De Bijbel voor ongelovigen

Het begin Genesis.

Geschreven door Guus Kuijer in 2012.
Ik las de ‘dwarsligger’ in mijn vakantie. Ook figuurlijk gezien is het enigszins een dwarsligger. Ooit begon ik, met het uitzicht op de piramides van Gizeh in Egypte aan Rosita Steenbeek’s ‘Siciliaans testament’. Dat heb ik toen weggesmeten.
Met in mijn ooghoeken de piramides en dan lezen over Sicilië? Dat kon mijn brein niet aan. Ik raakte van de leg.
Met Bijbel verhalen is dat toch anders. Zij zijn zo universeel dat het niet uitmaakt waar of wanneer je die ter hand neemt. Met de titel wist ik in eerste instantie geen raad. Maar al lezende weg ging ik het meer begrijpen. Guus herschrijft de Bijbelverhalen, die hij zeer waardevol vindt, als ongelovige.
Dat is af en toe best verrassend. Hij schrijft ze vanuit een ander perspectief. Bijvoorbeeld vanuit het perspectief van Cham, Izak en Sara. Natuurlijk gebruikt hij zijn fantasie maar die mag er zijn. De verhalen worden opeens meer de verhalen van gewone mensen. Ze roepen herkenning op.
Hij schrijft zelf in zijn nawoord: ‘Het is bovendien een beschrijving van de menselijke aard, een ‘zie de mens’ in zijn grootsheid maar zeker ook in zijn kleinzieligheid. […] De worsteling met God is de worsteling met het raadsel dat leven heet’.
Als hij zichzelf dan ongelovig noemt, ben ik het ook.

Het zijn mooie verhalen voor mensen die niets van de Bijbel weten, maar weet je daar meer tot veel meer van dan geniet je nog meer van zijn humor.
Wanneer Sara vindt dat Hagar haar niet netjes meer behandeldt en aan Abraham vraagt of hij Hagar en Ismaël wil wegsturen, lacht hij haar uit maar de volgende dag komt hij naar Sara toe en zegt (vanuit het perspectief van Sara): ’Luister, ik heb God gesproken. Hij zei dat ik me niet bezwaard hoefde te voelen vanwege de jongen of de slavin. Hij zei: ”Alles wat Sara je vraagt moet je doen”.
Het duurde even voor dat zinnetje goed tot me was doorgedrongen: ‘Alles wat Sara je vraagt moet je doen’. Loof de Heer. Wat een schitterende fantastische God hebben we toch! Alles doen wat Sara je vraagt. Dat lijkt me inderdaad het allerbeste wat mijn man, wat zeg ik, wat de mensheid kan doen! Ik hoop dat mijn vrouwelijke nageslacht deze goddelijke boodschap goed in zich opneemt.
Dat werkt behoorlijk op mijn lachspieren.

Een ander item wat nu pas goed tot mij doordrong: Wanneer Abraham gaat onderhandelen met God over de rechtvaardigen die in Sodom zouden wonen, probeert Sara daar iedere keer tussenbeide te komen; ze wil ook wat zeggen maar krijgt geen aandacht. Later barst ze uit tegen Abraham: 'Maar Abraham, er leven in die stad honderden onschuldige kinderen!’
Toen moest ik aan Jona denken, die God verwijt dat Hij Ninevé, met al die slechte mensen niet omkeert. Dan zegt God om Zijn besluit toe te lichten om Ninevé te sparen:
Jona 4: 11 '....zou ik dan geen verdriet hebben om Ninevé, die grote stad, waar meer dan honderdtwintigduizend mensen wonen die het verschil tussen links en rechts niet eens kennen, en dan nog al die dieren?’
Best wel vreemd eigenlijk. De ene stad keert Hij om en een andere stad niet omdat Hij mededogen heeft met de kinderen en dieren.

Zo staan er meer dingen in die je tot denken aanzetten, mooie dingen en verdrietige. Er komt meer psychologie om de hoek kijken en dat is heel boeiend.
Toch denk ik dat je bij de Bijbel, wat een geloofsboek is, de doorlopende rode draad van het 'waarom' moet proberen te blijven zien ook al zijn de verhalen apart allemaal even mooi en hebben ze ook los van elkaar ons veel te zeggen.

