Genesis

Geschreven door Jonathan Sacks, maar wanneer precies weet ik niet. Dit eerste deel gaat over individuen en families, in tegenstelling tot Exodus wat over de geboorte van een volk gaat.
Dit boek bestaat ook weer uit twaalf parasjot.   Letterlijke betekenis: gedeelte. 

In een wekelijkse parasja  die ik toegestuurd krijg van het CIS (Centrum voor Israël studies) wordt de vraag gesteld waarom de Bijbel niet begint met Exodus.
Dat geldt toch als het begin van het Joodse volk en het begin van de Joodse kalender? 'Deze maand zal voor u het begin van de maanden zijn. Hij zal voor u de eerste zijn van de maanden van het jaar. ' (Ex. 12:2).

De grote geleerde Nachmanides (1194-1270) geeft op deze vraag het volgende antwoord: 'Het is noodzakelijk de Thora te beginnen met 'In den beginne schiep G'd den hemel en de aarde' (Gen. 1:1), want dit is de basis van het geloof (Hebr. 'Emoena'). Je zult eerst in G'd als Schepper van deze wereld moeten geloven, voor je Zijn geboden in acht kunt nemen. Het geloof in G'd gaat aan al het andere vooraf.'
Ook Sacks komt tot deze conclusie.

De Thora is een boek over hoe te leven.
Wat moet ik doen, hoe behoor ik te leven en wat voor type mens moet ik proberen te worden. Dus geen wetenschappelijk boek. Hij gaat dan ook voorbij aan de discussies over al dan niet letterlijk lezen. Belangrijker is dat uit de verhalen levenslessen te trekken zijn voor alle tijden en plaatsen. Hij maakt, net als in Exodus, rijkelijk gebruik van de Midrasjiem.
Sacks sluit aan bij de ‘rede over de menselijke waardigheid’ van Pico della Mirandola uit de vijftiende eeuw. De mens moet zichzelf scheppen.
Deze rede betekende een breuk met de christelijke leer dat de mens ongeneeslijk bedorven zou zijn en de Platoonse gedachte dat de mens aan onveranderlijke vormen gebonden zou zijn.

God heeft geen beeld dus waarnaar is de mens dan geschapen?  Wel: naar een vrijheid die niet is ingeperkt door natuurwetten – waar wel wat op af te dingen valt volgens mij - en met het vermogen tot spreken en scheppen. Tot verantwoordelijkheid en terughoudendheid.
Het karakter van het jodendom bestaat uit het idee dat sterfelijkheid te overwinnen is in het krijgen van kinderen om behalve onze genen ook onze ideeën en idealen te laten voortleven tot het einde der tijden. (p 38)
Ondertussen moeten we in het hier en nu verantwoord leven.  Het goede doen omdat het goed is. 

Wat viel mij verder op en wat wil ik onthouden:

In de eerste hoofdstukken wordt God Elohiem genoemd; de Kracht der Krachten terwijl het tetragammaton (of Yahweh), hier Hasjeem genoemd wijst naar een persoon, een Gij. De God die we ontmoeten in de openbaring. Eva noemt God bij de geboorte van Kain voor het eerst Hasjeem zonder Elohiem. De menselijke waarneming veranderde.

Noach was een Tsaddiek vóór de vloed. Daarna wordt hij niet meer zo genoemd. Waarom?
Noach was te gehoorzaam. Het was blinde gehoorzaamheid en hij had geen eigen initiatief.
Volgens vele (zondag)schooljuffen en meesters zou Noach terwijl hij de ark bouwde wel hebben geëvangeliseerd en de mensen hebben gewaarschuwd, maar daarover staat niets in de Bijbel. Noach redde alleen  zichzelf en zijn gezin. Geloof is meer dan gehoorzaamheid, het is ook de moed om te scheppen.
Noach wandelde met God maar tegen Abraham werd gezegd: wandel voor mijn aangezicht en wees onberispelijk.
Hoe het komt dat Noach wist van reine en onreine dieren terwijl dat pas op de Sinaï bekend werd, daar schrijft Sacks niets over. Niet belangrijk denk ik. Dat zijn van die Westerse spitsvondigheden die er helemaal niet toe doen.

De verhalen van Adam en Eva, Kain en Abel, Noach en de torenbouw van Babel tonen  resp. steeds een nieuwe stap in het volwassen worden van de mensheid.  Adam door het ontkennen van persoonlijke verantwoordelijkheid, daarna Kain door het ontkennen van de morele verantwoordelijkheid, Noach ontkende de collectieve verantwoordelijkheid en de torenbouwers de ontologische.

Abraham was de eerste aartsvader die zijn verantwoordelijkheid op alle vlakken nam.
Hij daagde God uit in een rechtvaardigheids kwestie. Later deden Mozes en Job dat ook.
Maar is het niet zo dat God eigenlijk de mens uitdaagt? Tot een weerwoord om beide kanten te horen?
Zo heb ik jaren geleden besloten – het was een wilsbesluit – om niet meer in een eeuwigdurende hel te geloven. Ik vond en vind het niet eerlijk dat tegenover pakweg 80 jaar leven hier op aarde, waarbij je overgeleverd bent aan genen en omstandigheden, mogelijk een eeuwigheid van narigheid te wachten staat. Hoe kan dat rechtvaardig zijn?
Nog weer later ontdekte ik dat ik zo niet meer over God wilde denken en schaamde ik me dat ik het ooit had gedaan.

De verschillen in de aartsvaders: Abraham, Izak en Jakob.
Abraham de vriendelijke, die zijn verantwoordelijkheid nam. Hij symboliseert de morgen; bij hem begint een nieuw religieus bewustzijn. Een zoektocht.
Izak de stille en weinig originele maar wel heel volhardend in het geloof, de moed hebbend om door te gaan en niet op te geven wanneer het tegen zit.  Hij symboliseert de middag; de dialoog wanneer hij in het veld loopt en mijmert.
Jacob is weer heel anders: een ‘lover’ en strijder. In de nacht krijgt hij een visioen. Hij stuit op God. Een onverwachte ontmoeting tussen de menselijke ziel en God.

Jakob was iemand die er vandoor ging met de zegen die bedoeld was voor een ander. Een zegen van rijkdom en macht. Die was voor Ezau bedoeld. Wanneer hij vlucht voor Ezau zegent Izak hem alsnog met de juiste zegen: die van kinderen en land. De verbondszegeningen.
Waarom wilde Jacob zo graag als Ezau zijn? Die een man van de natuur was?
Waarom willen wij vaak als een ander zijn? Het kost Jakob de rest van zijn leven om te ontdekken dat hij is zoals hij is en zo ook mag zijn. En het niet verwachten moet van macht en rijkdom. Zoals het joodse volk nu.
Toen pas kon hij zeggen: ik heb alles.

Het verhaal van Jozef, die toch niet de belangrijkste zoon was. Dat waren de zonen van de minder geliefde Lea: Levi en Juda.
Uit Levi komen de priesters voort en uit Juda de koningen en zal de Messias voortkomen. Ook geeft Juda zijn naam aan het volk, de zuidelijke stammen wel te verstaan. De Noordelijke stammen worden weggevoerd en assimileren in de wereldbevolking.
Juda maakt ook de grootste ontwikkeling door. Van een pragmaticus die zijn broer Jozef verkoopt tot de boeteling. Degenen die in staat zijn tot verandering en groei zijn in het jodendom groter dan degenen die altijd al deugdzaam leven. Ik moet meteen denken aan de gelijkenis van de verloren zoon.
Haten in de Bijbel is niet het haten wat wij doen maar het minder geliefd zijn. Ezau werd niet door God gehaat, maar minder geliefd.
Van Jozef vroeg ik mij altijd af waarom hij bij de apotheose uitroept: ‘Ik ben Jozef, leeft mijn vader nog?’
Dat had hij net gehoord van Juda. Waarom stelde hij dan die vraag? Helaas geeft Sacks daar geen antwoord op.
Er komen meer dingen aan de orde waarvan ik weet dat ze in het Nieuwe Testament weer worden aangehaald.
Dat Jozef bijvoorbeeld een type van Jezus is, is voor mij glashelder, maar daarover rept Sacks vanzelfsprekend niet.

Het belang van ‘tesjoeva’ bespreekt hij uitgebreid. Het opbiechten van zonde, het voornemen om het niet meer te doen, ook niet wanneer de gelegenheid daar is. De kracht om te vergeven wat juist degene verheft die vergeeft.
Dat vrede boven waarheid gaat. Dat vond ik ook wel een mooie. Want wat weten wij nu van waarheid? Er zijn de meest verschrikkelijke dingen gebeurt uit naam van de waarheid terwijl er maar Eén is die de Waarheid in pacht heeft en dat zijn wij niet.
Er staan teveel mooie dingen in.

Ik ga me op Leviticus verheugen.

