mogen joden geen kleren dragen van wol en vlas (linnen) samen. Het één komt uit de florale wereld die lager in rangorde staat en wol komt van dieren.
Daar over nadenkend ging mij een licht op. Zou het niet zo kunnen zijn dat Abel aan God iets offerde uit een wereld die hoger in rangorde stond dan de ‘vrucht van het land’ die Kaïn offerde?
Dat de offerbereidheid van Abel groter was dan die van Kaïn? Natuurlijk offerde Kaïn ook naar eer en geweten. Hij had hard gewerkt op dat land. God neemt hem ook later weer in bescherming.
Er zit gewoon weer een les in dat verhaal.

De offerbereidheid van Abraham was nog weer groter omdat hij zelfs zijn zoon, een mens, wilde offeren die nog weer hoger in de rangorde stond. Maar God stak daar toch een stokje voor, Hij wil geen mensenoffers. (Lev. 18:21, 20:2-5, Deut. 12:31 en 18:10) Van de Kamp legt de nadruk op de offerbereidheid van Abraham en iemand als bijvoorbeeld Karen Armstrong legt de nadruk op het leerproces dat Abraham als Sumeriër moest doormaken. God wil in tegenstelling tot de goden van Sumerië en Kanaän geen mensenoffers (In ‘een geschiedenis van God’)

Als gelovige van ook het nieuwe testament is voor mij de lijn wel weer verder te trekken. De offerbereidheid van je eigen leven is dan het hoogste goed dat je kunt geven. En dat deed Jezus.
Hij was ook God, dat moet wel want mensenoffers werden/worden niet geaccepteerd.
Wanneer God vraagt om ons hart dan moeten we dat ook geestelijk verstaan. Het is het hoogste wat we Hem kunnen geven.
Hoe groot is je offerbereidheid?

Ik wou

Ik wou dat ik mijn mond kon houwen,
Want o....ik klets wat enden weg.
Toch blijf ik alsmaar weer vertrouwen
dat ik óóit nog es iets zinnigs zeg.


Toon Hermans 1916 – 2000

De leesclub voor het einde van het leven

Geschreven door Will Schwalbe in 2012. Ik las.......probeerde te lezen.......de tweede vertaalde Ambo druk uit 2013.
Will Schwalbe richt met zijn moeder een ‘leesclub’ op nadat bij haar pancreaskanker is ontdekt.
Ik ben tot blz. 70 gekomen, daarna heb ik het wat doorgebladerd en weggezet bij de stapel: naar de tweede hands boekenmarkt.

Het boek ziet er prachtig uit; hardcover met leeslint. Daar hou ik zo van. Moesten ze in elk boek doen. Vanwege een positieve recensie heb ik dit boek aangeschaft bij de toen al failliet gaande boekenclub.

Wat een tegenvaller. Maar misschien verwachtte ik er teveel van. Ik verwachtte boekbesprekingen met een bepaalde diepgang zo aan het einde van een mensenleven.
Niet dus. Amerikaanse oppervlakkigheid voert de boventoon.
Wat moet ik met een tussenzin als: “Toen ik een week later op de Frankfurter Buchmesse was belde mijn moeder op – vlak voordat ik gastheer was bij een etentje voor collega-uitgevers – om me te zeggen dat ze vrijwel zeker kanker had.”
Zulke dingen stuiten mij tegen de borst en maken dat ik al gegeten en gedronken heb.

Ergens aan het einde van het boek: “Ik denk vaak aan de dingen die ik van mam heb geleerd. Elke ochtend je bed opmaken, of je er nu zin in hebt of niet. Meteen bedankbriefjes schrijven. Je koffer uitpakken, zelfs als je ergens maar één nachtje blijft. Als je niet tien minuten te vroeg bent, ben je te laat.”

Pffffffft, ik hoop toch eigenlijk wel dat ik mijn kinderen meer nalaat dan dit soort flauwe kul en dat zij een andersoortige levenswijsheid van mij oppikken.

Doubt

Een film uit 2008 met in één van de hoofdrollen Philip Seymour Hoffman. Vorige week is hij overleden aan een overdosis, slechts zes en veertig jaar oud. Hij laat drie kinderen na.
Hij is helemaal niet zo’n aantrekkelijke Hollywood-man maar hij speelde zijn rollen vol overtuiging.
Ik ken hem van 'Magnolia' en van 'Mission Impossible deel III'.....tenminste.....toen zag ik hem bewust en leerde hem waarderen.
De regisseur was John Patrick Shanley. Hij gebruikte voor deze film zijn eigen gelijknamige toneelstuk.