Boeddhisme

In India en Nepal leven hindoes, sikhs, moslims en boeddhisten vreedzaam naast elkaar. Het is te hopen dat het na de politieke zege van de nieuwe premier Modi zo blijft.
Van het boeddhisme kende ik het verhaal van prins Siddharta Gautama/ Boeddha +/- 400 BC. Als prins, geboren uit Hindoe ouders nadat moeder Maya in haar dromen had meegemaakt dat een witte olifant haar ter rechterzijde in haar schoot drong(?), werd hij op negenentwintigjarige leeftijd plotsklaps geconfronteerd met lijden en dood. Hij vroeg zich af wat nu werkelijk de moeite van het leven waard was en ging op zoek naar zijn ware zelf, 'anatta'. Hij zag in dat we onszelf voor de gek houden met onze begeerten, waanideeën, egoïsme en gehechtheden. Maar hoe kom je daarvan af?
Zo ontwikkelde zich de vier waarheden en het achtvoudige pad. Alles beschreven in de Dhammapada en op Wiki staat ook het één en ander.

Het gekke is dat wanneer ik aan Boeddhisten vraag of ook zij een heilig boek hebben, dat wordt ontkent. Ooit vroeg ik het aan een boeddhistische Japanner; hij wist niet waar ik het over had. Afgelopen reis naar Nepal vroeg ik het aan onze Nepalese gids; ook hij ontkende. Je vraagt je af of ze hun eigen levensbeschouwing wel hebben bestudeerd.
Boeddhisme is een manier van leven zo heb ik geleerd van westerse boeddhisten via het internet.
Maar daar geloof ik nu niets meer van. Misschien dat het geldt voor de westerlingen die niets hebben met een god en de leefwijze hen goed uitkomt maar ik heb met eigen ogen gezien dat mensen helemaal in vervoering raken bij een vastgelegde voetstap van Boeddha in Lumbini/Nepal waar hij is geboren. Natuurlijk is daaroverheen weer een kapel gebouwd en is het tot een bedevaartsoord verworden.
Ook Bodh Gaya waar Boeddha zijn verlichting bereikte onder de Bhodiboom is een bedevaartsoord. De boom die er nu staat is een zesde stekkie van de oorspronkelijke boom. Zo willen de overleveringen ons doen geloven.
Hetzelfde geldt voor Sarnath, een plaatsje dichtbij Varanasi/Benares. Daar hield hij zijn eerste preek voor vijf leerlingen.
Op veel van die vrolijk versierde vrachtwagens die door India en Nepal rijden staat: ‘Lord Buddha’ en ook onze plaatselijke gids sprak voortdurend over ‘Lord Buddha’.
Ik vraag mij af of dit allemaal de bedoeling was van Boeddha. Ik denk het niet, maar het toont weer eens aan dat mensen een diepgewortelde behoefte hebben aan ‘gouden kalveren’ in hun religie.

Het boeddhisme kent behalve de bedevaartsoorden ook de stupa’s; behalve de vele kleintjes zijn dat massieve bouwwerken die soms relikwieën bevatten. Wij hebben er een aantal bezocht waaronder de Swayambunath Stupa die ook wel de Monkey Temple wordt genoemd en die een prachtig uitzicht biedt over Kathmandu. (Wel een beetje veel beton naar mijn smaak)

Plus één van de grootste: de Bodnath- of Bouddhanath Stupa waar Richard Gere wel eens schijnt te komen. Zegt men. Een bouwjaar kan ik nergens eenduidig vinden, hij is gewoon heel oud.
Heel veel Tibetanen zijn naar het plaatsje Bouddha gevlucht nadat China Tibet annexeerde.
Het wordt daarom ook wel ‘Little Tibet’ genoemd.
Eh ja......om die Stupa’s kun je heen lopen. En soms ook erop. Dat is het ongeveer. Daar omheen zijn weer souvenirwinkeltjes bij de vleet.
De mooiste uitingen van het boeddhisme vind ik de gebedsvlaggen en gebedsmolens.
Bij elk boeddhistisch bouwwerk zijn ze te vinden.
Ik vind het wel wat hebben om gebeden op vlaggen te schrijven en ze door de wind te laten meenemen. Zoiets als vroeger de papiertjes aan het vliegertouw. Hetzelfde principe hebben de ronddraaiende gebedsmolens; wanneer je ze een zetje geeft, in de juiste richting!, komt het ‘gebed’ vrij. Jammer dat daar mantra’s op staan.
Ik zou wel iets anders weten: Alzo lief heeft God de wereld......

Een Dalai Lama komt pas in de vroege middeleeuwen om de hoek kijken als een leider van het Tibetaanse Boeddhisme die zich ontpopte tot leider van Tibet.

वाराणसी

Die kriebeltjes die voor mij onleesbaar zijn staan voor Varanasi of Benares, de oudste stad van India en mogelijk één van de oudste, continu bewoonde steden ter wereld. Ze komt al voor in de oude Rag Veda's van 1500 - 1200 BC. Het is één van de heilige steden van de Hindoes. Wanneer je in Varanasi sterft brengt dat verlossing. En een bruid die zichzelf een beetje serieus neemt trouwt in een sari uit Varanasi.

De stad ligt aan de Ganges, de heilige rivier en is het meest bekend om de lijkverbrandingen. Zo'n tweehonderd per dag. Soms denk ik: moet ik niet zeggen ‘crematies’ maar dat vind ik te ontduikend voor een harde werkelijkheid.
De rivier was veel breder dan ik had gedacht. Het is niet een rivier die je even overzwemt, daarvoor is zij hier te breed. Dat de rivier heilig is merk je aan het dagelijkse gebed dat s ’avonds bij zonsondergang voor de rivier wordt gebracht. Zeven jonge mannen voeren allerlei rituelen uit begeleidt door belgerinkel en hindoe muziek.
Overdag is het heel anders. Je blijft je verbazen. Doden worden aangevoerd op bamboe laddertjes/draagbaren via bepaalde ghats, de trappen vanuit de stad naar de rivier. (er zijn ongeveer 85 ghats, ieder met een eigen naam)
Op de andere ghats wordt ook gewassen, de was gedroogd en spelen en zwemmen kinderen.

Als ‘vlindertjes’ en 'bandjes' hebben kinderen lege plastic flessen om hun armen en/of middel gebonden. Koeien en geiten lopen overal. Ook tussen de lijken door die liggen te wachten op de trappen. De lijken die ik gezien heb waren netjes verpakt in rood/goud en soms wit. Volgens onze gids is voor elke verbranding ongeveer 300 kilo hout nodig. Dat ligt ook op grote stapels waar maar ruimte is.
Voor zover ik het heb kunnen bekijken – toeristen blijven op gepaste afstand – worden de overledenen vijf keer in het water gedompeld. Daarna eerst wachten op de beurt, vervolgens worden ze op een stapel hout gelegd, daaroverheen nog een laagje hout. Allerlei kruiden worden toegevoegd. Dan lopen de familie en de Brahman (hoogste geestelijke die al een goddelijke ziel heeft) er zeven keer omheen en wordt het vuur aangestoken door de kaalgeschoren oudste zoon of het meest naaste familielid. Vrouwen komen er niet aan te pas, zij zijn te emotioneel.
Een verbranding, op dezelfde dag van overlijden, duurt ongeveer 3 a 4 uur. Maar zolang wachten de nabestaanden niet. De resten worden in de rivier, in dit geval de Ganges geveegd. Maar bij alle rivieren in India worden lijken verbrand.
Een eindje verderop neemt een dorstig jongetje een slokje van het rivierwater.

काठमाडौं

De verbrandingen in Kathmandu, de hoofdstad van Nepal vond ik nog heftiger.
De heiligste plaats voor de hindoes in Nepal is het tempelcomplex van Pashupatinath aan de Bagmatirivier die weer uitmondt in de Ganges. Wat een vieze smeerboel.
De rivier staat op dit moment grotendeels droog. De asresten worden op de modderige rivierbedding geveegd waar apen en koeien lopen en soms ook mensen, op zoek naar……tsja wat? Gouden tanden en kiezen? Een emmer water wordt na gegooid om de plek te reinigen voor de volgende brandstapel. Vuile dekens en moltons slingeren rond en zelfs een lege doodskist van dun aluminium. Meestal worden die er wel snel uitgevist en weer verkocht voor een volgend slachtoffer.
De troep is weerzinwekkend evenals de stank.
Varanasi was hierbij vergeleken inderdaad heilig.

