Een aantal boeken inéén; de eerste drie geschreven in 1990-1995 en de laatste twee in 2006 en 2011.
1. Laat maar
2. Slecht nieuws
3. Wat heet hoop
4. Moedermelk
5. Eindelijk
Ik slurpte een complete digitale versie uit 2015 naar binnen naar aanleiding van het eerste deel van de miniserie op TV bij de VPRO, waarin Benedict Cumberbatch de hoofdrol speelt.
En hij is daar uitermate geschikt voor.
Het boek is enigszins autobiografisch voor wat betreft de grote lijnen, zo begreep ik van het wereldwijdeweb.
Patrick is enige zoon van een koppel uit de Engelse High Society. Ja, het gaat wéér over een hoog opgeleide witte man. Wat de vrouwen doen in het boek behalve geld uitgeven en goede doelen nastreven wordt niet echt duidelijk. Patrick wordt advocaat om zoveel boeven uit de gevangenis te houden.
Dit zat ik mij te realiseren na een artikel in ‘de Verdieping’ van Trouw van vandaag, vrijdag 20 juli.
Enfin: in het boek wordt vooral die High Society op de sarcastische korrel genomen.
David, Patricks vader is ‘omhoog getrouwd’ met Eleanor, een Amerikaanse met een smak geld. Een esoterische tante. Ze hebben een huis in Londen en een huis in Zuid Frankrijk waar zich ook een gedeelte afspeelt.
‘Het was Eleanor nooit helemaal duidelijk geworden waarom Engelsen meenden zich erop te kunnen laten voorstaan dat ze vele generaties op één en dezelfde plek geen steek hadden uitgevoerd, maar het was zonneklaar dat David zich geheel in deze opvatting kon vinden.’
Eleanor is meer van de zingeving en goede doelen en was van plan om met hun vermogen een tehuis voor alcoholisten op te zetten. ‘In zekere zin waren ze daarin geslaagd.’
Ik hou van dit type zwartgallige humor en het boek staat er vol mee.
Het is een slecht huwelijk, want David is een sadistische man, een voorstander van een harde opvoeding en dat heeft zijn weerslag op de gevoelige Patrick.
Wanneer hij met zijn vader, gecremeerd, onder zijn arm loopt realiseert hij zich ‘dat dit de eerste keer was dat hij langer dan tien minuten met zijn vader alleen was zonder te zijn misbruikt, geslagen of uitgescholden’.
Hij krijgt depressie op depressie, raakt aan de drank en de drugs en dat blijft een gevecht tot bijna de laatste bladzijde.
Dan, bij de crematie van zijn moeder komt hij, als ruim veertig jarige tot het inzicht dat hij ongetroost door het leven moet gaan en lijkt dat te accepteren.
Hij heeft dan een huwelijk achter de rug en heeft twee zoontjes, Robert en Thomas die hij zo graag anders wil opvoeden dan hij zelf opgevoed is. Maar het is zo moeilijk om niet in de tegenovergestelde richting te ontsporen.
Patrick komt op een moment ook tot het inzicht dat hij zich ‘tevreden moet stellen met de gedachte dat het nog erger moest zijn geweest om zijn vader zelf te zijn, dan om iemand te zijn die zijn vader had gepoogd kapot te maken.’
Het boek, de boeken, zijn geschreven vanuit verschillende perspectieven met de nodige flashbacks. Eén gedeelte is geschreven vanuit het perspectief van de pasgeboren Robert en dat vond ik wel heel boeiend.
We gaan er vanuit dat baby's niet zo kunnen denken maar stel dat...
Er komen veel verschillende mensen in voor maar omdat ik het in één ruk heb uitgelezen was dat geen probleem.
Er staan ook weer veel markeringen in mijn e-book en het is lastig een keus te maken.
Een paar:
‘Ik moet zeggen dat ik niet begrijp waarom mensen altijd zo gefixeerd zijn op geluk, dat ze altijd weer ontglipt, terwijl er zoveel andere prikkelende ervaringen voorhanden zijn, zoals woede, jaloezie, verachting en noem maar op’.
Wanneer Patrick bij zijn overleden moeder Eleanor zit:
‘De afwezigheid van leven in het vertrouwde lichaam, de stijve en gestileerde gelaatstrekken van het gezicht dat hij al kende nog voordat hij zijn eigen gezicht had leren kennen, het maakte alles anders.’
Deze vond ik ook scherp:
‘Het idee van een leven na de dood, bedacht om mensen gerust te stellen die niet konden leven met het absolute van de dood, was nauwelijks geloofwaardiger dan het idee dat het absolute van de dood was bedacht om mensen gerust te stellen die niet konden leven met de nachtmerrie van zich eindeloos herhaalde ervaringen.’
Een inzicht waar menigeen nog wat van kan leren:
‘Terwijl het mededogen zich verspreidde, zag hij zichzelf op gelijke voet met zijn vermeende kwelgeesten, zag hij zijn ouders, die de oorzaak leken van zijn lijden, als ongelukkige kinderen met ouders die de oorzaak leken van hun lijden: niemand droeg schuld en iedereen verdiende hulp, en degen die de meeste schuld leken te dragen, hadden het hardst hulp nodig.’
Een paar puntjes van kritiek: wat claustrofobische agorafobie is gaat mijn pet te boven; het spreekt zich zelf tegen.
En de gedachtegangen en taal die Thomas als driejarige gebruikt komt nogal ongeloofwaardig over.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten