Just because I'm quiet........... doesn't mean I don't have a lot to say

maandag 1 mei 2017

De geniale vriendin


Een boek van Elena Ferrante uit 2011 en ik las een digitale vertaling uit 2013.
Er is alleen een Engelse wikipagina met wat meer informatie. Haar echte identiteit is nogal omgeven door mist. Er zijn wel vermoedens dat Anita Raja (Joods/Duitse moeder, Napolitaanse vader) de schrijfster is omdat ze als vertaalster duur onroerend goed koopt. Zij is getrouwd met de schrijver Domenico Starnone. Ook de naam van Marcella Marmo wordt genoemd omdat zij zo exact iets over Pisa weet te vertellen in één van de boeken. Maar wie weet is het wel een mannelijke schrijver. Vaag, vaag en geeft veel stof tot speculeren.
Neemt allemaal niet weg dat het een prachtig boek is.

Het speelt zich af in de jaren vijftig van de vorige eeuw in een achterstandswijk van Napels.
Voorin het boek staat een lijst met personages en dat is wel handig want het duurt even voordat je ze allemaal een beetje kunt duiden.
Daardoor duurde het ook lang voor ik echt in het verhaal zat.


Het verhaal begint met Rino, de zoon van Raffaella Cerullo (Lina/Lila). Hij is zijn moeder kwijt en belt naar Elena, haar vriendin, of zij weet waar ze zou kunnen zijn.
Dan gaat de schrijfster met een grote flash back haar verhaal vertellen.
Dat verhaal, het eerste boek, eindigt bij het huwelijk van Lila op zestienjarige leeftijd met Stefano Cerullo.
Dan volgen er nog drie boeken die ik ook wil lezen al was het alleen al voor de Napolitaanse sfeer.

Elena en Lila, twee meisjes die hun vriendschap beginnen met het uittesten van elkaar. Lila is de gangmaker maar Elena volgt. Lila gooit de mooie pop van Elena in een souterrain maar Elena gooit het ‘scharminkeltje’ van Lila erachteraan. Zo wordt Elena een waardige vriendin voor de geniale Lila.
Lila die zich op school verveelt omdat ze alles snel doorheeft en daarna kattenkwaad uithaalt.
Elena die net zo slim is maar er meer moeite voor moet doen. Het komt haar niet aanwaaien maar ze heeft een competitief karakter.
Elena mag doorleren, Lila niet. Het kost teveel. Dat is een grote teleurstelling.
Lila probeert nog een tijdje aan zelfstudie te doen maar geeft zich langzaamaan over aan de tradities van de temperamentvolle, Napolitaans masculiene cultuur met hun hechte familiebanden.
Ze moet te hard vechten voor haar idealen (schoenen ontwerpen) en raakt uitgeput. Zij krijgt dan een onverschillige houding van ‘u vraagt, ik draai’.
Tegenwoordig noemen we dat een ‘Bore-out’.

Elena weigert ook om het voorbeeld van haar moeder en de andere vrouwen uit de wijk te volgen maar krijgt meer mogelijkheden. Ze mag doorleren en krijgt hulp van een docente op school.
Toch blijft ze zich ongemakkelijk voelen ten opzichte van Lila die slimmer en mooier is en met wie ze zo graag zou willen ruilen.
Dat is ook zo wonderlijk vrouwen/meiden eigen, want Lila noemt op een gegeven moment Elena haar geniale vriendin.
Lila trouwt op haar zestiende met een hardwerkende zakenman die echter alleen geïnteresseerd lijkt te zijn in haar creatieve capaciteiten die wel eens veel geld zouden kunnen opleveren.

Mooi tijdsbeeld uit het Napels van de vijftiger/zestiger jaren wanneer het nog niet vanzelfsprekend is dat meisjes doorleren; dat de televisie een nieuw fenomeen is en vakantie ook niet voor iedereen weggelegd is. Heel veel van die dingen zijn voor mij herkenbaar.

Dan is nog de vraag: is het een autobiografisch boek?
Is de Elena uit het boek die goed kan leren en schrijven dezelfde als Elena Ferrante?


Geen opmerkingen:

Een reactie posten