Exodus

Niet door Mozes geschreven, maar deze keer door Jonathan Sacks, Brits Opperrabbijn, in 2010 (p 252) Ondertitel: boek van de bevrijding en de geboorte van een natie.
(of volk, vergadering, gemeenschap. P 16)
Ik weet niet in welke volgorde hij de vijf boeken van de Thora heeft becommentarieerd; in het Nederlands is dit het eerste boek. Er wordt een volk geboren en Sacks is duidelijk trotser op zijn Joodse wortels dan ik op mijn Nederlandse.
Sacks kende ik al van zijn boeken 'Een gebroken wereld heel maken' en 'Niet in Gods Naam'.

Een wijze man, die goed te volgen is wanneer je het één en ander afweet van de Bijbel en de Joodse religie. Helaas is hij vorige maand overleden. Bij nazoeken op het www ontdekte ik tot mijn geruststelling dat de vijf boeken in het Engels compleet zijn. 

Ooit wilde ik de Bijbel gaan lezen voor mezelf en dan meteen alle vragen opschrijven die bij me opborrelden. Het is er nooit op die manier van gekomen, maar nu, lezend in dit boek kom ik veel tegen waar ik zo mijn vragen bij had. Ik had als Jood geboren moeten worden. Dan kun je putten uit een lange traditie van zoeken naar antwoorden.
Dit boek bestaat uit elf parasja’s; elf schriftlezingen. Elke week één. Exodus werd in de winter gelezen.
Wat wil ik onthouden van dit boek? Dat valt niet mee want er staat zoveel interessants in.
Een bloemlezing:

Niet alleen het chiasme in Ex 6: 2-8, maar de hele Thora is in grote lijnen een chiasme:
A. Genesis,  de voorgeschiedenis van Israël
             B. Exodus, de reis naar de Sinai
                           C. Leviticus, het priesterschap, offers en heiligheid
             B. Numeri de reis vanaf de Sinaï
A. Deuteronomium , de toekomst van Israël.
Zonder de priesterdienst, beschreven in Leviticus, het hoogtepunt van een chiasme, zou er geen Joods geloof of Joodse ethiek zijn.

Maar ook in Exodus zelf is een chiasme te onderscheiden:
A. onrechtvaardige samenleving
            B. Bevrijding d.m.v. de tien plagen
                        C. Splijten van de Rietzee
            B. Vrijheid d.m.v. de tien geboden
A. rechtvaardige samenleving

De beelden van de rivaliteit tussen de broers in het eerste Bijbelboek waar ik me ook altijd over verbaasd heb: Kain en Abel, Izaäk en Ismael, Jakob en Ezau, Jozef en zijn broers en dan Mozes en Aaron.
Kain sloeg uit jaloezie zijn broer Abel dood; tussen Izaäk en Ismael was er ook jaloezie in het spel; maar kwam er, hoewel ze gescheiden werden, een verzoening tot stand want ze stonden samen bij het graf van hun vader Abraham.
Jakob en Ezau hebben ook zo hun verleden met jaloezie maar omhelzen elkaar later weer. Jozef verzoent zich ook weer met zijn jaloerse broers en gaat zelfs voor hen zorgen.
Mozes en Aaron trekken met elkaar op als één man om het volk te leiden. Zo wordt het beschreven in Exodus 6: 25 waar verkeerd is vertaald. Daar staat namelijk ‘Het was deze Aaron en Mozes….’ in het enkelvoud om hun eenheid te benadrukken.
In vers 26 hetzelfde maar dan in omgekeerde volgorde: ‘het was deze Mozes en Aaron’.  (In de Naardense vertaling staat het wel goed.)
Je zou kunnen spreken van een ‘evolutie’.
Juist omdat de oudere Aaron zijn jongere broer eerde en niet jaloers was maakte dat hem tot een geschikte hogepriester.

Het vreemde van de passieve en de actieve rol van het Joodse volk. Bij de Rietzee moesten ze het ‘gevecht’ met de Egyptenaren aan God overlaten (Ex 14: 13,14); vervolgens in de strijd met de Amelekieten moesten ze zélf vechten onder de opgestoken armen van Mozes. (Ex 17:9)
Het eerste paar stenen tafelen met de wet erop geschreven gooide Mozes kapot. Ik vond dat altijd wel gewaagd van hem; iets wat nota bene door Godzelf was beschreven! (Ex 31: 18)
Het tweede paar stenen tafelen moest Mozes zelf uithakken  (Ex 34:1) en toen hij daarmee afdaalde glansde zijn gezicht.
Sacks legt het uit als een opwekking vanuit de mens die meer bevrediging geeft en permanenter van aard is en die de mens definitiever verandert dan een opwekking alléén van Boven. ‘Niet wat God voor ons doet verandert ons maar wat wij voor God doen.’ (p. 27)
Dat vind ik dan weer te gewaagd.
Zelf zou ik het formuleren als: God geeft het voorbeeld en wij mensen doen het met Zijn hulp na.
Jezus doet ons vóór en wij volgen na.

Toen Mozes op de Berg was kreeg hij van God instructies over de bouw van de tabernakel. En later lees je diezelfde instructies nog een keer wanneer Mozes die doorgeeft aan de bouwers.
Er is een verschil: het sabbatsgebod staat bij God aan het einde van de instructies en bij Mozes aan het begin.  Waarom?
Vanuit God was de zevende dag de sabbat maar voor de mens die op de zesde  dag geschapen is was de sabbat de eerste dag.
Ik hou van die logica.
De sabbat, of in ons geval de zondag als tegengif voor de ‘homo economicus’.   De dag dat we niet denken aan geld maar aan waarden en een generale repetitie is voor de ideale samenleving die gaat komen. De ‘Olam Haba’.   

Waarom beslaat de schepping slechts vierendertig verzen en de bouw van de tabernakel wel vijfhonderd? Voor een almachtige en alwetende God is het niet moeilijk om een huis voor de mensheid  te bouwen, maar voor kleine, feilbare mensen is het wel moeilijk om voor God een huis te bouwen.
God vindt het interessanter wat wij scheppen dan wat Hijzelf heeft geschapen. Maar waarom staat dit verhaal in het boek Exodus en niet in Leviticus wat helemaal gewijd is aan de priesterdienst in de tabernakel?
Om een natie, een volk te bouwen  hadden ze een gezamenlijk doel nodig. Wat samen gedaan wordt geeft identiteit en verantwoordelijkheid.  Dat vormt een volk.

Heel lief van Sacks dat hij het boek begint met zes vrouwen. Zonder hen zou er geen groot man als Mozes zijn geweest.
Zijn moeder Jochebed, die haar kind verstopte. De vroedvrouwen Sifra en Pua die burgerlijk ongehoorzaam waren en de opdracht van de Farao naast zich neer legden om de jongetjes van de Israëlieten in de Nijl  te gooien. 
Zus Mirjam die haar broertje in de gaten hield en op het juiste moment haar rol speelde. 
Bitja, de dochter van de Farao (1 Kron 4: 18) die ook tegen haar vaders wensen inging door Mozes te adopteren en Zippora, de latere steun en toeverlaat van Mozes.  

De verschillen tussen priesters en profeten worden uitgebreid behandeld. Te veel om op te noemen. Een paar:
Het ambt van priester werd overgedragen van vader op zoon. De rol van profeet niet.
Priesters droegen speciale kleding, profeten niet.
De taken van een priester stonden vast, nl. onderwijzen en onderscheiden; een profeet had zijn eigen persoonlijkheid en bracht het ‘woord van de Heer’.

Een puntje van kritiek:
Het geniale van het jodendom was dat het inzag dat kennis het hoogste sociale goed is. (p 202)
Soms heb ik idee dat Sacks kennis verwart met wijsheid. Misschien is dat voor hem hetzelfde. Voor mij zijn dat echter twee heel verschillende dingen.
Door het eerste systeem ter wereld van een algemene leerplicht te creëren legden zij de basis voor een nationale identiteit gebaseerd op geletterdheid, studie en geestelijk leven. (p 204)
Gebaseerd op Jesaja 54:13: Al je kinderen worden onderwezen door de Heer, rust en vrede zal hun ten deel vallen.

Al je kinderen, dus ook meisjes……wanneer is dat dan ontspoord? 
De eerste vrouwelijke rabbijn in de geschiedenis was pas in 1935.
En in het rijtje Nobelprijswinnaars dat toch door veel mensen met een joodse achtergrond wordt bevolkt lees ik welgeteld één joodse vrouwennaam: Ada Yonath.
Ik herinner me de film 'Yentl' en korter geleden 'Unorthodox', daaruit kwam niet echt naar voren dat de vrouwen zo gelijkwaardig werden behandeld.