De sadhu’s zijn weer een ander verhaal: heilige mannen en sinds kort ook vrouwen die hebben gekozen voor een materieloos leven om zo snel mogelijk één te worden met het ‘kosmische bewustzijn’. Wat dat ook moge zijn. Ze leven van giften en worden gerespecteerd. Ze vereren verschillende goden; je hebt Shiva- , Vishnu- en Krishna aanhangers en misschien nog wel meer.
Ze vallen op in het straatbeeld, ze zijn beschilderd en dragen meestal oranje kleding maar lopen soms ook naakt en met as besmeurd rond.
Het vervelende is dat ik niet zo overtuigd ben geraakt van hun heiligheid en ascetisme. Daarvoor probeerden de meesten toch teveel de aandacht te trekken van het toeristen-vrouwelijke schoon.
Natuurlijk mochten we foto’s maken........wel dokken graag.

Predikster VI

Want wat ook akelig is: dat, wanneer je heel veel hebt gekregen en verzameld in het leven, God de mogelijkheid om er van te genieten in het brein blokkeert en die mogelijkheid wel aan een ander geeft. Zelfs wanneer je al alles hebt wat je hart begeert, en je blijft maar rijkdom vergaren en je bent niet in staat om ervan te genieten; een ongeboren kind heeft het beter dan jij.
Een ongeboren kind weet nergens van en heeft rust, meer dan iemand die alleen maar zwoegt.

Wat heeft een arm, derde wereldland mens eraan om te weten wat we in het Westen allemaal hebben bereikt in het leven? Je wakkert zijn hebzucht aan.* Zij en jij hebben er meer aan wanneer je weet te genieten en blij te zijn met wat je wél hebt ook al ben je arm, dan altijd maar meer te willen. Want uiteindelijk is het verloren moeite en heb je er niets aan.
Maar ik besef dat ik dit zeg vanuit een riante positie.

Wie of wat wij zijn is al lang geleden vastgesteld. De wereld is gedetermineerd, zo geloof ik. Je bent een mens en je kunt het niet opnemen tegen God de Schepper. Je kunt als ‘mensenmier’ wel eens proberen om flink uit te halen tegen de ‘Goddelijke Olifantspoot’ wanneer er dingen zijn die je niet aanstaan, maar het heeft geen effect. Ik weet dat het beter is erop te vertrouwen dat Hij weet wat goed voor je is maar dat zou ik niet zomaar kunnen zeggen tegen iemand die werkelijk in de penarie zit.
Iedereen moet daar zelf mee in het reine komen.
Wat er na ons korte leven gebeurt weten we niet definitief zeker, we hopen en geloven. We zijn maar een stofje op de miljoenen jaren durende tijdsbalk.


* 29-05
Wat heb ik eraan wanneer ik in Elseviers Magazine lees dat een bestuursvoorzitter van het kadaster 202.000 euro per jaar verdient? (nr 22)

De liefde eist nimmer rechten op, zij geeft ze altijd. De liefde lijdt immer, koestert nooit wrok, wreekt zichzelf nooit.


Mahatma Gandhi, de Indiase vader des vaderlands. 1869-1948

Naaldkunst

Wanneer je Padma Shri Shams intikt in Google kom je op een naaldkunstenaar uit.
In Agra valt zomaar nog meer te ontdekken dan de Taj Mahal.
Bij een bezoek aan het juweliers familiebedrijf Koh-I-Noor werden we met hem geconfronteerd. Dit bedrijf koopt alles op van deze naaldkunstenaar die de mooiste driedimensionale kunstwerken heeft gemaakt met naald en borduurzijde dat hij vaak eerst zelf ook nog in de juiste kleur verfde. Hij verwerkte daar gouddraad en (half)edelstenen in die geleverd werden door het bedrijf Koh-I-Noor.
(Koh-I-Noor heet ook de grootste diamant die, helaas voor India, nog steeds tot de Britse kroonjuwelen behoort.)
Járen deed hij over één kunstwerk. Hij vulde zijn borduurwerken niet op met een vulmiddel maar borduurde draad over draad.
Als ik me goed herinner is deze kunstenaar in 1999 overleden. Helaas werd hij op latere leeftijd blind.
Zijn werken zijn vooral scènes uit de natuur en bloemige stillevens.

Waar ik door verrast werd is dat hij als Hindoe een wandkleed maakte van de Goede Herder. (ongeveer 1.00x 0.75) En wat voor één. Hij deed er achttien jaar over. Je weet toch maar nooit wat er in de hoofden en harten van mensen omgaat.