Het verhaal speelt zich af in het jaar van mijn zesde verjaardag in the Bronx in een Katholieke school. Andere hoofdrollen zijn voor Meryl Streep, Amy Adams en Viola Davis.
Deze film lag ook al weer een tijdje te wachten vanwege het thema. Twijfel.
Wat moet je doen als je twijfelt, zo begint pastoor Flynn zijn eerste preek. Wanhoop kan mensen samenbinden zoals bij de moord op Kennedy, maar wanneer je alleen bent met geheimen zoals een ziekte, een erge zonde. Stel je eens voor: het isolement waarin je je bevindt. De zekerheid die je eens had maar intussen bent verloren, die twijfel kan ook een band geven, net zo sterk als zekerheid. Als je je verdwaald voelt ben je niet alleen.
Achteraf begrijp je dat deze preek voor de jonge zwarte misdienaar was die door de pastoor onder zijn hoede is genomen op deze ‘blanke’ school.

Zuster James (Amy Adams) komt iets vreemds op het spoor m.b.t. Donald Miller, de donkere misdienaar en de pastoor en deelt haar bevindingen met Zuster Aloysius (Meryl Streep), die hard, streng, achterdochtig maar rechtvaardig is al heeft ze ook een zacht randje. De band tussen die twee wordt sterker, daardoor wordt de vrolijke zr. James beïnvloed. Voor zr. Aloysius is het voor de hand liggend om de pastoor hiermee te confronteren en wanneer dat niet direct het gewenste effect heeft, regelt ze een gesprek met de moeder van Donald (Viola Davis). Dat wordt een zeer indringend gesprek met weer een apart thema. Maar zr Aloysius aast als een kat op een muis. Overtuigd van haar gelijk, ze twijfelt absoluut niet, zorgt ze ervoor dat de pastoor uit eigen beweging ontslag neemt en wordt overgeplaatst en ze ziet dit ontslag als een bekentenis. Maar klopt dat alles wel?

Indringend is ook de preek van de pastoor over roddel en achterklap. Het is als een opengesneden kussen waarvan de veren alle kanten uitvliegen en niet meer bij elkaar te rapen zijn. Je kunt het niet meer ongedaan maken.
Een leerzame film.


Psalm 15:
Een psalm van David.
HEERE, wie zal verblijven in Uw tent?
Wie zal wonen op Uw heilige berg?
Hij die oprecht wandelt en gerechtigheid beoefent,
die met zijn hart de waarheid spreekt.
Die met zijn tong niet lastert,
zijn vrienden geen kwaad doet
en geen smaad jegens zijn naaste op de lippen neemt.

11-02-14: ik lees net in de krant dat deze film op 28 februari wordt uitgezonden in een 'Philip Seymour Hoffman - weekend'.

Een intrigerende uitspraak van Blaise Pascal ( o.a. filosoof 1623 -1662; deel 2, eerste serie, 414)

"Het enige dat ons troost geeft in ons ongeluk is verstrooiing. En desalniettemin vormt juist die ons grootste ongeluk. Want het is vooral de verstrooiing die ons belet over onszelf na te denken en die ons ongemerkt te gronde richt. Zonder haar zouden we ons vervelen en deze verveling zou ons stimuleren naar een betrouwbaarder middel te zoeken om eraan te ontkomen, maar vermaken leiden ons af en maken dat onze dood zich aandient zonder dat we er erg in hebben."


Gelukkig heb ik redelijk op tijd in mijn leven ontdekt dat ik teveel tijd doorbracht met programma’s te bekijken die ik eigenlijk helemaal niet interessant vond; die mijn ene oog ingingen en het andere weer uit. Daar ben ik toen direct mee gestopt. Vanuit een ‘niet-welbevinden’ kun je prima zinnige dingen doen, ook al is af en toe een spelletje best leuk. ( 10 Mahjong bijvoorbeeld *grinnik*)

Hoe zou Pascal de hoeveelheid tv-kanalen en programma’s, sportmogelijkheden, computerspelletjes, flodderboeken en films die wij kennen beoordelen?

Nationaal religiedebat

Een debat naar aanleiding van het boek van Paas en Peels: ‘God bewijzen’ wat al bijna aan zijn derde druk bezig is.
Helaas kon ik het debat gisteravond niet live volgen, maar ach, zo s’ morgens met een bakkie koffie en een notitieblok plus de mogelijkheid van terugspoelen heeft ook zo zijn voordelen. Ook het meteen nazoeken van namen en kreten die ik niet kende zijn dan gemakkelijker.
Alles staat inmiddels online.