Maar verder een aanrader. En Genesis heb ik ook al klaar liggen. Ik verheug me erop.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

Lichaam en Geest van Christus

Geschreven door < Prof.Dr. A. van de Beek (1946) in 2011. Ondertitel: De theologie van de kerk en de Heilige Geest. Het is deel vier van de serie: ‘Spreken over God’.
Ik zag dat in mei 2020 er een verkorte uitgave komt van deze zesdelige serie.
De titels van de delen zijn: ‘Jezus Kurios’, ‘De kring om de Messias’, ‘God doet recht’, ‘Lichaam en Geest van Christus’ , ‘Lichtkring om het kruis’ en ‘Mijn Vader, uw Vader’.

Deze hoogleraar heb ik leren kennen via een briefwisseling in de Waarheidsvriend (2006) tussen hem en ds. Kieskamp. De onderwerpen waren: ‘God kan geen kwaad gedogen’ en ‘Schepping en zonde’.
Voor mij was het zo’n interessante discussie dat ik de postbode bijna stond op te wachten om het blad uit zijn handen te grissen.
Daar was iemand (van de Beek) die eerlijk durfde te zijn. Die vragen, die ook in mij leefden durfde te benoemen. Het was een openbaring.
In preken kreeg ik vaak antwoorden op vragen die ik helemaal niet stelde. En nu….ik heb de briefwisseling altijd bewaard.
Daarna heb ik verschillende boeken van hem gelezen; vóór mijn blogtijd en ze hebben mij ongetwijfeld beïnvloed. Zoals zovele ander boeken natuurlijk.
Wie of wat bepaalt eigenlijk wat je onthoudt? Mmmmm.....dat is een ander onderwerp.

Dit boek is, zoals alle goede preken, in drieën gedeeld:
1. ‘de kerk’,
2. ‘de kerk bij Christus bewaren’ en
3. ‘en in de Heilige Geest’.
Driekwart gaat over het lichaam en één kwart over de Heilige Geest, maar verder is het lastig samen te vatten; er zijn zoveel sub paragrafen. Dus daarom alleen wat mij aanspreekt.
De basis voor dit boek is de theologie van de eerste drie eeuwen over de kerk en over de Heilige Geest in gesprek met de theologen van nu.
Dat lichaam.
Zijn dat de Christenen of zijn de Christenen de bruid van Christus? Dat was iets wat steeds in mijn achterhoofd rondwaarde en waarvan ik mij had voorgenomen om dat eens uit te zoeken. Dat heeft van de Beek al gedaan: het wordt door elkaar gebruikt in de Bijbel. In Rom. 12: 4,5 en 1 Kor. 12: 12-31 bijvoorbeeld zijn de gelovigen het lichaam en in Op. 21: 2, 19 en 22: 17 de bruid.
Maar ik vind de verwijzingen naar het boek Openbaringen niet sterk. Het blijven natuurlijk beelden, zoals ook bijvoorbeeld ‘kudde’ maar ik hou het erop dat gelovigen Zijn lichaam zijn, (ook Ef 4) zoals van de Beek het verder doet.
In de vroege kerk werd de kerk als moeder gezien. ‘Niemand kan God als Vader hebben die niet de kerk als moeder heeft.’
Bij van de Beek valt het lichaam ook samen met de kerk.
Misschien ben ik te postmodernistisch maar dan vraag ik mij af of we God zo mogen beperken. Ik ken namelijk al vele gelovigen die zich hebben laten uitschrijven uit dit instituut.
Wanneer die trend zich voortzet blijft er geen lichaam meer over. En dat geloof ik niet.
Daarom geef ik de voorkeur aan het woord ‘Gemeente’ in plaats van ‘Kerk’. Dat valt in mijn geest minder samen met het instituut.
Wat natuurlijk wel verdrietig is, is dat het lichaam van Christus zo verdeeld is en steeds maar verder lijkt te scheuren.
De ecclesiologie (kerkleer) is inderdaad een verdrietig onderwerp .
Het woord ketterijen moet men niet te snel in de mond nemen. Ik denk ook dat ketterijen niet zo heel erg zijn, die houden de boel scherp mits zij geen verkeerde dingen over God zeggen. (p 215)

Door de kerk (het lichaam) zijn we met Christus (het hoofd) verbonden en dat rechtvaardigt de ecclesiologie als centrale punt in de theologie.
Vandaar ook dat het grootste gedeelte van het boek over het lichaam gaat. Dat zijn wijzelf en daar kunnen we nu eenmaal het meest over zeggen.
De ‘kerk’ streeft ook niet naar een andere maatschappij; zij is een alternatieve gemeenschap. (Verg. Hauerwas wat van de Beek ook doet)
De kerk draag het lijden van de wereld in zich mee en in die kerk woont de Geest. Door de doop ga je tot de kerk behoren.
Wanneer je het zo strak doordenkt klopt dat allemaal wel. Maar toch geeft het mij dat benauwend gevoel van beperktheid.
Het lichaam is heilig, in de zin van apart gezet en niet ‘moreel goed’ en is katholiek omdat ze wereldwijd is, de gehele leer omvat voor alle typen mensen, alle mogelijke zonden vergeeft en alle deugden en gaven bezit.
Denominaties die hun eigen regels stellen en zich niets aantrekken van de Katholieke (algemene) kerk verdienen het woord kerk niet.
Dan blijft er niet veel meer over. /sarcasm

De kerk bij Christus bewaren gebeurt door de ambten, de Bijbel en de symbolen.
Het gedeelte over de ambten vond ik erg taai en ben er snel doorheen gegaan. Voor mij als vrouw toch niet relevant. /sarcasm
De canon werd al weer interessanter. Maar welke? De Joodse TeNaCH, de Septuagint of de mix van het protestantisme? Tot Augustinus was de Hebreeuwse canon gangbaar en daarna voornamelijk de Septuagint.
Er is een mechanische en een organische inspiratie.
Mechanische; alles wat in de Bijbels staat klopt want het is het Woord van God. Fundamentalisme dus, met als mogelijke oorzaak een gevoel van veiligheid. Maar dan vertrouw je op iets in jezelf. Terwijl er dingen in de Bijbel staan die aantoonbaar niet kloppen.
Dat zullen best schrijffouten zijn maar toch. Zoals de leeftijd van Ahazia. Vergelijk 2 Kon. 8:26 en 2 Kron. 22:2.
Moslims en atheïsten weten die fouten meestal feilloos te vinden. *grinnik*
De organisch inspiratie spreekt mij ook meer aan: een dynamische lezing. De mensen door wie de Bijbel geschreven is waren heel verschillend en dat komt tot uiting in hun manier van schrijven. Het waren geen robotten. Ik vind het prettig om te bedenken dat hun eigenheid werd ingeschakeld.

Voor de symbolen moet je invullen: het Credo, ofwel de belijdenisgeschriften en dan met name die van Nicea. Om de één of andere reden heb ik daar ook altijd een voorkeur voor gehad, boven het Apostolicum. Naar mijn gevoel blijft het mysterie, wat God toch altijd blijft, hierin meer intact.
Van de Beek zelf past een eenvoudige hermeneutische regel toe: lezen in Christologisch perspectief. Jezus Kurios is het vertrekpunt (zo heet dan ook zijn eerste boek in deze reeks)
Zo opent de kerk de Schrift en zo gaat de Schrift open voor de kerk.
Dat geldt ook voor het OT. Dat ben ik met hem eens. Ik heb ooit eens naar overeenkomsten gezocht tussen Jozef en Jezus. Wanneer je dat soort dingen gaan opvallen dan kun je niet anders dan de hele Bijbel Christologisch lezen.
Maar ieder leest vanuit zijn/haar eigen perspectief en sociale achtergrond. De contextualiteit. Best belangrijk om je daarvan bewust te zijn.
Ooit las ik ‘The Many Faces of Jezus Christ’ van Volker Küster. Het was een eye-opener.

Het laatste deel gaat over de geest van Christus die de Heilige Geest is. De pneumatologie.
‘De wind blaast, waarheen hij wil, en gij hoort zijn geluid, maar weet niet, vanwaar hij komt of waar hij heengaat; zó is een ieder die uit de Geest geboren is.’ (Joh 3:8)
Gelovig worden is ongrijpbaar. Het komt van buiten jezelf. Dat is ook mijn ervaring. De menselijke ‘vrijheid’ sluit de onweerstaanbaarheid van het maken van bepaalde keuzes niet uit. (aanhalingstekens van mij)
De Heilige Geest is de eerste gave van een ander leven, een eeuwig leven. Dat begint met het kindschap, dan blijdschap, vrijheid, dankbaarheid en in waarheid.
Dat nieuwe leven krijgt de gestalte van het kruis en dan niet per definitie als lijden maar als dienstbaarheid. (p 467)
Ook de gaven van de geest komen aan bod. Het cessationisme (leer die stelt dat de gaven van de Geest alleen bij de eerste gemeenten voorkwam om het apostolische gezag te onderbouwen) vind van de Beek ook te strikt. Het beperkt het werk van de Geest.
Wanneer ze nu voorkomen hebben ze als doel om hen die ‘buiten’ staan te overtuigen en tot opbouw van de gemeente en altijd tot eer van God.