Incredible India

Namasté, (ik buig voor je)

Welke woorden zou je kunnen gebruiken om India te beschrijven. Eigenlijk weet ik het niet.
India moet je ondergaan; je onderdompelen met al je zintuigen wagenwijd open. (en voldoende Immodium en ORS bij de hand)
Een land van enorme tegenstellingen, een rijke historie en kleurrijke, mooie mensen.
In tegenstelling tot Thailand, wat 20 miljoen bezoekers per jaar trekt, komen er in India maar 3 miljoen. Onbegrijpelijk.

Behalve de ‘Golden Triangle’ (Delhi, Agra en Jaipur) hebben we ook Khajuraho, Orcha, Sarnath en Varanasi bezocht en later een klein gedeelte van Nepal.
Wat mij de eerste dagen in Delhi opviel was, behalve de drukte, de herrie, de rommel, de armoede en de hitte, de vriendelijkheid van de mensen. Waar ik ook keek en oogcontact maakte: er werd spontaan en breed naar mij geglimlacht. Kom daar maar eens om wanneer je op de Lijnbaan in Rotterdam loopt. Het maakte dat ik mij ook vrolijk voelde.
‘Smiling is infectious
you catch it like the flu….’

Het verkeer is één grote film. Alles krioelt door elkaar: auto’s, bussen, fietsen, brommers, tuc-tucs (driewielige, geel/groene taksi’s), riksjafietsen en ossenkarren. Daar tussendoor koeien, apen, honden en af en toe een zwijn. De dieren slapen ook rustig midden op straat en iedereen ontwijkt hen.
Er lijken geen regels te zijn, maar dat hoeft ook niet wanneer je per definitie rekening houdt met elkaar. Alles peppert en toetert, het is een herrie van jewelste en iedereen komt toch zonder ruzie en opgestoken middelvingers op de plaats van bestemming.

Het platteland van Noord India is ook werkelijk plat. Slechts hier en daar steekt een groepje bergen de top op. Er zijn veel korenvelden waar nu geoogst wordt; met de hand en een sikkel! Vrouwen in kleurige sari’s met schoven op hun hoofd lopen naar de dorsplaats. Dorsen gebeurt wel machinaal.
De dorpjes zien er gemoedelijk uit. Eén laags huisjes met een pannen of rieten dak. Nauwe paadjes daar tussendoor waar net een koe doorheen kan. Hier en daar bosjes bananenbomen en/of bamboe. Van de grotere bomen weet ik geen naam. Op dit moment bloeien wel de lila Jacandra en een Acaciasoort met prachtige felrode trosjes bloemen.
Canna ’s zie je ook: rood en geel met oranje.
Bij de gezamenlijke dorpspompen, die er in dit gebied redelijk nieuw uitzien is het vaak druk. Er wordt gewassen, gedoucht en getapt en spelen er kinderen. Hoe belangrijk is een goede waterpomp!

De mooiste bouwwerken voor mij zijn de Taj Mahal in Agra, sinds 2007 één van de zeven wereldwonderen en de Bahai tempel in Delhi. De eerste stamt uit 1648 en de tweede uit 1986.

De geschiedenis achter de Taj Mahal maakt het nog meer sprookjesachtig.
Shah Jahan, uit de Mogoldynastie bouwde de Taj als mausoleum voor zijn geliefde vrouw Mumtaz.
In dit geval eens een keer geen religie of machtsvertoon als basis maar liefde. Ach, ik weet dat meneer Cathy hetzelfde zou doen wanneer hij zoveel geld had. *grinnik*
Er is genoeg te vinden via Google. Dit is een foto van de achterkant met een bleek avondzonnetje. s 'Morgens was het helaas mistig.
Wat ik niet wist is dat de Taj Mahal is gebaseerd op de eerder gebouwde Itimad – ud - Daulah.

De moeder van Shah Jahan, bouwde dit mausoleum rond 1620 voor haar ouders.
Bij de Bahai tempel (onder) moest ik onwillekeurig denken aan het Opera house in Sydney. Zelf vind ik deze mooier; de ‘geslotenheid’ van een lotusbloem i.t.t. tot de ‘openheid’ van Sydney past n.m.m. ook beter in dit land ook al is het een aanbiddingsplaats waar alle gelovigen welkom zijn. Dat vind ik dan ook wel weer heel mooi. Een gezamenlijke aanbiddingstempel voor iedereen die beseft dat er iets groters bestaat dan dat hij/zijzelf is en dat niet 'in ongerechtigheid ten onder houdt'. (Rom 1: 18,19)