Ik heb het ook bewust beluisterd voordat ik kranten en meningen las. Ik maak graag mijn eigen afwegingen. Mijn algeheel gevoel is: wat jammer dat er, ondanks de ruim twee uur, zo weinig tijd is. Vroegah……nam men voor dit soort debatten volgens mij veel meer tijd vrij. Je zou hier een dag voor uit kunnen trekken.
Gelukkig bleef de sfeer over het algemeen goed met hier en daar een kwinkslag. Heel af en toe kreeg ik een gevoel dat er meer grimmigheid ontstond maar dat zette nooit door. Gelukkig! De teamleidster deed het best goed al was ze steeds maar bang haar publiek te verliezen. Nou dat ligt dan aan dat publiek. Mensen die regelmatig in kerken komen kunnen best langer naar een onderwerp luisteren, ze zijn daar veel meer in getraind. Die flauwekul van de stelregel dat mensen maar tien tot twintig minuten gefocust kunnen zijn geloof ik niet.

Er waren twee voorvragen:
• Is geloof in God redelijk
• Is massaal ongeloof funest voor de moraal in Nederland

Een korte impressie:
Paas legde uit dat fundamentele intuïties en wetenschappelijke hypotheses twee verschillende dingen zijn die vaak door elkaar worden gehaald . Geloof in een hogere macht is intuïtief en daarom redelijk. En hij stelde dat het verschil in goed en kwaad gemakkelijker te duiden is met een geloof in een God.

Boudry kwam daarna aan het woord en beschuldigede Paas en Peels van het vermengen van twee discussies; ze dansen een theïstische tango omdat zij in hun boek het bestaan van God vermengen met de effecten van het Godsgeloof. Dat zijn ook twee verschillende discussies.
Hij erkende dat, ook door Dawkins en Dennett, religie is aangeboren. Maar hij ontkende het bestaan van basisovertuigingen/fundamentele intuïties.

Philipse kwam met eigenlijk nog meer voorvragen: over welke God hebben we het en voor wie is het redelijk om te gloven? Gaat het om Epistemische redelijkheid (gaat het om de waarheid) of om instrumentele redelijkheid.
Gloof is volgens hem niet redelijk omdat het niet berust op betrouwbare kenbronnen. Het berust op openbaringen, stemmen of opvoeding.
Religieuze openbaringen zijn logisch onmogelijk, een oneindige God is niet waarneembaar en de overtuigingen zijn nergens op gebaseerd. Met een ‘oneindige lijn’ als voorbeeld werd dat enigszins duidelijk gemaakt.
Ik spreek bij Philipse over gloof en gloven omdat ik dat hem altijd zo hoor zeggen. Het heeft wel iets sjieks. *grinnik*

Peels reageerde daarop dat oneindigheid prima is waar te nemen alleen niet de complete oneindigheid. Zo is God prima te ervaren, maar daarmee ken je niet de ‘hele God’.
Hij viel over de ‘onzinnigheid van God’ door Philipse. Daar herkende ik mij ook in. God is onzin maar Philipse heeft er wel weer een boek van 400 pagina’s aan gewijd.
Datzelfde verwijt heb ik ook eens gelanceerd in discussie met atheïsten. Wanneer je niet gelooft, waarom maak je je dan druk? Ik begin toch ook geen gesprekken of zelfs een forum om over kabouters of elfjes te praten wanneer ik daar niet in geloof?
Gód blijft kennelijk toch snaren raken.
Hier kwam een voor mij nieuw begrip om de hoek kijken: equal weight view.
Uitgelegd als: wanneer twee personen met gelijke achtergrond en kennis aan hun eigen verschillende meningen vasthouden moet het oordeel worden opgeschort totdat er meer duidelijkheid is. Het is kennelijk een problematisch gezichtspunt maar daar weet ik nog te weinig vanaf.

In het onderlinge debat werd nader ingegaan op de vraag of massaal ongeloof nu echt funest zou zijn voor de moraal in Nederland. Volgens beide atheïstische heren natuurlijk niet wanneer je maar goede afspraken maakt.
Peels en ook ikzelf geloven daar niet in. Je hebt dan toch echt een autoriteit- en universialiteits probleem.
Philipse kwam weer met Paulus en zijn epileptisch aanvallen. Dat was dan weer jammer. Ach er zijn zinnige en onzinnige dingen gezegd.

Zijn we nu verder gekomen met dit debat? Niet echt geloof ik en toch vind ik het belangrijk dat er af toe zoiets plaats vind, ook om mezelf te toetsen. Hoe sta ik zelf in dit hele gebeuren. Welke argumenten zijn er ontwikkeld tégen religie. Is geloven echt zo onzinnig of valt het wel mee? En kan ik daar zelf in alle redelijkheid over praten. Ik blijf het onderwerp en de mannenbroeders met belangstelling volgen.