Dat van de Beek teruggrijpt op de vroege kerk, begrijp ik. Die mensen stonden het meest dichtbij de ooggetuigen of leerlingen van die ooggetuigen.
Toch begrijp ik niet goed waarom hij zo flirt met de Rooms Katholieke kerk. Zelf zou ik liever verbinding zoeken met de Joden. Zij kennen ‘hun Boek’ nu eenmaal het beste. Zeker de Messias belijdende Joden zouden ons veel kunnen leren omdat ze een beter overzicht hebben.
Wanneer ik aan de Rooms Katholieke kerk denk, komen alleen de misstanden maar naar boven. Niet alleen van de laatste tijd maar denk even aan de Borgia’s, het gekonkel, de hypocrisie en aan de problemen die Luther had zoals de aflaten. Volgens van de Beek allemaal passé. Maar de gemiddelde Rooms katholieke medemens kent de Bijbel nauwelijks.
Wanneer van de Beek dan neigt naar het teruggaan naar…… nou nee. Liever niet. Ook al zijn de kathedralen vele malen mooier dan onze protestantse kerken.
Dat het lichaam gedeeld is, is afschuwelijk en dat je het wilt ‘herstellen’ begrijp ik ook nog. Dat is misschien wel een heilig moeten of minstens streven. Maar dat hebben wij niet in onze hand. Dat kunnen we vol vertrouwen aan hoger Hand overlaten.
We worden in Christus bewaard door de Heilige Geest.
Kerk-zijn in de eenentwintigste eeuw is de gezamenlijke herdenking van zijn dood in de eucharistie.

Aansprekende puntjes:

1. ook volgens van de Beek is het Koninkrijk van God in Jezus zichtbaar geworden. ‘Wie nu nog gaat spreken over het komende Koninkrijk neemt de stervende Jezus niet serieus en neemt dus ook de opgestane en verheerlijkte Christus niet serieus.’ (p 129) Ja, hij is nogal recht voor zijn raap, maar dat vind ik dan ook het boeiende. Je hoeft niet te raden naar wat hij eventueel nog meer zou kunnen bedoelen. Het prikkelt tot nadenken wanneer je het niet met hem eens bent.
2. Er is verschil tussen profetisch en apocalyptisch. De profeten uit het OT spraken profetisch over bijvoorbeeld een stro etende leeuw .
Apocalyptisch is het daadwerkelijk tot een einde komen van de wereld en het eindoordeel van God.

Er valt natuurlijk veel meer te zeggen; iedere keer wanneer ik terugblader zijn er weer dingen die ik zou willen opschrijven.
Maar mijn samenvatting is alweer lang genoeg geworden.

Het graf van Jezus

In 2007 geschreven door Jacob Slavenburg (1943)
Van hem las ik al eerder ‘Valsheid in geschrifte’ en scande ik ‘man en vrouw, samen één’.
Met de nodige reserves las ik ook dit boek.

In 1980 is in Israël bij bouwwerkzaamheden bij Jeruzalem een graftombe ontdekt met 10 beenderenkistjes uit de eerste eeuw. Het ‘Talpiotgraf’.
De kistjes met beenderen werden overgedragen aan de religieuze autoriteiten om te worden herbegraven, nadat er natuurlijk uitgebreid foto’s van zijn genomen.
Het tiende kistje verdween echter en dook later op (2004) als het beenderenkistje van ‘Jacobus, zoon van Jozef, broer van Jezus. Dat herinner ik me nog wel.

Een Britse televisieploeg die in 1996 een documentaire wil de maken vonden echter dat de combinatie van namen op die kistjes wel erg toevallig waren nl:
Jezus, zoon van Jozef, Maria, Mariamme de lerares (Maria Magdalena), Jozef, Mattheus en Judas, zoon van Jezus.
Die combinatie is te bijzonder om te negeren ook al zijn het uit die tijd vaak voorkomende namen.
Volgens Slavenburg is het allemaal wel duidelijk: Jezus is gewoon de zoon van Jozef; is getrouwd met Maria Magdalena en had een zoon Judas.
Dat onderbouwt hij natuurlijk wel enigszins, maar zelfs voor mij met mijn huisvrouwenblik is dat allemaal niet zo vanzelfsprekend.

Hij pleit voor een noodzakelijke, onbevooroordeelde houding en dan verwacht je van hem ook zo’n houding maar die zie ik niet terugkomen.
Veel ontleent hij aan de Nag Hammadigeschriften, die in 1945 zijn gevonden.
Helaas voor hem heb ik die ook in huis en kan ik alles napluizen.
Wanneer hij bijvoorbeeld beweerd dat in het evangelie van Philippus staat dat Jezus Maria Magdalena vaak op de mond kuste dan klopt dat gewoon niet.
Er staat slechts dat Hij haar vaak kuste. (Ik heb een uitgave van 2004)
En wanneer hij aanneemt dat keizer Augustus wel iets anders te doen had dan zich bezig te houden met regionale affaires in een vreemd land aan de grenzen van zijn rijk dan vind ik dat niet van wetenschappelijkheid getuigen.
Of dat een verklaring te ver gezocht zou zijn. Dat zegt ook niets.
Wanneer het boek vordert gaat hij steeds meer uit van zijn eigen feiten die voor mij nog helemaal geen feiten zijn.
Voor hem is een feit dat Jezus met Maria Magdalena is getrouwd en dan vraagt hij zich af waarom Jezus aan het kruis niet aan Maria Magdalena heeft gevraagd om voor Zijn moeder te zorgen in plaats van Johannes. Tsja…
Zelfs op de Wiki pagina wordt de slag om de arm gehouden en schrijft men dat volgens Slavenburg het DNA onderzoek uitwees dat Jezus en Mariamme geen familie van elkaar waren. Dat ze toch bij elkaar in een graf lagen moet dan bewijzen dat ze getrouwd waren?
Verder zijn er geen verwijzingen naar dat onderzoek wat je toch eigenlijk wel zou verwachten bij zulke belangrijke zaken.
Zo zijn er nog wel meer dingen waar ik grote twijfels bij heb.
Maar stel dat het in de toekomst komt vast te staan – onderzoeken lopen nog steeds en blijven misschien wel lopen omdat er zoveel op het spel staat – dat de beenderen in een bepaald kistje van Jezus zouden zijn, wat zou dat dan betekenen voor de christelijke religie.
Volgens Paulus is dan alles tevergeefs.
1 Korinthe 15:14: 'En indien Christus niet opgewekt is, zo is dan onze prediking ijdel en ijdel is ook uw geloof.'

Het is Pasen geweest; ik geloof in de opstanding.
Want mét Pinchas Lapide en Shusako Endo vraag ik mij af hoe het anders mogelijk zou zijn geweest dat ongeletterde, bange discipelen zonder sterke overtuigingen zo plotseling veranderde in mensen die ergens voor stónden en zelfs zo vasthoudend werden dat ze de martelaarsdood ervoor over hadden.

Jakob - Jozef - Job………..e.a.

Een serie lezingen aan de Erasmusuniversiteit leveren flink wat eye-openers op met betrekking tot de verhalen in de Bijbel. En ik heb er nog maar twee gehad van de zes.
Het is de bedoeling van deze lezingen om te proberen lijnen te trekken door de Bijbel heen.
Dus in plaats van het zich focussen op één of een paar teksten zoals tijdens de zondagse kerkdienst, uitzoomen en kijken waar overeenkomsten/verschillen zitten.
De lezingen worden gegeven door dhr. Sijbolt Noorda, theoloog en onder het vele andere werk wat hij doet en gedaan heeft was hij ook voorzitter van de Begeleidingscommissie die de supervisie had over de totstandkoming van de Nieuwe Bijbel Vertaling in 2004.
Daar lezen we dan ook uit al grijpt hij regelmatig terug naar de Staten Vertaling.
Dat blijft kennelijk toch een bijzonder stuk ‘vakmanschap’.

Hele grote stukken uit de Bijbel ‘moeten’ we lezen en daarbij vallen je dan opeens weer allerlei dingen op.
Jozef bijvoorbeeld was 17 jaar toen zijn verhaal begon. (Gen 37: 2)
Huh? Een Godsgetal!
Eén van de Godsgetallen: 17 en 26 (en het zevende priemgetal)
Ik moest weer even zoeken waarom dat ook alweer was:
De getalswaarde van de naam JHWH is 26: 10 + 5 + 6 + 5.
De som van de cijfers is 17. (0 = niets)
Na de aartsvader Jakob was het spreken met God even over.
Je leest nergens van Jozef dat hij met God spreekt. Maar God was met hem. Ik denk dat het al aangeven wordt met die leeftijd.

Vorig jaar heb ik zelf al eens een flink aantal overeenkomsten tussen Jozef en Jezus
Nu leerde ik het overeenkomstige thema met Esther en Daniel.
Verhalen in een migratiesituatie waarbij de hoofdpersonen een hoge functie bereiken en daarmee heilzaam zijn voor hun volk.

