Oorspronkelijke titel: 'Disgrace'
Voor mij is hij een onbekende ook al heeft hij in 2003 de Nobelprijs voor de literatuur gekregen.
Ik vond dit wel een bijzonder boek. Er zit heel veel in wat niet wordt uitgesproken. Het gaat over verhoudingen: tussen man en vrouw, blank en zwart, vader en dochter, mens en dier.
Omdat Coetzee voor mij een onbekende was en nog steeds een beetje is, zat ik mij af te vragen wat voor type man hij is. Moet/kan ik hem vereenzelvigen met de hoofdpersoon of juist helemaal niet.
De hoofdpersoon, David Lurie, 52 jaar, is namelijk een ontzettende irritante egotrippende vrouwenversierder die zich het centrum van de kosmos waant.
Hij is een Zuid-Afrikaanse hoogleraar romantische literatuur en fan van de dichters William Wordsworth en Lord Byron.
David is twee keer gescheiden en heeft een dochter, Lucy, die op het platteland haar leven probeert vorm te geven.
Hij denkt altijd dat hij onweerstaanbaar is en negeert signalen die duiden op het tegendeel. ‘Vrouwen mogen hun schoonheid niet voor zichzelf houden’,‘lesbiennes zijn verloren voor de mannen’ enz.
Gaap.
Helaas voor hem is zijn dochter een Lesbienne.
David vergaloppeert zich met de studente Melanie en wordt gedwongen ontslag te nemen van de universiteit. Hij ontvlucht Kaapstad en gaat een tijdje bij zijn dochter wonen die een boerderij met hondenkennel runt.
Hoe kijkt een dochter tegen zo’n vader aan? David probeert zich tegenover haar te rechtvaardigen door te pleiten voor zijn natuurlijk instincten. Moet hij zijn eigen aard soms gaan haten?
Het aloude argument maar hij vind weinig weerklank bij haar.
Op een dag worden ze door drie mannen overvallen en dat heeft gevolgen voor hun, toch al moeizame verhouding. Heeft Petrus, de buurman ermee te maken? Hij loochent erop los zoals een echte Petrus betaamt.
David wil met alle geweld dat er recht geschieden zal maar Lucy begrijpt op haar manier de onderlinge verhoudingen van het platteland beter en wil niet eens aangifte doen. Ze vernedert en onderwerpt zich, geknakt door de gruwelijke gebeurtenissen.
Dan is er nog de dichter Byron die op de achtergrond zijn rol speelt. David wil een boek over hem schrijven, maar bedenkt zich: het wordt een opera waarin hij Teresa Guiccioli, de minnares van Byron de hoofdrol laat spelen met slechts in de verte een aanwezige Byron.
Steeds zat ik mij af te vragen wat dat toch was met die Byron. Staat hij model voor David?
Hij was ook een vrouwenversierder.
De opera komt echter niet van de grond.
Hij komt er achter dat leven loslaten is: Teresa loslaten zoals hij Melanie, Lucy en zijn hond moet loslaten.
Een zin die mijn feministische nekharen recht overeind kreeg:
‘Laat ik deze dag niet vergeten, houdt hij (David) zichzelf voor als hij naast haar ligt en ze tot rust gekomen zijn. Na het smakelijke jonge vlees van Melanie Isaacs, ben ik hier aangeland. Hier zal ik aan moeten wennen, aan dit en zelfs nog minder dan dit.’
Dan heeft hij het notabene over een medemens die voor hem niet aantrekkelijk is maar die hij wel enigszins leert waarderen om hetgeen ze voor dieren doet.
Is dit een ‘slip of the pen’ of schrijversraffinement?
Aangezien hij Nobelprijswinnaar is ga ik uit van het laatste.
Ik wil meer van hem lezen.
Het verhaal raakte, irriteerde en ontroerde me.
Er is in 2008 een film van dit boek gemaakt met John Malkovich in de hoofdrol. Ik heb hem nooit gezien en ik voel er geen enkele behoefte toe ook al ben ik fan van Malkovich.
Ik vond nog een foto van Lord Byron. Vorig jaar gemaakt bij villa Borghese in Rome.
But I have lived, and have not lived in vain:
My mind may lose its force, my blood its fire,
And my frame perish even in conquering pain;
But there is that within me which shall tire
Torture and Time, and breathe when I expire;
Geen opmerkingen:
Een reactie posten