‘Wie zou erin kunnen slagen om een bekrompen, eigenwijs menselijk wezen te doordringen van de vreugde en het verdriet van anderen, hem dimensies en misleidingen te laten begrijpen die hij zelf nooit heeft ervaren?
Propaganda, dwang, wetenschappelijk bewijs – ze zijn allemaal zinloos. Maar gelukkig bestaat hiervoor toch een middel in onze wereld! Dat middel is kunst. Dat middel is literatuur.
Die kunnen een wonder teweegbrengen: ze kunnen die kwalijke eigenaardigheid van de mens overwinnen om alleen van persoonlijke ervaring te leren, terwijl de ervaring van anderen hem tevergeefs voorbijgaat. Van mens tot mens, terwijl hij zijn korte tijd op aarde voltooit, brengt kunst het gehele gewicht van een onbekende, levenslange ervaring met al haar lasten, haar kleuren, haar levenssap; ze herschept een ongekende ervaring in levenden lijve en laat ons die bezitten als was zij de onze.’


Uit de rede die Solzjenitsyn (1918 - 2008) had geschreven toen hem de Nobelprijs voor de literatuur was toegekend.
Een boekenkast schoonmaken is leuk maar ook een oude externe schijf navlooien is leuk tijdverdrijf.
Daarop vond ik het bovenstaande.
Omdat ik deze tijd even zeer intensief ben betrokken bij het realiseren van beeldende kunst in onze kerken sprak mij dit extra aan. Solzjenitsyn spitst het logischerwijs toe op de literatuur, maar ik weet dat ook ander vormen van kunst onverwachte middelen kunnen zijn om tot een mensenhart door te dringen.