Wat ik ook een eye-opener vond is het verhaal van Jozef met de vrouw van Potifar.
Een heel vreemd verhaal voor die tijd omdat een slaaf het eigendom was van zijn meester/ meesteres.
Slaven hadden hun meesters maar te gehoorzamen.
Jozef weigert echter om in te gaan op de avances van zijn meesteres.
Hij gebruikt dan de woorden(HSV):
‘Zie, mijn heer neemt, met mij naast zich, geen kennis meer van wat er in dit huis gebeurt, en alles wat hij heeft, heeft hij in mijn hand gegeven. Niemand heeft meer aanzien in dit huis dan ik; en hij heeft mij niets onthouden dan alleen u, omdat u zijn vrouw bent.
Hoe zou ik dan dit grote kwaad kunnen doen en zondigen tegen God?’
Het cursieve doet sterk denken aan het paradijsverhaal waarin Adam en Eva niets onthouden wordt dan alleen het eten van die ene boom. Jozef weigert om in de zonde te vallen en zet daarmee die fout weer recht.
Zelf weer verder denkend: wanneer Jozef inderdaad het beeld neerzet door op deze manier de fout van Adam en Eva recht te zetten is de overeenkomst met Jezus ook weer gemakkelijk gemaakt.

Die Bijbel wordt steeds fascinerender. Van geen enkele cultuur is er zoveel aan verhalen overgebleven maar dat komt ook omdat de verhalen niet zomaar verhalen zijn maar composities.
Om ze, in eerste instantie mondeling, te kunnen overleveren moesten ze zo gecomponeerd worden dat mensen ze konden onthouden zoals nu bijvoorbeeld een begaafd pianist uit zijn hoofd het derde pianoconcert van Rachmaninov foutloos kan laten horen.
Er zijn de repeterende verhalen van hongersnoden; van Abraham die Sara als zijn zus voorstelt in Egypte. Later doet Izaäk hetzelfde met Rebecca.
Repeterende kinderloosheid. Repeterende rivaliteit tussen broers.
Ook al verschillen de culturen en economieën; de menselijke trekken van afgunst, jaloezie, controle willen hebben en houden enz. zijn altijd en overal hetzelfde.
Dat ook maakt die Bijbel zo actueel en waardevol.



Disclaimer:
Mijn schrijfsels zijn niet een exacte weergave van wat dhr. Noorda allemaal vertelt; ik denk graag zelf na en associeer er lustig op los.

Jozef - Jezus

Naar aanleiding een aantal preken over Jozef door onze dominee loop ik daar weer over te mijmeren. Als kind kon ik mij over dit verhaal verbazen. Het had overeenkomsten met Assepoester. Eerst heel erg geplaagd maar dan komt het zo goed met haar dat die akelige zusjes het nakijken hebben.
Zo ging het ook met Jozef en die nare broertjes.
Wat ouder verbaasde ik me nog meer. Waarom staat dit verhaal in de Bijbel? Hoe gecompliceerd allemaal. Heeft God die hongersnood niet kunnen voorkomen? Dan waren de gevolgen ook niet zo gecompliceerd geweest.
Wat een omwegen om een volk in het land Kanaän te laten wonen; als machtig Bestuurder kon je dat toch veel eenvoudiger aanpakken?
Totdat de diepere betekenissen zich aandienen.
Dan raak je helemaal niet meer uitgedacht.

Tussen Jozef en Jezus zijn zoveel overeenkomsten te vinden dat ik maar eens geprobeerd heb om ze op een rijtje te zetten.
Jozef was de eerste zoon van Rachel, Jezus van Maria
De betekenissen van de namen:
Jozef: JHWH heeft toegevoegd
Jezus/Jozua: JHWH is Redder/ Verlosser
moeder Rachel: ooilam
moeder Maria: bitter, weerspannig

De man van Maria is Jozef en zíjn vader heet volgens Mattheus ook Jakob ( Matt 1: 16; dat verschilt van Lukas)
Jozef was een zoon van een herder (Gen 37: 2);
Jezus was een zoon van een bouwvakker, maar eigenlijk van de Grote Herder en werd Herder (Joh 10: 14-16)
Jozef was geliefd door zijn vader en droeg een speciale kleurige mantel (Gen 37: 3)
Jezus was geliefd door de Vader, (Matt 3: 17) droeg een speciale mantel (Joh 19: 23) die veranderde in een kleurige/ purperen mantel. (Joh 19: 2)
Jozef werd door zijn vader erop uit gestuurd naar zijn broers: ‘Ik zoek mijn broers’ (Gen 37: 16).
Jezus werd door Zijn Vader gezonden (Joh 5:30) om te zoeken wat verloren was. (Lukas 19: 10, Matt 15:24)
Jozef werd miskend door zijn broers. (Gen 37: 19,20)
Jezus werd miskend door zijn broers. (Joh 1:11 e.a.)
Jozef werd verkocht voor 20 zilverlingen = 2x 10. (Gen 37: 28) door Juda
Jezus werd verkocht voor 30 zilverlingen = 3x 10* (Matt 26: 15) door Judas
Jozef begon zijn roeping op 30-jarige leeftijd en trok hel Egypte door. (Gen 41:46)
Jezus begon zijn roeping op 30-jarige leeftijd en trok heel Israël door.
Jozef werd vals beschuldigd. (Gen 40: 15)
Jezus werd vals beschuldigd. (Lukas 23: 1-4)
Jozef werd veroordeeld met twee anderen, Bakker en Schenker (brood en wijn). De één schuldig, de ander werd vrijgesproken. (Gen 40)
Jezus werd veroordeeld met twee anderen. De één schuldig, de ander werd 'vrijgesproken' (Lukas 23: 40-43)
Jozef werd onderkoning (Gen 41: 46) nadat hij in het derde jaar van zijn gevangenschap werd opgemerkt door de Farao. (Gen 41: 1)
Jezus werd verhoogd nadat Hij op de derde dag is opgestaan. (Ef 4: 10)
Jozef kon als onderkoning de toenmalige wereld voorzien van graan/ brood; in leven houden. (Gen 41: 57)
Jezus kan als Koning de hele wereld in ‘leven’ houden met het brood des levens. (Joh 6: 35)
Jozef vergeeft zijn broers. (Gen 45: 5)
Jezus vergeeft zijn broers. (Lukas 23: 34)

Vervolgens toekomstgericht:
Jozef ontving zijn broers. Ze zien Hem maar herkennen Hem niet totdat hij zich specifiek bekendmaakt. Daar zijn trouwens geen Egyptenaren/ heidenen bij. Die worden weggestuurd.
De Joden zien Jezus maar herkennen Hem niet. Wellicht duurt dat totdat Hij zich specifiek aan hen bekendmaakt. (Zach 12: 10, Openb 1: 7)

Waar ik over blijf puzzelen is de opmerking van Jozef wanneer hij zich bekend maakt aan zijn broers: ‘leeft mijn vader nog?’
Dat wist hij toch al uit de verhalen? Waarom dan toch de vraag stellen?


*2x 10 en 3x 10: twee is het getal van de vereniging (joden + heidenen?) en tien van een volle maat. Drie is het getal van de overtreffende trap (hoogste, grootste, uiterste) en die volle maat. Maar dit is een beetje speculeren.

Dit zijn de namen

Geschreven in oktober 2012 door Tommy Wieringa. Ik las de twaalfde druk van mei 2013.
Dit boek werd bekroond met de Libris Literatuurprijs 2013. Dit is mijn eerste boek van hem.
‘Uit de vlakte duikt een groep verwilderde vluchtelingen op. Ze veroorzaken angst en onrust in de stad’. Zo begint de samenvatting op de achterflap. Maar dan ben je al op driekwart van het boek! De hoofdpersoon, commissaris van politie, Pontus Beg (Pontius P: gerechtsdienaar?) ontrafelt de geschiedenis helemaal niet. Dat doet de schrijver.
De titel ‘Dit zijn de namen’ is naar mijn idee een verwijzing naar Exodus/Uittocht. Maar de meeste vluchtelingen hebben geen naam. Ze worden aangeduid als ‘de Afrikaan’, ‘de vrouw’, ‘de man uit Asjchabad’. Ik denk dat het verwijst naar een universeler verband. De naamloze vluchtelingen die hun heil proberen te zoeken in een ‘beloofd land’ wat niet bestaat.
"Ze kwamen met ontelbaren……"

Twee verhaallijnen, de vluchtelingen en de ontwikkeling van Pontus lopen naast elkaar tot ze elkaar kruisen en gezamenlijk verder gaan.
Zoals dat vaak gaat met boeken waar je een hoog gespannen verwachting van hebt: het viel wat tegen.
Het weinige wat ik wel boeiend vond was de poging om de oorsprong van een religie te beschrijven: het bijgelovig betekenis geven aan samenvallende gebeurtenissen.
Maar het blijft voor mij een armzalige poging.
Het verband wat Wieringa via Pontus probeert te leggen tussen de botten van Jozef en het hoofd van de Afrikaan bevreemde mij. Ik probeer het wel te begrijpen maar het klopt gewoon niet.
Noch de joodse religie is op zo’n manier begonnen, noch een andere van de openbaringsgodsdiensten. Religies die beginnen op een manier die Wieringa beschrijft worden vroeg of laat doorgeprikt.

