The Theory of Everything

Een film uit 2014 van de regisseur James Marsh , met in de hoofdrollen Felicity Jones en Eddie Redmayne als het echtpaar Jane en Stephen Hawking.

De film is gebaseerd op het boek van Jane Hawking: ‘Travelling to Infinity: My life with Stephen’.
Dat verklaart ook waarom het voornamelijk gaat over hun huwelijk, de aftakeling van Stephen en de problemen die dat met zich meebrengt en niet over zijn wetenschappelijke successen.
Hoe de verhouding tussen Jane en Stephen steeds verder onder druk komt te staan is mooi in beeld gebracht. Het verbaasde mij toch al dat Jane het zolang heeft volgehouden. Want zij kregen ook nog eens drie kinderen.
En daar was voortdurend het verschil van inzicht: Jane gelovig en Stephen niet-gelovig.
Eddie Redmayne heeft voor zijn rol een Oscar in de wacht gesleept wat ik zeer verdiend vind.

Geboren in 1942 wordt begin 1963 bij Stephen Amyotrofe Laterale Sclerose vastgesteld oftewel ALS.
Hij is dan 21 jaar.

Een ziekte waarbij de spieren het langzamerhand allemaal gaan laten afweten maar waarbij de hersenen intact blijven en gewoon blijven functioneren. (voortplantingsorganen trouwens ook!)
Nu is hij inmiddels 75 en leeft er nog steeds mee, omringd door allerlei hulpmiddelen en zorg.
De gemiddelde tijd tussen diagnose en sterven is drie tot vijf jaar, zo heb ik geleerd en waarom Hawking nog steeds leeft is mij een raadsel. Hij moet een andere variant hebben.
Het ontstaan van deze mensonterende rotziekte is nog steeds hypothetisch voor zover ik weet.
Dat het mensonterend is: behalve dat ik er verschillende heb verpleegd worden we er op dit moment mee geconfronteerd in onze vriendenkring.

Tijdens het kijken zat ik mij steeds af te vragen wat hij er zelf van heeft gevonden. Van deze film. Hij leeft tenslotte en ik denk dat maar weinig mensen de eer ten deel is gevallen dat er tijdens het leven al zo’n hommage is gebracht. Google is je vriend dus….
Ik kan er echter niets over vinden.
In de film komt de vraag naar voren of wij op een dag terug zouden kunnen reizen in de tijd. Inmiddels heeft hij dat zelf weerlegd – als ik mij goed herinner – in het programma ‘Genius’.

Het begrip tijd heeft hem altijd wel beziggehouden en houdt hem nog wel bezig denk ik.
Heel sterk vond ik daarom het einde van de film waarin we alles in versneld tempo terug in de tijd zien gaan. Op die manier denkend is hij ook aan de singulariteit van tijd en ruimte gekomen aan het begin van onze tijd. Heeft hij later weer herroepen maar daar moet ik meer onderzoek naar doen; hoe dat precies zit.
Ja, wat is tijd eigenlijk?

Jane: What about you? What are you?
Stephen: Cosmologist, I'm a Cosmologist.
Jane: What is that?
Stephen: It is a kind of religion for intelligent atheists.

Wat verder in de film…
Jane: What do cosmologists worship?
Stephen: A single unifying equation that explains everything in the universe.

Hij is nog steeds op zoek.
Stephen heeft (natuurlijk) een eigen website.

Genius

Op National Geografic is een serie te zien met Stephen Hawking in de hoofdrol.
Met zijn blikken stem probeert hij jonge mensen aan het denken te zetten door middel van proeven die ze moeten uitvoeren.
Want iedereen die een beetje nadenkt kan een genius worden volgens hem. Die mogelijkheid laat ik mij natuurlijk niet ontglippen

Het zijn echt leuke programma’s die starten met een interessante vraag. Zo heb ik de afleveringen gezien met de startvraag: Are We Alone? En : ‘Why are We Here?
In ‘Are We Alone’ is de vraag of we in het universum alleen zijn. Eerst moesten de deelnemers visualiseren hoeveel sterren er alleen al in ons melkwegstelsel zijn. Dat bleken er zo’n 300 miljard te zijn.
Als elke ster door één zandkorrel wordt vertegenwoordigd dan is het toch al een hele grote berg zand.
Er zijn ongeveer 50 miljard planeten. Wanneer leven een kans wil maken dan moet er water zijn. Zo vallen er al weer veel af omdat ze te warm of te koud zijn. (voor zover we weten)
Neem daarbij de finetuning of het antropisch principe – verbeeld door een grote kogel die een olijf in een glas Martini moet wippen - en dan blijkt de kans dat er ergens anders in ons universum levende wezens zouden zijn bijzonder klein maar niet uitgesloten.

Ook luisteren we al een halve eeuw naar geluiden uit het universum. Het Seti- intitute houdt zich daarmee bezig.
Geluiden van aliens heeft men nog niet gehoord maar zo was er 15-juni wel weer een teken van een botsing tussen zwarte gaten.

In de aflevering ‘Why are We Here’ komen de multiversum in beeld. Of is het multiversa?
Daar heb ik nog steeds grote moeite mee.
Theoretisch is het misschien leuk om op deze manier de relativiteitstheorie en kwantummechanica met elkaar kloppend te krijgen maar mijn verbeeldingskracht laat dan te wensen over.
In principe komt het neer op de mogelijkheid dat je - met je vrije wil, waar ik niet in geloof - in elk universum een andere keus maakt en dat universum dan anders ontrolt, en allemaal parallel aan elkaar.
Zo begreep ik het uit die aflevering.
In het boek Iq84 van Haruki Murakami waren er twee universums; dat kon ik nog net volgen. Dat komt waarschijnlijk doordat ik mijzelf wel bewust kan terug trekken in een verbeeldingswereld.
Maar in de realiteit van je fantasie belanden..... Zoals Alice in Wonderland...en de Narniaserie van Lewis.
Ik roep wel eens dat ik naar mijn parallelle universum ga, maar dat kan ik niet in meerdere tegelijk. Ik ervaar wel dat ik in deze wereld ben en tegelijk met mijn gedachten in een andere, maar dan houdt het op. Het lukt niet tegelijkertijd in vier of vijf.

Ik moest ook denken aan een verhaal van Jorge Luis Borges uit 1941!:
Daarin heeft de grootvader van een chinees een boek geschreven over een labyrint...of was het boek het labyrint?
In ieder geval geloofde deze Chinese schrijver - verwoord door een Brit (dus eigenlijk Borges)-
“ in oneindige tijdreeksen, in een groeiend, duizelingwekkend net van uiteenlopende, bijeenkomende en parallelle tijden. Dit netwerk van tijden die elkaar naderen, zich splitsen, elkaar snijden of elkaar eeuwenlang onbekend zijn, omvat alle mogelijkheden. In het merendeel van die tijden bestaan wij niet; in sommige bestaat u, en ik niet; in andere ik, niet u; in andere wij beiden.
In deze, die een gelukkig toeval mij deelachtig doet zijn, bent u naar mijn huis gekomen; in een andere heeft u mij bij het doorkruisen van de tuin dood aangetroffen; in een andere zeg ik deze zelfde woorden, maar ben ik een vergissing, een fantoom.”

Het verhaal heet: ‘de tuin met de zich splitsende paden’ en is onderdeel van ‘de Aleph en andere verhalen’.
In de filmwereld wordt er ook mee gespeeld: ‘Sliding doors’ en 'the Butterfly effect' zijn er een paar. Die heb ik echter nog niet gezien.
Kennelijk houdt het de mens wel bezig.
Toch eerst maar eens wachten op een sluitend bewijs.