De ondertitel is nu: van Robespierre tot Napoleon. Dat betekent grotendeels de neergang van de revolutie. Wat mij opviel was de totale chaos waarin de revolutie belandde.
Iedereen raakte het oneens met iedereen; er ontstonden allerlei subgroepen die elkaar weer bevochten. Bij de sansculotten moest ik denken aan onze boeren. Ze willen meeregeren maar weten ze iets van het algemeen belang en van politieke spelletjes? De conpiracy theorieën waren niet van de lucht en maakte iedereen verdacht. En verdachten......belanden onder de guillotine.
Zo gingen Danton en Desmoulins met zijn vrouw omdat ze het niet langer eens waren met de terreurwetten van Robespierre. Het zal je vriend maar wezen die zijn handtekening zet onder jouw doodvonnis. Ik denk dat de beste man in deze tijd een stickertje zou krijgen; iets van hoog functionerend autisme of zo. Hij acteerde natuurlijk niet alleen. Saint Just hielp een handje om allerlei politieke verantwoordelijkheden om te zetten in strafbare misdaden met het beruchte gevolg. Alle zaken en activiteiten kun je positief of negatief benaderen. Net hoe je pet staat.
Ook vrouwen ontkwamen niet aan het flitsende mes, alleen al vanwege hun intellect wat bedreigend scheen te zijn: Olympe de Gouge, Madame Roland en Lucile Desmoulins en natuurlijk Marie Antoinette zijn de meest bekende.
Robespierre was geen ongelovige maar wanneer religieuze redenen ingeroepen worden om andere meningen te verbieden heeft dat niets met God te maken maar met eigenbelang. Zo streed hij ook voor godsdienstvrijheid maar dan wel in de vorm die hij dicteerde. Het ontaarde langzamerhand in een totalitair regime.
Nadat hij ten val was gebracht werd het Directoire in het leven geroepen; een bestuur van vijf mannen waarvan er elk jaar een werd 'vervangen'.
Intussen was in het zuiden van Frankrijk een jonge generaal bezig met zijn carrière. Zijn overwinning in Toulon (1793) op de royalisten, herinnerd door Barras zou het keerpunt worden van de geschiedenis. Zijn naam: Napoleon Bonaparte. Op 23 december 1799 eindigde de Franse Revolutie. 'Citoyens, la révolution est fixee aux principes qui l'ont commencée. Elle est finie.'
De opnieuw bedachte kalender begon in 1792 maar werd in 1805 definitief weer afgeschaft.
Jammer dat Op de Beeck nergens iets schrijft over Josephine de Beauharnais. Ze wordt w el genoemd maar krijgt verder geen aandacht terwijl in het Louvre toch een gigantisch werk van Jacques- Louis David hangt van het spektakel.
Ook Jean Baptiste Bernadotte wordt wel genoemd. Dat gaf herkenning want ik heb ooit het boek van Annemarie Selinko gelezen: 'Desiree'. Desiree Clary was de eerste verloofde van Napoleon en is later met deze Bernadotte getrouwd en koningin geworden van Zweden en Noorwegen.
Ergens schrijft Op de Beeck bij monde van François Robert dat de revolutie heeft gezorgd voor een democratisering van justitie. Hoe dat kan met behulp van de guillotine is voor mij wel raadselachtig.
Robert heeft een respectabele leeftijd bereikt na Bonapartist te zijn geworden. Politiek gezien geen hoogvlieger en na in zaken te zijn gegaan, ook geen echte zakenman. In 1826 stierf hij, inmiddels gescheiden, in zijn winkel. Zijn portret hangt in Versailles, naast dat van Danton dus hij heeft wel iets betekend.