---------------- De botten van Jozef geven naar mijn mening iets heel anders aan: omdat men in de ‘oude wereld’ dacht dat de identiteit in de beenderen zat sjouwde men met Jozefs beenderen om zo zijn identiteit te bewaren onder zijn eigen volk. Jozef is een type van Jezus. Zoals later de beenderen (identiteit) van Jezus aan het kruis niet werden gebroken maar ‘heelhuids’ werden bewaard voor de opstanding en de gang naar het beloofde land/ hemelvaart.--------------------*

Het vinden van een nieuwe identiteit door Pontus die zijn Joodse wortels ontdekt, vond ik wel mooi. Het geeft hoop omdat hij nu tot een exclusief volk behoort. Hij studeert hard op de Joodse teksten: ‘Christen kon je worden, moslim net zo, joods niet. Nooit helemaal. En voor het overige deel lieten ze je verdomd hard werken. Net zo lang tot je vroom of geleerd was, en dan hielden ze dat begeerde laatste beetje voor zichzelf. Daarin stak het onrecht, maar hij baadde in het warme licht van uitverkorenheid.’
Uitverkorenheid leidt tot jaloezie bij anderen, zo zat ik te bedenken. Is dat de basis van het antisemitisme? Dan zegt het meer over de antisemiet dan over de Semiet.

Het gaat niet over verlossing zoals de achterflap beweerd, het gaat over hoop. Het is hoop waarmee de vluchtelingen op pad gaan. Hoop op een ander land en een beter leven. Dat houdt hen overeind. Hoop geeft de baby van de enige vrouwelijke overlevende; hoop ontvangt Pontus van de laatste rabbijn uit het stadje en geeft Pontus weer door aan de jongen die het overleeft door hem naar het wél bestaande beloofde land Israël te sturen.
In het ‘voorjaar’.
Het jaargetijde van de hoop.
Wat is een mens zonder hoop.

Wieringa kan (filosofisch) schrijven.
“Gevoelens waren voor gelukkige mensen”
en “dat hij ergens bij hoorde, dat was de ontroering” en
“Er is geen haast” zei de rabbijn. “Het enige goede antwoord is het antwoord op het goede moment. Het komt vanzelf.”
Mooi is de gedachte van Confucius die ook ergens ter sprake komt:
“Confucius, zei Diniz, zou als hij het voor het zeggen zou hebben in een land, als eerste het taalgebruik verbeteren. Want als het taalgebruik niet juist is, dan is wat wordt gezegd niet dat wat bedoeld wordt. En als wat gezegd wordt niet is wat men bedoelt, komen er geen werken tot stand. Komen de werken niet tot stand, dan gedijen de kunst en de moraal niet. Gedijen deze niet dan is er geen juiste rechtsspraak. Als er geen juiste rechtsspraak is, dan weet de natie niet wat te doen. Daarom moet men geen willekeur dulden in het woordgebruik. Dat is waarop alles aankomt.”


* 01-09
Ik ben nog even op zoek geweest naar de bron hiervan maar die kan ik niet meer vinden.
Zelf geloof ik hierin omdat het zoveel dingen verklaart. Tot er natuurlijk een beter argument komt voor het gedoe met beenderen.

Goede woensdag?

Omdat we zeven weken lang in de lijdenstijd zitten hierover een blog. Waarom het zeven weken zijn tegen 4 weken advent is voor mij nog steeds een groot raadsel. Het zal wel met de Rooms Katholieke traditie te maken hebben, maar dan begrijp ik niet waarom we in de Protestante traditie daaraan meedoen. Of is het zo ‘aangenaam’ om over narigheid te (s)preken (dat doen mensen graag en veel) terwijl buiten de natuur uit zijn voegen barst? In mijn geest druist het allemaal ontzettend tegen elkaar in.
Jaap Zijlstra heeft daar ooit een gedicht over geschreven. 'Eerst moet het Pasen zijn geweest' is de laatste regel.
Met Goede Vrijdag gedenken we de sterfdag van Jezus en met Pasen vieren we de opstanding.
Maar klopt dit alles wel met de feiten? In de tijd dat ik alles nogal letterlijk las vond ik dat een heel vraagstuk. Hoe zit het met die 3 dagen en 3 nachten (a) dat Jezus begraven was wanneer je alles strikt letterlijk opvat. De gangbare argumenten voldoen niet zoals bijvoorbeeld: elk dagdeel telt voor een hele dag. Dan kom je nog een nacht tekort.
Wat nu volgt is een samenvatting van allerlei fora-discussies m.b.t. dit onderwerp. Het uitgangspunt was dat iemand ( een Messias belijdende jood en laten we hem Sem noemen) ontdekte dat in de jaren 23-34 geen enkele 15e Nisan op vrijdag viel. Wel op een donderdag; nl. in het jaar 30.
Het lastige bij het overdenken van deze materie is dat de joodse dagen s ’avonds beginnen en doorlopen tot de volgende avond. (b)
Pasen komt van Pesach/Pascha. Het feest van de herdenking van de uittocht uit Egypte. Het feest begint in de avond met het eten van het Pesach-lam dat overdag op de veertiende is geslacht en de ongezuurde broden. ( de 14e van de eerste maand Aviev/Nisan. (c))
De 15e Nisan was als een sabbat. (d) Op die dag werd er niet gewerkt. Net zoals vroeger bij ons de eerste kerstdag ook als een zondag werd beschouwd en midden in een week kon vallen, was/is de 15e Nisan een sabbat die midden in een week kon vallen.
Als je gelooft dat Jezus 72 uur in het graf is geweest, dan moeten we dus eerst weten wanneer hij werd begraven. Dit staat in Lukas 23: 53
Ditzelfde staat in Markus 15:42-46. (e)
Volgens de wetten die door de Joden in acht werden genomen moesten alle dode lichamen vóór het begin van een sabbat of feestdag begraven zijn. Daarom werd Jezus nog vóór zonsondergang op dezelfde dag dat Hij stierf, begraven. Hij stierf kort na 3 uur 's middags. Als pesach-lam op de tijd van het middagoffer. Prachtige symboliek.
De begrafenis van Christus' lichaam was in de late namiddag. Het was tussen drie uur 's middags en zonsondergang, zoals Bijbelteksten aangeven.
Vervolgens:
Johannes 19: 30: Wanneer Jezus dan de azijn genomen heeft zegt hij: het is voleindigd! Hij neigt het hoofd en geeft de geest. 31 Nu is het voorbereidingsdag; opdat de lichamen niet op de sabbath aan het kruis blijven – want die sabbathdag is een grote – vragen dan de Judeeërs Pilatus dat ze hun de benen breken en zij er kunnen worden afgehaald.
Die grote Sabbath was de 15e Nisan.
Dus op de 14 het begin (begint op dinsdagavond) van de voorbereidingsdag waarop het lam wordt geslacht tussen twee avonden, (= woensdag overdag); op de 15e een grote Sabbath (begint op woensdagavond met het eten van het lam). Jezus stierf op het Pascha, de dag voorafgaand aan deze grote sabbat. Het komt vaak voor dat hij op donderdag valt en wordt dan, ook tegenwoordig, op die dag gevierd. En de Hebreeuwse kalender toont aan, dat in het jaar dat Jezus werd gekruisigd, de 14e Nisan, de Paschadag, de dag waarop Jezus werd gekruisigd, een woensdag was.

Sem: ”Want Als we nu eerst eens naar de mogelijke data voor de 15e Aviv/Nisan kijken, zullen we wel zien wat er aan "goede vrijdagen" overblijft. Van de 15e van de 1e maand af moeten we immers rekenen. 15 Nisan data van het jaar 26 tot 35,
22 gangbare jaartelling: zondag; 23 gjt: donderdag; 24 gjt: donderdag; 25 gjt: dinsdag; 26 gjt: Sjabbath;
27 gjt: donderdag; 28 gjt: dinsdag; 29 gjt: zondag; 30 gjt: donderdag; 31 gjt: dinsdag; 32 gjt: dinsdag;
33 gjt: Sjabbes; 34 gjt: dinsdag.
Conclusie: geen van de data voor de 15e van de 1e maand (Aviv/Nisan), van het jaar 23 t/m 34 valt op vrijdag.
Aangezien alleen aan donderdag als meest plausibele dag gedacht kan worden en we de kruisiging van Hem niet eerder dan 30 kunnen plaatsen en algemeen bekend is dat Hij niet in het jaar 0 o.i.d., maar voor de aanvang g.j.t. is geboren, blijft alleen het jaar dertig over.
Een andere aanwijzing:
Tot tenminste in het jaar 29 van de gangbare jaartelling was in Judea de mogelijkheid misdaden te berechten, die de doodstraf tot gevolg konden hebben volgens de wet van Mosjeh (Mozes) in geval de overtreder schuldig werd bevonden. We zien ten voorbeeld hiervan, dat steniging in Joh. 8 nog mogelijk was, welke geschiedenis plaatsvond ergens tussen Soekoth (Joh.7:2) en Chanoeka (Joh.10:22).
De jurisdictie van het Sanhedrien in halszaken werd hen in het jaar 30 afgenomen door de Romeinen (Jeroesjalmi Sanhedrien 1:1; 7:1; Bavli Sanhedrien 41a; Bavli Avodah Zarah 8a (f)) en verhuisde het Sanhedrien naar de marktplaats, weg van de kamer der gehouwen stenen (alwaar voor het HASJEM recht werd gesproken naar het gebod). Dat is hetzelfde jaar waarin Jesjoea werd veroordeeld door Pilatus. Voor die tijd was berechting in halszaken nog mogelijk, maar in en na dat bewuste jaar 30, tot het opnieuw instaleren van het Herodiaanse koningschap niet meer. We vinden dat en passant terug in Joh.18:31:
"Pilatus dan zei tot en: Neemt u Hem, en oordeelt Hem naar uw wet. De Joden dan zeiden tot hem: Het is ons niet geoorloofd iemand te doden"
Daarom gingen ze naar Pilatus. Voorheen konden zijzelf nog halszaken berechten, maar de Romeinen hadden in 30 die macht naar zich toegetrokken. Dit zien we dus spontaan (toevallig?) terug in de beschrijvingen van strafzaak incidenten in het Johannes Evangelie!
Het waren de Romeinen, in die tijd die de macht hadden een veroordeling en een vonnis uit te spreken (Luk.18:32,33; Joh.18:31), uit te voeren en dit dan ook hebben gedaan onder Pontius Pilatus. (Tacitus, Anales, XV, 44:2, een buiten Schriftelijk getuigenis van de hofkronikeur in Rome).” (g)

Een lastige tekst die al dit gepuzzel zou kunnen weerspreken staat in Johannes 18:28:
Ze brengen Jezus dan van Kajafas naar het rechthuis; het is vroeg in de morgen. Zelf gaan zij het rechthuis niet binnen, om geen onreinheid op te lopen voor het eten van het paasmaal. (Pesach= paaslam- maal)
Later, in Joh 19: 14 staat iets dergelijks.
Jezus en zijn discipelen hadden de avond ervoor al het pascha gevierd/ Pesach maal gegeten. (Luk 22:11) En dat is vreemd.
Op zondagochtend gingen de vrouwen naar het graf en vonden het leeg. Het is theoretisch mogelijk dat Jezus kort na de Sabbat , dus op zaterdagavond = eerste dag der week is opgestaan.
Natuurlijk staat niet vast dat dit allemaal waar is, maar het is in ieder geval een betere en kloppendere uitleg dan ik tot nu toe heb gehoord.




a. Markus 8:31 En hij vangt aan hen te onderrichten dat de mensenzoon veel moet lijden, verworpen moet worden door de oudsten, de overpriesters en de Schriftgeleerden en ter dood gebracht zal worden en na drie dagen opstaan;
Markus 9:31 Want hij was bezig zijn leerlingen onderricht te geven en heeft tot hen gezegd: de mensenzoon wordt overgeleverd in handen van mensen, en ze zullen hem doden, en eenmaal gedood zal hij na drie dagen opstaan!
Mattheus 27:62 Maar de volgende dag, dat is die na de voorbereiding (!), verzamelen zich de overpriesters en de Farizeeërs bij Pilatus, en zeggen: heer, 63 wij hebben ons herinnerd dat die dwaalgeest toen hij nog leefde gezegd heeft: na drie dagen word ik opgewekt!-

b. Bijv. Genesis 1:5 : Toen was het avond geweest, en het was morgen geweest, de eerste dag.

c. Exodus 12:1 t/m 11 en Lev 23: 5 In de eerste maand, op den veertienden der maand, tussen twee avonden is des HEEREN pascha. 6 En op den vijftienden dag der derzelver maand is het feest van de ongezuurde [broden] des HEEREN; zeven dagen zult gij ongezuurde [broden] eten.

d. Numeri 28: 16 In de maand van het begin, op de veertiende dag na nieuwe maan is het paasoffer voor de ENE! 17 Op de vijftiende dag na deze nieuwe maan is er feest: zeven dagen lang zal er matses worden gegeten 18 Op de dag van het begin is er een oproep tot heiliging: welk slavendienstwerk ook, ge zult het niet doen.

e. Lukas 23: 53 Hij (Jozef van Arimathea) haalt het (lichaam) omlaag en wikkelt het in linnen en legt het in een rotsgraf waar nog nooit iemand heeft gelegen. 54 Het is een dag van voorbereiding en sabbathslicht is begonnen te schijnen. Markus 15:42 het wordt al laat, en daar het de Voorbereiding is, dat is de vóórsabbath, 43 komt Jozef die van Arimathea is enz..

f. Verwijst naar de Talmoed; het op 1 na belangrijkste Joodse geschrift dat Rabbijnse discussies bevat als reactie op de joodse wetten en moraal.

g. The Annals of Tacitus/Book 15#44

Jezus wel/niet Messias

Het Judaïsme erkent Jezus van Nazareth niet als Messias is mij geleerd. Maar nog nooit is mij uitgelegd waarom dat het geval is. Ja, ze hebben een bedekking….maar de profetieën spreken toch een duidelijke taal? Waarom zijn Joden dan zo dom om dat niet te zien. Zo dom is dat volk doorgaans niet. In de loop van de jaren heb ik heel veel verzameld van verschillende (joodse) fora en het wereldwijde web, alleen ben ik soms vergeten de bron er bij te zetten. Het judaïsme is in principe niet missionair, vragen stellen is prima, dan krijg je antwoord maar echt in discussie gaan wordt steeds lastiger. Joodse fora zijn er ook steeds minder. De ‘spam’ van ijverige christenen die hen hun ‘bedekking’ willen wegnemen is daar, zo denk ik, debet aan. FAQ- online wat vroeger Messias belijdend was is nu orthodox (ja, dat kan ook) en daar staan wel veel interessante artikelen op. In mijn ‘kras’ bijbel vond ik een briefje met de volgende passages uit de Thora, die volgens het Judaïsme betrouwbaar zijn met betrekking tot de komst van de Messias en het eind der tijden.
Jesaja 2,11, 42 en 59:20
Jeremia 23, 30, 33, 48:47, 49:39
Ezechiël 38:16
Hosea 3:4, 5
Micha 4
Zefanja 3:9
Zacharia 14:9
Daniel 10:14*

Waaraan zal de Messias worden herkent:
Het allerbelangrijkste in het Judaïsme is dat de Messias wordt herkent aan de vervulling van de profetieën. Zo zal hij een eind maken aan oorlog en lijden (Ezechiël 38:16);
hij zal de joden terug laten keren naar Israël en zal Hij Jeruzalem herbouwen (zie Jesaja 11:11-12; Jeremia 23:8; 30:3; Hosea 3:4-5);
hij zal een regering in Israël vestigen dat zowel voor Joden als niet-joden het centrum zal zijn. (zie Jesaja 2:2-4; 11:10; 42:1);
hij zal de Tempel herbouwen (Jeremia 33:18 ); hij zal het religieuze rechtssysteem in eer herstellen (Jeremia 33:15).
Zolang er niemand is die dit allemaal vervult, wordt er gewacht op de Messias.
Maar waarom is Jezus volgens hen niet de beloofde Messias: behalve dat Hij de profetieën niet heeft vervuld zal volgens 2 Sam 7: 12-16 (en 1 Kron. 17) het zaad van David voor eeuwig op de troon zitten. De lijn moet dan via Salomo verlopen en deze mist in het geslachtsregister van Lukas. Daar wordt Nathan als zoon van David genoemd. (2e zoon van Bathseba en deze 2e koning van Israël!!) Dat het de stamboom van Maria zou zijn is niet echt aan te tonen en is irrelevant. Num. 1: 18. De stamboom uit Mattheus correspondeert niet met 1 Kron. 3, de basisstamboom van David. Bovendien wordt in Mattheus koning Jechonia genoemd die in Jer. 22:24-30 wordt vervloekt door Jeremia en wordt uitgesloten van rechtmatige afstamming. Daardoor wordt de geslachtslijn onderbroken.
Dat Jezus de adoptiefzoon van Jozef zou zijn is alleen van belang bij het verdelen van een eventuele erfenis maar hij heeft dan verder geen rechten. De stamboom blijft verlopen via de biologische vader.
Dat er iemand voor de zonden van een ander zou kunnen sterven druist tegen de Tenach (OT) in: Ex 32: 31-33, Num. 35: 33, Deut. 24:16, 2 Kon 14: 6,
Een lam, waarmee Jezus vaak vergeleken wordt, kon allen maar doorgaan voor een spijsoffer of brandoffer en niet voor een zondoffer. Voor zondoffers werden geiten, bokken of stieren gebruikt. Gen 22: 7-8, Num. 28: 30, 29: 5, 11, 16, Lev 16: 15, Ez 43: 21, Ez 46: 13,
(Uitzondering vond ik in Lev 5: 6 en 14: 12,13 waar een lam voor een schuldoffer mag dienen o.a bij een melaatse/ onreine maar over het algemeen klopt de tegenwerping wel.)
Volgens de Tenach moest het Paaslam worden opgegeten en de resten worden verbrand. Ex 12: 6-10.
De Tenach verbiedt mensenoffers: Lev 18: 21, Deut. 18: 10, Jer. 7: 31, Ez. 23: 37-39. Dit laatste argument is voor mij juist een belangrijk argument tegen de gedachte dat Jezus ‘slechts’ een goed mens was. Juist omdat Hij ook God was, kon Hij het verlossingswerk volbrengen. Was Jezus niet óók God geweest dan had God de Vader het niet kunnen accepteren.
Dan Jes. 53. In het bovenstaande lijstje komt dit hoofdstuk niet voor terwijl het voor christenen toch een hoofdstuk bij uitstek is.
Met de knecht uit Jes. 53 wordt Israël bedoeld. Dat blijkt uit de meervoudsvormen waar wij een enkelvoud hebben vertaald bijvoorbeeld vs. 8: “Hij is uit den angst en uit het gericht weggenomen; en wie zal Zijn leeftijd uitspreken? Want hij is afgesneden uit het land der levenden; om (vanwege!) de overtreding Mijns volks is de plage op hen(!) (niet "hem") geweest."
De knecht is een pluriform meervoud en geen individu. En staat bovendien allemaal in de verleden tijd. Pffft, misschien moet ik toch maar eens Hebreeuws gaan leren.
Maar…enkele prominente rabbijnen zoals Rambam (Maimonides 1135-1204) en Ramban (Nachmanides 1194-1270) vonden Jes. 53 ook wel degelijk slaan op de komende Messias.
Waarom lezen de joden dan niet op een andere, geestelijkere manier? (zie ander blog) Dus niet peshat maar remez of derash (midrasj)bijvoorbeeld. Dat gaat niet, alleen de simpele, letterlijke manier van lezen geldt als bewijstekst waar je dan natuurlijk wel andere gedachten op kunt loslaten maar de basis is dat de teksten letterlijk en grammaticaal eerst allemaal moeten kloppen voordat je dat kunt doen.

Conclusie: om nu te zeggen dat de joden gewoon ‘blind’ zijn of een bedekking hebben vind ik te simpel gedacht. Ze hebben wel degelijk vanuit hun tradities goede argumenten voor hun opvattingen.

*Link gevonden:
Link 1

en deze is ook boeiend maar erg ‘anti’
Link 2

Alverzoening

Gedurende de tijd dat ik op allerlei fora ronddoolde en ten strijde trok tegen verschillende windmolens van leer kwam dit onderwerp regelmatig ter sprake. Heftige discussies werden soms gevoerd.
Tijdens deze discussies ging ik me steeds vaker afvragen waarom er zulke felle reacties kwamen op dit onderwerp. Waarom wil men niet dat alle mensen in de hemel komen? Heeft dat te maken met ons rechtvaardigheidsgevoel, maar kun je daar dan op vertrouwen? Of zegt het meer over de niet- vergevingsgezindheid van de persoon in kwestie dan over deze theorie?

Aan mij werd persoonlijk eens in een andere discussie de vraag gesteld of Hitler in de hemel zou komen als hij op het laatste moment in zijn leven berouw had getoond tegenover God en om vergeving zou hebben gevraagd. Ik heb geantwoord dat Hitler dan inderdaad in de hemel zou zijn. Zo geloof ik dat Gods genade en liefde veel groter en omvattender zijn dan de mijne.
In Alverzoening geloof ik niet.
Daarvoor staan teveel teksten in de Bijbel die het tegendeel aangeven. Het belangrijkste argument van de Alverzoeners is het woord aion. Aion heeft betrekking op een beperkte tijd zo beweert men. Maar ik geloof niet dat het vroeger zo was. In Jes 57: 15 wordt het woord aion ook gebruikt. (Septuagint: Griekse vertaling van het oude testament die tussen 250 en 100 BC is gemaakt.)
In die tekst gaat het over de woonplaats van God. Aangezien God ook buiten onze tijd en ruimte woont, woont Hij in de tijdloosheid/eeuwigheid en daar komt geen einde aan.
Wat er gebeurt na de laatste aion dat, wanneer je consequent bent, ook een eind heeft, heeft ook nog geen alverzoener mij kunnen uitleggen.
Dat gepraat over aionen op die manier impliceert in mijn ogen en tot nu toe een logische onmogelijkheid.
Verder is het argument van Darby ook wel bekend:

“De etymologie van het woord aion, zoals die zo vroeg als bij Aristoteles gegeven wordt, en door hem, is aien on; altijd bestaand. Het is aldus veelvuldig gebruikt door Homerus over de dood van zijn helden en op andere wijzen. Veel later zou het gaan betekenen: een bepaalde era, of staat van zijn. Maar wanneer gebruikt op zichzelf in zijn eigen betekenis had het overduidelijk de betekenis van eindeloosheid (eternity). Het wordt aldus gebruikt door Philo in een passage die geen twijfel overlaat: en aioni de oute pareleluthen ouden oute mellei alla monon uphesteke. "In eternity, nothing is either past or to come but only subsists"
Sommige Alverzoeners spreken nog over een louterend vuur in het hiernamaals, waarna alles toch nog goed komt maar dat is ook ongeloofwaardig.
Zou dat louterende vuur/vagevuur van het hiernamaals dan meer kracht hebben dan de Heilige Geest in het hiernumaals om mensen tot inkeer te brengen?
Dat lijkt mij bijna Godslasterlijk.

In een eeuwig brandende hel zoals verwoord wordt in het Akhmim-fragment uit de Apocalyps van Petrus ( te vinden via earlychristianwritings.com ) en bijvoorbeeld verbeeld wordt in het inferno van Dante Alighieri (gebaseerd op Vergilius’ Aeneid hfdst 6 ) en de schilderijen van Jeroen Bosch geloof ik echter ook niet. Dat zijn menselijke fantasieën.
Filosofisch denk ik dat het beneden Gods waardigheid is om tegenover pakweg 80 jaar zonden een eeuwigheid van straf te zetten. Waarmee ik natuurlijk niet de zonde wil bagatelliseren.


Wat ik persoonlijk plausibeler vind: In het oude oosten dacht men dat de identiteit van de mens ook in de beenderen zat. (W. Stauder studie 079) Wordt alles verbrand dan is ook de identiteit weg.
De beenderen zijn dus belangrijk.
Dan begrijp ik dat de beenderen van Jozef mee terug moesten naar Kanaän. (Ex 13:19) Daar kunnen ook weer diepere betekenissen achter zitten: Jozefs (als beeld van Jezus?) identiteit bleef onder zijn eigen volk. Van Saul en zijn zoons werden na het verbranden van de lichamen de beenderen alsnog zorgvuldig begraven (1 Sam 31:11-13; 2 Sam 21,12,13,14)
Hier werd het vuur op tijd geblust, zodat de botten niet werden verbrand. Bij Jezus werden aan het kruis de beenderen niet gebroken. Zijn identiteit bleef intact.

Verder denkend: in Jes 66: 24 wordt een oordeel uitgesproken over de mannen die afvallig zijn geworden. Het vuur zal niet (op tijd) geblust worden. De worm die het lichaam eet en normaal stopt bij de beenderen zal dooreten. Oftewel: de identiteit gaat verloren.
Jezus spreekt hier ook over in Mark 9: 44, 46 en 48. Van daaruit geloof ik eerder in een vernietigingstheorie, (annihilatietheorie) en niet in een eeuwige pijniging, die meer Griekse wortels lijkt te hebben.
Doden gaan in het Griekse denken naar de Hades, de onderwereld. Het laagste gedeelte is Tartarus* waar pijniging plaatsvindt.
Ergens zitten dan, gescheiden door een rivier ook nog de Elysische velden waar het gelukzalig vertoeven is. (De Champs ‘d Elysee in Parijs krijgt nu vanzelf meer betekenis )
Dit is het hellenistische wereldbeeld van o.a. Homerus ong. 800 BC. en Vergilius 70 BC.

* in 2 Petrus 2 :4 wordt het ook genoemd. Hellenistische beïnvloeding?
In de HSV is het weg vertaald.